Het Romeinse Rijk en de Latijnse Taal

• Latijn
• Basisschool
• Groep 6

Het Romeinse Rijk 

en de Latijnse Taal

gastles 11-7-24 Bonifatiusschool

Lusie Laan

Wat gaan we doen?

Deel 1:  Het ontstaan van het Romeinse Rijk

ontstaan, ligging, belangrijke personen, Romeinse invloed in NL

- kleine buitenopdracht- 

Deel 2: Taal van de Romeinen:  Latijn

verspreiding van de taal, Latijn in het NL

Wat weet je straks?

Deel 1:  Het ontstaan van het Romeinse Rijk

- je kunt aanwijzen op de kaart hoe groot het Romeinse Rijk was

- je kunt vertellen van wanneer tot wanneer het Romeinse Rijk bestond

- je kunt vertellen welke personen belangrijke veroveringen hebben gedaan

Wat weet je straks?

Deel 2:  Taal van de Romeinen: Latijn

- je kunt vertellen welke invloed het Latijn heeft op de talen in Europa (en daarbuiten)

- je kunt voorbeelden geven van Latijn in het Nederlands

Waarom spreken Romeinen Latijn en geen Romeins?

Wie heeft/hebben Rome gesticht en wanneer?

750-250 v. Chr

• Verovering van Italië door telkens oorlog voeren
• Koningstijd: 750-tot 509 v. Chr
• vanaf 509: elk jaar 2 consuls
• Wegenbouw  
• Georganiseerd leger

Punische oorlogen 250-150 v. Chr.

• Rome heeft heel Italië veroverd
• Oorlog met Carthago
• Hannibal en Scipio
• 
  
• Rome voegt delen van Noord-Afrika 
• en Spanje toe
• Daarna ook Griekenland/Balkan

Wie heeft Gallië veroverd?

Veni Vidi Vici

Julius Caesar is ook in Nederland geweest

1. waar
2. niet waar

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

• Julius Caesar wordt steeds machtiger. Tegenstanders denken dat Caesar zelfs koning wil worden: ze moeten hem tegenhouden!
• Op de idus (15e dag) van maart wordt hij in de Senaat door andere senatoren vermoord.

Octavianus neemt wraak

44 v. Chr.

• De geadopteerde zoon van Julius Caesar, Octavianus, neemt wraak
• Hij schakelt de daders en andere tegenstanders één voor één uit.
• Ook zijn vroegere medestander, Marcus Antonius, en diens geliefde: Cleopatra

Imperator Caesar Augustus

27 v. Chr. - 14 n. Chr.

• Uiteindelijk is er niemand machtiger dan hij. De rust in het rijk is terug.
• De senaat bedankt hem hiervoor en geeft de titel Augustus ('de verhevene') te geven. 
• Augustus wordt de eerste keizer (princeps) van het Romeinse Rijk.

44v. -500 n. Chr: Keizertijd

• In de keizertijd is het rijk op zijn grootst 
• Na 300 steeds meer verval en opstanden
• Rijk wordt in oost en west gedeeld, 2e hoofdstad in Constantinopel (Istanbul)
• 476 n. Chr: Rome ingenomen door Odoacer

Het Romeinse rijk was het grootst onder keizer Trajanus

waar

niet waar

Invloed van de Romeinen

• Veroverde gebieden werden bestuurd door Romeinen
• Onderwijs in 'cultuur' en 'taal'
• Belangrijke mensen spraken Latijn (en hun eigen taal)
  
• Romeinen bouwden tempels > verspreiding van religie
• Mensen moeten helpen met de verdediging van het Romeinse Rijk (vaak in andere provincies)

Invloed van de Romeinen

• Verhalen
• Gebouwen 
• Standbeelden/kunst
• Taal 

Deel 2: De Latijnse taal

• l 
  

Latijnse woorden?

Taalfamilies

• Na de val van het Romeinse Rijk werd nog lang Latijn gesproken
• De taal veranderde per regio
• > Italiaans, Frans, Spaans, Portugees,
• Ook op de andere talen veel invloed (leenwoorden)
• Ook in wetenschap nog veel Latijn

voorbeeld

Latijn: pater (vader)

Italiaans: padre

Spaans: padre

Portugees: pai

Frans: père

Welk Nederlands woord komt van het Latijnse woord 'harena' (betekenis: 'zand')

Welk woord komt van 'populus' (betekenis: volk, grote groep mensen)

1. populair
2. popmuziek
3. pop (speelgoed)

Welk Nederlands woord komt van het Latijnse woord 'tractus' ' (betekenis: 'hij/zij/het werd getrokken')