6.1 Over zeeën en oceanen (2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Wat is een monopolie?

1. Een bekend bordspel waarbij je straten moet kopen etc.
2. Het recht om in een bepaald gebied of op een bepaald product te handelen
3. Het alleenrecht om in een bepaald gebied of op een bepaald product te handelen
4. Het recht om een oorlog te mogen beginnen om handel in een bepaald product af te dwingen

Wat werd afgesproken in het Verdrag van Tordesillas

1. De verdeling van de wereld tussen Spanje en Portugal
2. De verdeling van de koloniën onder de Europese landen
3. Vaststellen van monopolie rechten tussen Spanje en Portugal
4. Een wapenstilstand tussen Spanje en Portugal

Op de kaart zie je verdeling van het verdrag van Tordesillas. Sleep de vlaggen naar de goede plaats op de afbeelding

De indianen werden verplicht tot dwangarbeid op de landgoederen van de Spanjaarden (ecomienda). Na fel protest van een Spanjaard werden de Nieuwe Wetten ingevoerd, waarmee de indianen beschouwd werden als Spaanse onderdanen.

De invoering van de Nieuwe Wetten betekende goed nieuws voor de indianen, toch hadden deze wetten een desastreus ander gevolg. Welke?

1. Opkomst van de Trans-Atlantische slavenhandel
2. Verlies van inkomsten uit de Spaanse koloniën
3. Indianen moesten hierdoor vertrekken uit de Spaanse koloniën
4. Gebruik van Spaanse immigranten op de plantages en mijnen

Wat is een (handels)compagnie

1. Ondernemingen die allemaal in het zelfde product handelen
2. Onderneming van handelaren die investeringen, risico's en winsten met elkaar delen
3. Ondernemingen die voor elkaars belangen opkomen
4. Ondernemingen die gezamenlijk onder de zelfde vlag varen

Beschrijf met verwijzingen naar de bron de verschillende investeringen die de ondernemers van de Noordse Compagnie hadden moeten doen.

Leg uit wat het sterkste argument is om voor de walvisvangst een compagnie op te richten

Kort samengevat:

1. In de negentiende eeuw groeit Holland uit tot het belangrijkste handelscentrum van Europa. Oorzaken hiervoor zijn de relatieve rust in het westen van het land (ondanks de opstand) en ligging aan zee. 
2. Door de snelle groei van Nederlandse steden ontstond er een voedseltekort, goedkoop graan werd geïmporteerd uit het Oostzee gebied. Hiervoor werd zelfs een nieuw schip ontwikkeld met een smal dek om zo minder belasting bij de Sont  te hoeven betalen (de Fluit)
3. De lucratieve graanhandel zorgde ervoor dat Amsterdam een doorverkoop plek werd (stapelmarkt), door het succes van deze handelsstroom spreken we van de moedernegotie.
4. Boeren die niet meer voor de voedselproductie hoefden te zorgen gingen zich meer richten op handelsproducten (manafactuur), deze manier van produceren heet commerciële landbouw.

00:37

Wat vervoeren de mannen van de VOC

1. Slaven, wapens en suiker
2. Tabak, Thee en koffie
3. Peper, kruidnagel en nootmuskaat
4. Hout, teer en graan

00:43

Wat vervoeren de mannen van de WIC

1. Wapens, tabak en slaven
2. Suiker, zilver en edelstenen
3. Hout, graan en teer
4. Thee, koffie en suiker

VOC

•  Zelfstandige compagnieën handelden in Specerijen uit het verre Oosten, door de onderlinge concurrentie kochten ze de materialen relatief duur in en verkochten deze goedkoop

• Om een einde te maken aan de onderlinge concurrentie besluit de Staten-Generaal de compagnieën samen te voegen tot één groot staatsbedrijf: Verenigde Oost-Indische compagnie (VOC) en gaf het bedrijf bepaalde rechten:

1) Monopolie op de handel in Azië

2) Recht om oorlogen te voeren en verdragen te sluiten

3) Forten te bouwen in naam van de Republiek

• Engeland en Frankrijk volgden met de East India Company en de Compagnie d'Orient,

Wat is niet één van de rechten die de VOC had

1. Monopolie op de handel in Azië
2. Recht om oorlogen te voeren en verdragen te sluiten
3. Verdragen te sluiten met andere Europese landen
4. Forten te bouwen in naam van de Republiek

Waar had de VOC een monopolie op?

1. De handel in specerijen
2. De handel in slaven
3. De handel met Zuidoost-Azië
4. De handel met Indonesië

03:14

Hoe werd bij de tweede ontmoeting tegen de mensen op de Banda eilanden aangekeken?

1. Als volwaardige handelspartners
2. Als koloniale onderdanen
3. Als slaven van de VOC
4. Als zelfstandige burgers van de Banda Eilanden

03:14

Hoe werd in eerste instantie tegen de mensen op de Banda eilanden aangekeken?

1. Als volwaardige handelspartners
2. Als koloniale onderdanen
3. Als slaven van de VOC
4. Als zelfstandige burgers van de Banda Eilanden

WIC

• Hetzelfde werd gedaan met de compagnieën die handelden met het westen (Amerika), met bijkomend doel:

1) Kapen; kaapbrieven van de Staten-Generaal met het recht om schepen van Spanje te kapen met als doel het goud en zilver te stelen.

2) Slavenhandel; concurrentie bieden aan de Spaanse en Portugese schepen die hier een monopolie positie in hadden.

• Driehoekshandel; Wapens werden geruild met lokale leiders voor slaven > de slaven werden vervolgens naar de plantages in Amerika verscheept en verkocht > ruwe producten (cacao, suiker, katoen)  werden ingekocht en verscheept naar de Republiek.

Taken WIC:
1) Kapen; kaapbrieven van de Staten-Generaal met het recht om schepen van Spanje te kapen.
2) Slavenhandel; concurrentie bieden aan de Spaanse en Portugese schepen.

De VOC werd opgericht met als doel: winst.
De WIC had een bijkomend doel, welke?

Sleep de volgende onderdelen van de Driehoekshandel naar de juiste plek:

Wapens, textiel

Katoen, Suiker, tabak

Slaven

Oost-Indië

Europa

West-Indië

Nederland handelde met de volgende gebieden. Zet de woorden op de goede plek:

VOC

Driehoekshandel

Factorijen

Specerijen

Hout

Suriname

Oostzee

Koloniën

WIC

Homework

Lezen: 123-124

Maken: 4 en 7