BK 6.1: Relaties / TH 6.1: Organismen en hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo, havo
• Leerjaar 2

Relaties / Organismen en hun omgeving

Leerdoelen

• Je kunt de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren.
• Je kunt niveaus van de ecologie beschrijven.
• Je kunt een voedselketen en een voedselweb maken. 

Inleiding

Elk organisme is afhankelijk van zijn omgeving. 

De omgeving bestaat uit anderen organismen, maar ook uit levenloze factoren, zoals licht, lucht en water.

Veel organismen leven samen in groepen.

Organismen en hun omgeving

Ecologie is het onderzoeken van de relaties tussen organismen en hun milieu (hun leefomgeving). 

Het milieu heeft invloed op organismen. 

Maar organismen hebben ook invloed op hun milieu.

Planten geven bijvoorbeeld zuurstof af aan de lucht en regenwormen maken gangen waardoor de bodem luchtiger wordt.

De invloeden uit het milieu kun je indelen in twee groepen:

• biotische factoren 
• abiotische factoren 

Biotische factoren

Biotische factoren: invloeden van de levende natuur, deze invloeden zijn afkomstig van andere organismen.

Een roodborstje wordt bv. beïnvloed door de insecten die hij  kan vangen en de roofdieren die hij moet ontwijken.

Abiotische factoren

Een roodborstje wordt ook beïnvloed door de temperatuur, de hoeveelheid licht, de wind en de regen.

Invloeden van de levenloze natuur zijn abiotische factoren.

Verschillende niveaus

Er zijn verschillende niveaus waarop ecologen onderzoek doen.

Van klein naar groot zijn dit:

• individu
• populatie
• levensgemeenschap
• ecosysteem

Individu

Een individu is 1 enkel organisme.

Bv. een wild zwijn.

Populatie

Een populatie is een groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied die zich onderling voortplanten.

Levensgemeenschap

In een gebied leven populaties van verschillende soorten. Al deze populaties noem je levensgemeenschap.

Bijvoorbeeld: wilde zwijnen, bomen, planten, wormen etc.

De populaties in een levensgemeenschap beïnvloeden elkaar. BV. roofvogels eten muizen

Ecosysteem

Een ecosysteem is een gebied waarbinnen de biotische en abiotische factoren een eenheid vormen.

Bijvoorbeeld van ecosystemen zijn een duingebied, een bos en een sloot.

Voedselweb

Alle voedselketens uit een gebeid samen

=

voedselweb

Aan de slag

Jullie gaan lezen en maken

paragraaf 6.1!