4.2 Reactiesnelheid

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

4.2 Reactiesnelheid

Programma

Activiteit	Doel	Tijdsduur
-Huiswerk nakijken	Reflecteren op vorige leerdoelen	10 min
-Formatieve check		10 min
-Reactiesnelheid	Nieuwe leerdoelen introduceren	25 min
-Grafieken		15 min
-Oefenen	Nieuwe leerdoelen verwerken	20 min

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

Reflecteren op vorige leerdoelen

Klik op de link om naar een nieuwe les te gaan, hierbij kan je zelf feedback geven op je leerdoelen:

Reflectie op 4.1 Energie

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Ik kan uitleggen wat de reactiesnelheid van een chemische reactie inhoudt en hoe ik die bereken.
  
• Ik kan met behulp van het botsende-deeltjesmodel uitleggen welke invloed de factoren temperatuur, concentratie en verdelingsgraad op de reactiesnelheid hebben.
  
• Ik kan uitleggen hoe een katalysator de reactiesnelheid beïnvloedt.

Wat wordt bedoeld met reactiesnelheid?

Reactiesnelheid

Reactiesnelheid = de snelheid waarmee een chemische reactie verloopt.

Dit wordt gemeten in het aantal mol in 1 liter dat per seconde wordt omgezet.

(mol/L/s)

Er zijn 5 factoren die invloed hebben op de reactiesnelheid.

Botsende-deeltjesmodel

Moleculen zijn constant in beweging.

Hierdoor botsen ze soms tegen elkaar aan. Wanneer ze een effectieve botsing hebben met elkaar ontstaat er een chemische reactie.

Het botsende-deeltjesmodel wordt gebruikt om verschillen in reactiesnelheid te verklaren.

De soort stof/reactie

Verschillende reacties hebben verschillende snelheden:

• Het roesten van ijzer (maanden tot jaren)
  
• Het ontploffen van vuurwerk (seconden)
• Het opnemen van zuurstof door bloedcellen
  (milliseconden)
  

Welke reactie heeft een hogere reactiesnelheid?

1. Het koken van een ei
2. Het beschimmelen van een boterham

Temperatuur

Hoe hoger de temperatuur →

Hoe meer energie deeltjes hebben →

Hoe sneller deeltjes bewegen →

Hogere kans dat deeltjes botsen en gaan reageren

Vuistregel:

Door de temperatuur 10 graden te verhogen, zal de
reactie 2x sneller verlopen.

Hoeveel sneller gaat de reactie als de temperatuur met 30 graden stijgt?

1. 4x
2. 6x
3. 8x
4. 16x

Concentratie

Hoe hoger de concentratie van een stof hoe sneller deze reageert.

Concentratie = hoeveelheid stof dat is opgelost in een oplosmiddel

Hogere concentratie →

Hoe meer stof →

Hogere kans dat deeltjes botsen en gaan reageren

Verdelingsgraad

Hoe is de vaste stof aanwezig? Als blok? Als poeder?

Het gaat om het contactoppervlak (buitenkant)

Contactoppervlak is groter →

Hogere kans dat een deeltje botst →

Hogere kans dat een deeltje gaat reageren

Katalysator

Katalysator = een extra stof die je aan een reactie toevoegt.

Deze zorgt ervoor dat er een lagere activeringsenergie (E_act) nodig is.

De reactie gaat hierdoor sneller verlopen.

Vuistregels:

De katalysator wordt GEbruikt, niet VERbruikt.

De katalysator doet nooit mee in een chemische reactie.

Welke 5 factoren hebben invloed op de reactiesnelheid?

Reactiesnelheid in een grafiek

Je begint tijdens een reactie met een bepaalde concentratie aan stof.

Als de stof gaat reageren, verdwijnt het, de concentratie daalt dan tijdens de reactie.

Bij een hoge concentratie zal de reactiesnelheid hoger zijn dan bij een lage concentratie. Deze loopt dus met de tijd af.

Zie de grafiek hiernaast.

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig of duo's in rust.
Wat?
Hoe?	Uit het boek
Hulp?	Docent
Tijd?	Tot 5 minuten voor eindtijd.
Uitkomst?	Je beheerst de gestelde leerdoelen.
Klaar?	Extra herhalen hoofdstuk 2 en 3!!!

Hoofdstuk 4 Paragraaf 2:

1 t/m 7

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Ik kan uitleggen wat de reactiesnelheid van een chemische reactie inhoudt.

Ik kan met behulp van het botsende-deeltjesmodel uitleggen welke invloed de factoren temperatuur, concentratie en verdelingsgraad op de reactiesnelheid hebben.

Ik kan uitleggen hoe een katalysator de reactiesnelheid beïnvloedt.