Les 2 - Cryptografie (deel 1)

• Informatica
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Cryptografie

deel 1

Domein N

Security

Aardig artikel over blockchain hier

https://www.consumentenbond.nl/veilig-internetten/blockchain

Leerdoel

Aan het eind van deze les weet je waar encryptie vandaan komt en ken je de werking van substitutie-cryptografie en transpositie-cryptografie.

Waarom is versleuteling zo belangrijk?

Het bestaat al duizenden jaren, maar met de explosie van internet heel belangrijk geworden, want:

Het is belangrijk dat:

1. Berichten komen bij diegenen, voor wie ze bedoeld zijn 
2. Berichten kunnen niet veranderd worden door anderen
3. De andere partij is inderdaad diegene, die hij zegt te zijn
4. Berichten kunnen niet zomaar doorgestuurd worden

Alles wat versleuteld wordt, zodat luistervinken of spionnen of...berichten niet kunnen begrijpen, wordt cryptografie genoemd.

Als ouders een taal spreken, die hun kinderen niet kunnen verstaan, is dat eigenlijk ook al cryptografie. 

Lees het verhaal van Alan Turing en ontdek hoe hij ervoor zorgde dat WOII eerder afgelopen was.

Zomaar een zin

De kat ligt te zonnen en heeft nog geen honger

Wat kan deze zin betekenen?

De kat ligt te zonnen en heeft nog geen honger

Maar wat als het codetaal betreft?

De kat ligt te zonnen en heeft nog geen honger

Kat = vijand

zonnen = terugtrekken

honger = aanvallen

Wat zou de zin dan betekenen...

De kat ligt te zonnen en heeft nog geen honger

Kat = vijand
zonnen = terugtrekken
honger = aanvallen

Maar wat als het codetaal betreft?

De kat ligt te zonnen en heeft nog geen honger

Kat = vijand

zonnen = terugtrekken

honger = aanvallen

De vijand is zich aan het terugtrekken en gaat nog niet aanvallen

Wat is cryptografie

Alles wat versleuteld wordt, zodat onbevoegden de berichten niet begrijpen.  

Cryptografie

Substitutie-cryptografie

Bij substitutie is er sprake van het vervangen van tekst, woorden of hele zinnen door alternatieve karaktercombinaties.

Caesarrotatie

Julius Caesar leefde tussen 100 v.Chr. en 44 v. Chr. Communiceren over afstanden was niet zonder gevaren. 

Om er zeker van te zijn dat zijn berichten niet door de vijand gelezen werden was hij één van de eerste personen die encryptie ging toepassen.

Zijn encryptie is bekend geworden als de caesarrotatie.

Caesarrotatie

d

jhkjlp = geheim

Nu jullie, wat staat hier:
YOLHWODQG FROOHJH

Vandaag:

Leerdoel:

Na deze les kun je:

• Werken met Caesarrotatie
• Werken met het geheimschrift van de Tempeliers
• Weet je wat kolomtranspositie is

Even herhalen hoe het ook alweer ging. Wat staat hier:
KRXG GLW JHKHLJ

1 van de mooie verhalen uit 'Ik weet je wachtwoord' van Daniel Verlaan:

Hij komt in contact met een jonge hacker, die al vele duizenden euro's gestolen heeft, met sim-swapping.

Hij vertelt wat er zoal gebeurt op Internet, via een chat-app Telegram. De criminelen daar zitten in groepen en hebben een eigen (geheim-)taal.

Bonkers = criminelen, swipers = ronselaars, vissers = oplichters, visjes = slachtoffers, vissen = phishing, goed eten = veel geld verdienen

Wat betekent: MP vissers gezocht die goed willen eten!!! 60-40 SNEL VERDIENEN PM

De criminelen hebben een hierarchie:

1. Makers van phishingpanelen: De techniek om mensen op te lichten, bv. een nep-website van een bank. En de gegevens die daarmee verzameld worden, zoals creditcard-nummers, pincodes, wachtwoorden, activatiecodes

Deze panelen worden verkocht met handleiding hoe je dit moet installeren en activeren. De makers blijven buiten schot. Sommige slimbo's kopen dit en verkopen het weer door met winst. Maar daar staken de makers een stokje voor met een unieke activatiecode

2. Bonkers. Zij kopen zo'n paneel, registreren een domeinnaam, die lijkt op die van een bank (bv. inlog-ing.nl) en zetten de website online. Zij gebruiken 3 andere soorten criminelen, die ieder hun eigen rol spelen:

3. Phishers, de vissers. Deze zoeken zoveel mogelijk slachtoffers en krijgen een percentage van de buit

4. Geldezels: Boefjes, die hun bankrekening beschikbaar stellen om het geld op te parkeren en hun pas en pincode uitlenen in ruil voor....geld en een strafblad

5. Personen, die gegevens van slachtoffers verkopen, zoals met het datalek van de GGD. Vaak corrupte call-center-medewerkers

Samen met de ethische hackers Rik van Duijn en Wesley Neelen houdt Daniel Verlaan deze wereld in de gaten

Rozenkruisers

De rozenkruisers, een geheim genootschap uit de 15e eeuw, hadden ook een eigen cryptografie gebaseerd op substitutie.

Rozenkruisersgeheimschrift

Wat staat hier?

Geheimschrift van de Tempeliers - 16e eeuw

Opdracht transpositie-cryptografie: Kolomtranspositie

1. Zoek een klasgenoot en maak deze opdracht samen
2. Verzin een sleutelwoord: Maximaal 6 letters lang
3. Nummer de letters van het woord
4. Verzin een bericht, wat versleuteld moet worden. Minimaal 20 letters lang
5. Schrijf sleutelwoord en cijfers onder elkaar
6. Schrijf in kolommen het bericht eronder. 
7. Versleutel dan het bericht en controleer het goed
8. Maak een screenshot en lever jullie geheime bericht EN sleutel in

https://nl.wikipedia.org/wiki/Transpositiecijfer

Hoe makkelijk is de klantenservice om te tuin te leiden?

Bekijk de video van Defcon op de volgende dia