Voorbereiden op leestoets

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Voorbereiden op leestoets

Nodig: 

• pen/potlood
• papier/schrift
• telefoon 

Leerdoelen

• Ik kan de verschillende tekstdelen van een tekst herkennen

• Ik kan de kernzinnen in een alinea aanwijzen

• Ik kan hoofd- en bijzaken onderscheiden

• Ik kan de hoofdgedachte van een tekst herkennen

• Ik kan het tegenstellend tekstverband herkennen

Tekstopbouw

Inleiding: informatie waaruit je het onderwerp van de tekst kunt afleiden 

Kern: meer informatie over het onderwerp

Slot: samenvatting of conclusie 

Twee- of driedeling

Driedeling: inleiding - kern - slot

Tweedeling: inleiding - kern 

Opbouw van alinea's

Kernzin: de zin met de belangrijkste informatie van de alinea. Vaak is de kernzin de eerste zin van de alinea. 

De andere zinnen van de alinea zijn een toelichting bij de kernzin. Meestal is de toelichting een uitleg of een voorbeeld.

Hoofd- en bijzaken

Belangrijke informatie over het onderwerp van een tekst noem je hoofdzaken. 

De minder belangrijke informatie in een tekst noem je bijzaken. Ze maken de hoofdzaken in de tekst duidelijker. Denk hierbij aan voorbeelden, uitleg of herhaling. 

De angst voor spinnen heet ook wel spinfobie.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Het is een vrees die bij heel veel mensen voorkomt, maar die we eigenlijk nooit behandelen.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

De meeste mensen vinden dat niet nodig; ze hebben er immers niet veel last van.

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte is het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt. 

Gebruik de titel, de inleiding en/of het slot om de hoofdgedachte te vinden. 

Zo formuleer je de hoofdgedachte:

1. Zoek het onderwerp van de tekst
   
2. Bedenk wat het belangrijkste is wat de schrijver over het onderwerp zegt
3. Combineer het onderwerp en de belangrijkste mededeling erover tot één zin.  

Tegenstellend tekstverband

Het tegenstellend tekstverband geeft een tegenstelling tussen tekstdelen aan. 

Welke signaalwoorden horen bij het tegenstellend tekstverband?

Geef zelf een voorbeeldzin waarin er sprake is van een tegenstellend verband.

Waar of niet waar?

Kun je het ook uitleggen?

Kernzinnen horen bij de hoofdzaken van de tekst.

1. Waar
2. Niet waar

Een hoofdgedachte is hetzelfde als een hoofdzaak.

1. Waar
2. Niet waar

Soms kan een hele alinea een bijzaak zijn.

1. Waar
2. Niet waar

Lees de tekst

Zie volgende dia.

Lees de tekst

Wat is de kernzin van alinea 1?

Antwoord

Op 5 juli zal Wild in the Streets gehouden worden.

Wat is de kernzin van alinea 2?

Antwoord

Schoenenfabrikant Emerica vraagt dit jaar speciaal aandacht voor Skatepark Amsterdam.

Wat is de hoofdgedachte van de tekst?

Antwoord

Hoofdgedachte: Het evenement Wild in the Streets wordt op 5 juli gehouden.

Aan de slag 

Lees de tekst en noteer:

• Het onderwerp van de tekst
• De kernzin van elke alinea
• De hoofdgedachte van de tekst
• Geef twee voorbeelden van bijzaken uit de tekst

Klaar? > maak de leestaak op blz. 154 óf neem de leerteksten zelf nog eens door 

Opdracht 1a

Voor de onderstaande opdracht krijg je 3 minuten
de tijd.

• Vouw een papieren vliegtuig.
  

Geen instructie!