14.1 Spieren 5H 2425

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

14.1 De ene spier is de andere niet

Lesdoel 14.1

Welke typen spieren heb je en hoe zijn ze gebouwd?

Hoe kunnen je spieren samentrekken?

Wat doet training met je spieren?

Leerdoel 1 

Je beschrijft de bouw, werking en plaats van de verschillende typen spieren.

Dwarsgestreepte spieren/

skeletspieren

Aan je skelet vast.

Maakt beweging mogelijk.

Met elkaar vergroeide cellen.

Kunnen bewust worden aangestuurd.
 

Bouw skeletspieren

Bouw skeletspieren

Skeletspieren (dwarsgespreept)

Antagonisten

Spieren die in paren werken om de tegengestelde beweging mogelijk te maken.

Antagonisten

Spieren werken in koppels. Als de ene spier aanspant ontspant de andere.

Bijvoorbeeld buig- en strekspier bovenarm (biceps/ triceps).

De antagonist levert de externe kracht die nodig is om de actine- en myosinefilamenten weer uit elkaar te trekken en de spier te verlengen.

Gladde spieren

Enkelvoudige, niet vergroeide cellen. 

In de wand van organen (darmen, blaas, baarmoeder, slagaderwand).

Combinatie van kringspieren en lengtespieren (antagonisten).

Kunnen niet bewust worden aangestuurd.
 

Hartspieren

In de wand van het hart.

Spiercellen met vertakkingen/netwerk. 

Kunnen niet bewust worden aangestuurd.

Hartspieren

Leerdoel 2

Je beschrijft op molecuulniveau de samentrekking van spiercellen.

Bouw skeletspieren

Bouw skeletspieren

Leerdoel 3

Je legt het effect van training op de bouw, werking en aansturing van spieren uit.

Leerdoel 3

Je legt het effect van training op de bouw, werking en aansturing van spieren uit.

Leerdoel 3

Je legt het effect van training op de bouw, werking en aansturing van spieren uit.

Type I

Type II

Myoglobine

• Bindt net als hemoglobine zuurstof.
• Zit vooral in de spiervezels type I

Glycogeen

• Kan worden omgezet in glucose: bron voor de verbranding in mitochondriën: energie
• Vooral in type I spiervezels

Training

Krachttraining:

Er wordt extra actine en myosine aangemaakt: Type II spiervezels in volume toe.

Training

Duurtraining:

Hoeveelheid myoglobine en mitochondriën neemt toe in de type I vezels.

Ook het hart wordt sterker.

Oefening

Door specifieke bewegingen vaak te oefenen train je je hersenen om de bewegingen goed uit te voeren.

Lesdoel 14.1 

• Je beschrijft de bouw, werking en plaats van de verschillende typen spieren (leerdoel 1)
• Je beschrijft op molecuulniveau de samentrekking van spiercellen (leerdoel 2)
• Je legt het effect van training op de bouw, werking en aansturing van spieren uit (leerdoel 3)

Opdrachten

Maak de vragen van 14.1

Leerdoelen 1, 2, 3