BLOK 4 LEZEN L1E

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Lezen blok 4

Weet je de vijf
tekstdoelen nog?

Welke soorten publiek
onderscheiden we?

Oriënterend lezen

Het onderwerp en het tekstdoel van de tekst bepalen

De zeven stappen

Bekijk:

1. Titel

2. Eerste zinnen

3. Tussenkopjes

4. Laatste zinnen

5. Anders gedrukte woorden

6. Illustratie

7. Bronvermelding

Het onderwerp bepalen

Na het (oriënterend) lezen kun je het onderwerp van de tekst bepalen. 

Het onderwerp is kort geformuleerd en is geen vraag of zin die begint met een vraagwoord.

Fout geformuleerd

Het onderwerp is

Hoe ontstaat een bijensteek?

Waarom haal je lage cijfers?

Goed geformuleerd

Het onderwerp is

Het ontstaan van een bijensteek

Redenen voor lage cijfers

Wat denk jij dat een
deelonderwerp is?

Een deelonderwerp

is het onderwerp dat wordt besproken in een alinea

Bijvoorbeeld:

Onderwerp van de tekst is De opwarming van de aarde

Deelonderwerpen zijn

1. Het ontstaan 

2. De toekomst

3. Maatregelen

Een tekst bestaat uit drie vaste delen. Benoem ze op volgorde met een spatie ertussen.

Noem de vier manieren
om een tekst in te leiden

Inleiden (vier manieren)

- onderwerp aankondigen

- aanleiding van het schrijven vertellen

- kort of grappig verhaaltje

- vragen stellen

Noem de drie manieren
om een tekst af te sluiten

Afsluiten (drie manieren)

- samenvatting

- conclusie

- advies of tips

Doel.

Je kunt: 

• de kernzin van een alinea bepalen 
• de bedoeling van de andere zinnen aangeven
• aangeven naar welke woorden verwijswoorden verwijzen

De kernzin

•  is de zin waarin de belangrijkste mededeling van de alinea   staat.
• staat meestal vooraan in een alinea; de eerste of tweede zin
• staat soms achteraan in een alinea

en de andere zinnen:

• voorbeelden
• toelichting
• uitleg

In een alinea staat een deelonderwerp. Hoe noem je de belangrijkste zin in een alinea?

De kernzin

is de belangrijkste zin uit de alinea.

Andere zinnen in die alinea

• voorbeelden
• toelichting 
• uitleg

Even testen...
Welke manier is GEEN manier om een tekst in te leiden?

1. kort of grappig verhaaltje
2. onderwerp aankondigen
3. vragen stellen
4. samenvatting

Drie manieren om een tekst af te sluiten zijn 1. samenvatting 2. tips of advies en 3...

Verwijswoorden

zijn woorden die verwijzen naar andere woorden om te voorkomen dat een tekst saai wordt.

Ze verwijzen naar:

• één woord
• een groepje woorden
• een hele zin

Huiswerk

• Maak opdracht 40 t/m 44 en 46 t/m 48
• Lees de gele stukjes nog een keer goed door, voordat je de opdrachten maakt.
• Maak daarna op Leermiddelen -> bijspijkeren-> lezen blok 4

Heb jij je doel bereikt?

Je kunt: 

• de kernzin van een alinea bepalen
• de bedoeling van de andere zinnen aangeven 
• aangeven naar welke woorden verwijswoorden verwijzen