Herhaling module 5

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Lesdoel

Herhaling module 5.

Nash evenwicht

Hoe ook alweer evenwicht bepalen?

Een Nash evenwicht is een situatie binnen de speltheorie waarbij geen enkele speler zijn opbrengst kan verbeteren door eenzijdig een andere keuze te maken.

Met andere woorden: een situatie waarbij het voor geen enkele speler voordelig is daarvan af te wijken, als de andere speler(s) dat niet ook doet.

Oplossingen voor het gevangenendilemma

Zoals in het vorige voorbeeld duidelijk is geworden, zorgt het gevangenendilemma niet voor een gewenste uitkomst. Beide spelers zijn in het evenwicht slechter af.

Je kunt dit op een aantal manieren toch (proberen) te bereiken.

Collectieve opbrengsten

Niet de individuele opbrengsten, maar de collectieve opbrengsten als doel nemen.

In het voorbeeld van de vorige paragraaf kijken de spelers dan naar wanneer de totale kosten het laagst zijn.

Collectieve dwang

Collectieve dwang kan via twee manieren:
- via de belasting: alleen de overheid kan mensen verplichten te betalen voor collectieve goederen, omdat ze mensen kan dwingen te betalen via de belastingen.
- een contract afsluiten: men kan elkaar zo aan afspraken houden.

Sociale norm

Door een sociale norm. De spelers houden er een bepaalde sociale norm op na.

In het voorbeeld van de vorige paragraaf kan goed contact met de buren ervoor zorgen dat de ophoging door beiden wordt betaald.

Zelfbinding

Door zelfbinding van spelers.

Een speler sluit eenzijdig een bepaalde keuze /actie uit door een bepaalde handeling (die hij zichzelf oplegt), bijvoorbeeld door verzonken kosten te maken.

Specifieke investering

Verzonken kosten ontstaan als er sprake is van een specifieke investering; dat is een investering die niet teruggedraaid kan worden en alleen opbrengsten kan genereren als deze gebruikt wordt waarvoor hij bedoeld is.

Welke combinatie geeft de uitkomst van dit spel?

1. 1.1:1.4
2. 0,9:1,8
3. 1.2:1.3
4. 1.1:1.5

Welke combinatie geeft de uitkomst van dit spel?

1. 500:700
2. 450:600
3. 600:650
4. 550:750

Welke actie onderneemt Y in zijn eigen belang vanuit de situatie dat beide spelers geen prijsverlaging hebben doorgevoerd en Y naar maximale omzet streeft?

1. geen prijsverlaging
2. wel prijsverlaging

Y streeft naar maximale omzet. Welke actie onderneemt Y in zijn eigen belang vanuit de situatie dat X geen prijsverlaging heeft doorgevoerd en Y wel?

1. Y keert terug naar de hogere prijs
2. Y keert niet terug naar de hogere prijs

Is er bij de concurrenten Witmans en Takao sprake van het gevangenendilemma?

1. ja
2. nee

Welke oplossing van het gevangenendilemma zorgt ervoor dat er collectieve goederen voortgebracht worden?

1. kijken naar collectieve opbrengsten
2. zelfbinding
3. sociale norm
4. collectieve dwang

Is er bij de concurrenten Kartest en Roni sprake van het gevangenendilemma?

1. ja
2. nee

Is hier sprake van een constantewaardespel?

1. ja
2. nee

Verzonken kosten zijn kosten die een speler
?
de verkoop maakt en die niet terugverdiend kunnen worden als de verkoop geen succes wordt.

1. voorafgaand aan
2. na

Zijn er in deze matrix evenwichten met dezelfde (collectieve) waarde?

1. nee
2. ja 1
3. ja 2

Is hier sprake van een constantewaardespel?

1. ja
2. nee