2HV - Verbranding en ademhaling - bs 7 + 8

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

2HV

Thema 1.

Verbranding en ademhaling

Basisstof 7

Leerdoel

11. Je kent de mogelijke gevolgen van verslaving aan roken en blowen.

Tabaksrook

Nicotine 

• Verslavend 
• Lichamelijke en psychische effecten 
• Opwekkend effect
• Verhoging van de hartslag en de bloeddruk
• Meer rokers overlijden aan hart- en vaatziekten dan niet-rokers

Tabaksrook

Teer 

• Beschadigt de binnenkant van de luchtwegen
• Trilhaarcellen raken beschadigd, waardoor het slijm minder goed kan worden afgevoerd
• Kankerverwekkende stoffen
• Veroorzaakt ook de bruine aanslag op de vingers en tanden van rokers.

Tabaksrook

Koolstofmonoxide 

• Reukloos gas
• Als je koolstofmonoxide inademt, wordt het opgenomen in je bloed --> minder ‘plaats’ voor zuurstof -->  cellen in het lichaam kunnen dan te weinig zuurstof krijgen.

is reuk- en smaakloos
veroorzaakt hart- en vaatziekten
veroorzaakt kanker

Teer

Koolstofmonoxide

Nicotine

                                   is de stof in sigaretten die ervoor zorgt dat mensen verslaafd raken aan roken. 

                                   in tabaksrook beschadigt de binnenkant van de luchtwegen. 

Als je                                     inademt, wordt het opgenomen in je bloed. Daardoor is er in het bloed minder plaats voor zuurstof. 

Koolstofmonoxide

Nicotine

Teer

E-sigaret

• Verdampen een vloeistof die nicotine + smaakstof bevat. 
• Een shishapen --> e-sigaret (meestal) zonder nicotine. 
• Een oplaadbare sigaret --> verhit een tabaksstick.
  
• Schadelijke stoffen in e-sigaretten zijn onder andere nicotine, metalen en stikstofverbindingen. --> schade aan de luchtwegen, hartkloppingen en een verhoogde kans op kanker.

Waterpijp

• Dertig keer meer koolstofmonoxide vrij dan bij het roken van sigaretten. 
• Dat kan tot een koolstofmonoxidevergiftiging leiden. De symptomen daarvan zijn hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid en vermoeidheid. 
• Bij langere blootstelling kun je door zuurstofgebrek in de hersenen het bewustzijn verliezen en zelfs overlijden.

Waarom roken mensen?

• Geestelijke afhankelijkheid
• Steeds meer nicotine nodig door gewenning
• lichamelijke afhankelijkheid

!!!Niet aan beginnen!!!!

Cannabis

• Afkomstig van de hennepplant: de Cannabis sativa 
• De psychoactieve stof in cannabis is THC 
• THC zit vooral in onbevruchte vrouwelijke bloemtoppen van de plant
• In wiet en hasj zitten naast THC nog zo’n vijfhonderd andere stoffen, bijv. CBD
• CBD beïnvloedt wel de werking van THC

Blowen

• Cannabis wordt meestal gerookt, gegeten of ingeademd na verdampen. 
• Bij het roken van een joint komt er tot vijf keer meer teer in de longen dan bij het roken van een sigaret
• Blowen is dus erg schadelijk voor de luchtwegen
• Het gebruik van cannabis in het verkeer is strafbaar

Effecten van cannabis

Kortetermijneffecten 

• Van sommige soorten word je stoned (lui, ontspannen), van andere juist high (energiek, vrolijk). 
• De lichamelijke effecten zijn onder andere een versnelde hartslag, lagere bloeddruk, hoofdpijn, duizeligheid, slaperigheid, angst, verminderde concentratie en geheugenproblemen.

Effecten van cannabis

Langetermijneffecten 

• Verslaving, slapeloosheid, somberheid en concentratieproblemen
• Cannabis verhoogt de kans op een psychische stoornis, zoals depressie en angstklachten
• Bij een bepaalde aanleg in je DNA kan schizofrenie ontstaan

• Nicotine
• Teer
• Koolstofmonoxide
• E-sigaret
• Waterpijp
• Waarom roken?

 

• Blowen vs roken
  
• Cannabis en THC
• Korte termijn effecten cannabis
• Lange termijn effecten cannabis

Basisstof 8

Leerdoel

12. Je kunt het verschil in verbranding bij koudbloedige en warmbloedige dieren beschrijven.

Koudbloedig en warmbloedig

Warmbloedig

• Dieren die hun lichaamstemperatuur constant houden. 
• Alleen vogels en zoogdieren zijn warmbloedig.

Koudbloedig

• Dieren die een wisselende lichaamstemperatuur hebben. 
• De temperatuur van het lichaam ongeveer gelijk aan de temperatuur van de omgeving.

Koudbloedig

• De verbranding in cellen is afhankelijk van de temperatuur. 
• Hogere lichaamstemperatuur is = meer verbranding 
• Lage omgevingstemp. = lage lichaamstemp. = weinig verbranding
• Weinig verbranding = weinig energie beschikbaar. 
• Bij koud weer zijn koudbloedige dieren dan ook niet erg actief.

Winterslaap

Veel koudbloedige dieren houden in de winter een winterslaap. 

Tijdens de winterslaap:

Lichaamstemperatuur daalt --> stofwisseling vertraagt --> weinig energie en zuurstof nodig. 

Warmbloedig

• Warmbloedige dieren zijn minder afhankelijk van de temperatuur van de omgeving. 
• Actief in de winter
• Veel verbranding om lichaamstemp. op peil te houden
• Veel voedsel nodig om te verbranden
• Veel energie nodig om voedsel te zoeken

Isolatie

Trek