Verpleegtechnisch handelen 4 les 4 Zuurstof toedienen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Verpleegtechnisch handelen 4

Les 4 Zuurstof toedienen

Lesinhoud

• Planning
• Lesdoelen
• Terugblik vorige les
• Toedienen van zuurstof
• Berekenen zuurstofcilinder 
• Werken aan deelopdrachten

Planning

Lesdoelen

• De student kan uitleggen wat indicaties en contra- indicaties zijn van zuurstoftoediening.
• De student kan uitleggen welke observatiepunten en aandachtspunten er zijn bij het toedienen van zuurstof
• De student kan beredeneren welke complicaties er kunnen ontstaan bij zuurstoftoediening en hoe je moet handelen. 

Wat is het doel van zuurstof toedienen

Toedienen van zuurstof

Het doel van zuurstoftoediening is het corrigeren van hypoxemie (het verhogen van de zuurstofconcentratie in het bloed)

De toegediende zuurstof geeft een hogere concentratie ingeademde zuurstof aan de lucht, waardoor de zuurstofsaturatie verbetert.

Hoe meet je zuurstof in het bloed

• Zuurstofsaturatie

Het zuurstof bindt zich aan de hemoglobine in de rode bloedcellen

Benoem enkele verschijnselen bij zuurstofgebrek

Verschijnselen zuurstoftekort (hypoxie)

• Kortademigheid in rust en bij lichte inspanning
• Gebruik maken van hulp ademhalingsspieren 
• Sufheid
• Vergeetachtigheid
• Verwardheid
• Gevoel van zwakte en krachteloosheid
• Blauwe huiskleur vooral van de vingers, nagels en lippen
• Hoge pols- en ademhalingsfrequentie
• Hoge bloeddruk
• Angst 

Benoem indicaties om zuurstof te geven

Indicaties

• Hypoxie (zuurstoftekort)
• problemen met het hart of de longen;
  
• bloedarmoede;
  
• postoperatief of bij tijdelijke sedatie;
• Acute situaties

Contra- indicaties

• verwondingen in de neus en/of keelholte;
  
• verwondingen in het aangezicht;
  
• schedelen/of hersentrauma;
• vroeggeboorte 
• COPD

Benoem enkele aandachtspunten bij het toedienen van O2.

Zuurstof toedienen is een voorbehouden en risicovolle handeling

• Opdracht van arts nodig
• Hoeveelheid O2 per minuut afspreken met de arts
• Toediening via neusbril, neuskatheter of zuurstofmasker
• Alert zijn bij COPD cliënten
• Brandgevaar
• Controleer altijd de inhoud van zuurstof cilinder

Complicaties

• Ademdepressie
• Weglekken van zuurstof 
• Drogen van de neus
• Drukplekken door neusbril

Hoe kan je iemand zuurstof toedienen?

Zuurstofbronnen

Voor zuurstoftherapie kunnen verschillende zuurstofbronnen worden gebruikt:

een zuurstofcilinder met samengeperste zuurstof, een concentrator die zuurstof uit gewone lucht haalt en vloeibare zuurstof.

Zuurstofcilinder

In de zuurstofcilinder bevindt zich zuurstof onder hoge druk. 

Een cilinder met een inhoud van 10 liter weegt 20 kilogram, en bevat als hij vol is ongeveer 2000 liter gaszuurstof. 

Concentrator 

De concentrator is een apparaat dat geen zuurstof bevat, maar de zuurstof uit de lucht haalt.

´

Dit apparaat moet altijd aangesloten zijn op het elektriciteitsnet.

Vloeibare zuurstof

Door zuurstof af te koelen tot –183 ºC wordt hij vloeibaar. 

Ook in het ziekenhuis wordt gebruikgemaakt van vloeibare zuurstof.

Voor de toediening is alleen een flowmeter met speciale aansluiting nodig.

Hulpstukken

Hulpstukken bij zuurstoftoevoer

• een zuurstoftoedieningssysteem
• een drukregelaar of flowmeter
• een luchtbevochtiger > 5 L (Aquapak)
• een manometer (drukmeter)

Toedieningsystemen

Er zijn verschillende systemen om zuurstof toe te dienen:

• zuurstofbril
  
• Neuskatheter
• het zuurstofmasker
• Tracheacanule 

Neusbril/ zuurstofbril:

Toediening tot 6 liter

Neuskatheter:

Toediening tot 6 liter

Zuurstof masker

Toediening groter dan 5 liter

Berekenen de resthoeveelheid in de zuurstofcilinder

1. Reken uit hoeveel liter zuurstof in de cilinder zit. Bekijk de druk in de manometer. De stand van de manometer in bar x het volume van de cilinder in liters = de hoeveelheid zuurstof in liters in de cilinder.

2. Bereken hoelang de cliënt met de cilinder toe kan:

a. Deel de hoeveelheid zuurstof in de cilinder door de hoeveelheid liters per minuut die de cliënt toegediend krijgt. Dit geeft het aantal minuten.

b. Deel het aantal minuten door 60. Dit geeft het aantal uren dat zuurstof uit de cilinder toegediend kan worden.

Berekenen de resthoeveelheid in de zuurstofcilinder

Mevrouw Jansen is kortademig tgv longontsteking. De arts schrijft zuurstof voor.  Mevrouw Jansen krijgt 2 liter per minuut. 

De inhoud van de cilinder is 10 liter en de manometer staat afgesteld op 110 bar. 

Vraag:

• Welke hoeveelheid zuurstof zit er in de cilinder?
• Hoe lang kun je met de cilinder doen voordat de zuurstof op is?

Pas je kennis toe

Mevrouw Alting krijgt zuurstoftherapie, 3 liter per minuut. Ze is af en toe erg onrustig en vindt het toedieningssysteem niet prettig zitten. De zuurstoftherapie helpt wel: de benauwdheidsklachten nemen af.

Vragen

• Welk toedieningssysteem is aan te raden bij mevrouw Alting? Maak een keuze uit neuskatheter, zuurstofbril of zuurstofmasker. Motiveer waarom je deze keuze maakt.

• Moet je gebruikmaken van een bevochtigingssysteem (Aquapack) of hoeft dat niet? Motiveer je antwoord.

Lesdoelen

• De student kan uitleggen wat indicaties en contra- indicaties zijn van zuurstoftoediening.
• De student kan uitleggen welke observatiepunten en aandachtspunten er zijn bij het toedienen van zuurstof
• De student kan beredeneren welke complicaties er kunnen ontstaan bij zuurstoftoediening en hoe je moet handelen.