4GTB

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Kennismaken

Regels en afspraken

Jaarplanning 

Periode planning 

Aan de slag 

Kennismaken

- Lesboek 

- Agenda

- Schrift

- Etui (pennen en potloden)

- Leesboek 

Wie heeft er nog geen boek?

- Wil je iets zeggen, steek je je hand op

- Je mag niet naar de WC tijdens de les (tenzij je een pasje hebt)

- Je blijft op je plek tot de zoemer gaat. 

Jaarplanning 

3 periodes 

Periode toetsen 

Spreekbeurt 

Kijk-luistertoetsen

Taalverzorging 

Periode 1 

Taalverzorging weging 1 x

Kijk- luistertoets weging 1 x

Periodetoets (lezen en schrijven) 3 x DIGITAAL

Periodetoets mag herkanst worden 

Ik kan uitleggen waarom ik spelling moet oefenen.

Ik weet wanneer ik een hoofdletter moet gebruiken en wanneer niet.

Taalverzorging periode 1  

Taalverzorging periode 1  

Hoofdstuk 1 Hoofdletters en leestekens 

Hoofdletter

geen hoofdletter

antwerpen

boterbloem

buitenlands

coolcat

herfst

juni

newcastle

noorderlijk

olifant

pasen

renault

russische

tessa

west - friesland

zondag

zuidoosten

Hoe schrijf je:
januari

1. Januari
2. januari

Hoe schrijf je:
loes van loo

1. Loes van Loo
2. Loes Van loo .

Hoe schrijf je:
's hertogenbosch

1. 'S hertogenbosch.
2. 's Hertogenbosch.

Hoe schrijf je:
ik ga met kerstmis naar groot- brittannië

1. Ik ga met Kerstmis naar Groot- Brittannië.
2. Ik ga met kerstmis naar groot- Brittannië.

Hoe schrijf je:
op dinsdag gaan we naar de maas

1. Op dinsdag gaan we naar de Maas.
2. Op Dinsdag gaan we naar De Maas.

Geen hoofdletters

• Bij namen van dagen (maandag, dinsdag, woensdag, etc.)
• Bij namen van maanden (januari, februari, maart, etc.)
• Bij namen van seizoenen (herfst, lente, winter, zomer)
• Bij namen van windstreken (oost, west, zuid, noordwest, etc.)

Regel 1: begin van een zin

Aan het begin van een zin:

• Je begint een zin met een hoofdletter.

Als de zin met een afgekort woord begint, verschuift de hoofdletter naar het tweede woord:

• 's Ochtends sta ik vroeg op.
• 't Was vanochtend wel erg koud.

Regel 2: namen van personen

Je schrijft een hoofdletter bij voor- en achternamen, doopnamen en voorletters:

• Elisabeth Sarah Jansen

Aanspreektitels (mevr.) en tussenvoegsels (van der) krijgen geen hoofdletter.

• fam. Berkmans
• Bert van den Brink

Regel 2: namen van personen

Wanneer er voor het tussenvoegsel geen voornaam of voorletter wordt genoemd, krijgt het tussenvoegsel wel een hoofdletter.

• meneer De Vries

Bij een tweede achternaam krijgt het tussenvoegsel geen hoofdletter.

• mevrouw Van de Ven - de Vries 

Wat is goed geschreven?

1. meneer Jansen
2. Meneer Jansen
3. meneer jansen

Wat is goed geschreven?

1. Lisa de Vries - de Groot
2. Lisa De Vries - De Groot

Wat is goed geschreven?

1. 't Is niks voor mij.
2. 'T is niks voor mij.

Regel 3: organisaties, merken, producten

Organisaties, merken en producten krijgen een hoofdletter.

• Apple
• Verenigde Naties

Soms gebruiken bedrijven de hoofdletters afwijkend, je neemt dit dan over.

• iPhone

Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Bij aardrijkskundige namen van landen, steden, rivieren enzovoort gebruik je een hoofdletter.

• Eindhoven
• Amerikaanse president

Ook bij volken, talen of dialecten gebruik je een hoofdletter.

• Fransman
• Limburgs dialect

Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Bij een windstreek gebruik je geen hoofdletter.

• Er komt vandaag een noordelijke wind.

Als de windstreek onderdeel is van een naam, gebruik je wel een hoofdletter.

• Noordelijke IJszee

Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Als je met de windstreek een gebied bedoelt, schrijf je een hoofdletter.

• In het Nabije Oosten is de situatie erg gespannen.
• Arme landen krijgen steun van het Westen.

Wat is goed geschreven?

1. Westelijke zeestroom
2. westelijke zeestroom

Wat is goed geschreven?

1. amstellaan
2. Amstellaan

Regel 5: historische gebeurtenissen en kalendergebruiken

Historische gebeurtenissen en feestdagen schrijf je met een hoofdletter.

• Koude Oorlog
• Vaderdag

Maar bij samenstellingen met feestdagen schrijf je geen hoofdletter:

• vaderdagontbijt

Regel 5: historische gebeurtenissen en kalendergebruiken

Seizoenen, maanden en gewone dagen krijgen geen hoofdletter.

• zaterdag
• januari

Ook een historische periode krijgt geen hoofdletter.

• renaissance
• prehistorie

Regel 6: religieuze en culturele begrippen

Heilige begrippen wel een hoofdletter.

• God
• Bijbel

Godsdiensten en culturele stromingen en woorden die daarvan zijn afgeleid krijgen geen hoofdletter.

• jodendom
• humanisme
• jood

• God
• Bijbel

Wat is goed geschreven?

1. Allah
2. allah

Wat is goed geschreven?

1. boeddhisme
2. Boeddhisme

Wat is goed geschreven?

1. Het is Herfst
2. Het is herfst.

Wat is goed geschreven?

1. kerstbal
2. Kerstbal

2: namen van personen

Je schrijft een hoofdletter bij voor- en achternamen, doopnamen en voorletters:

• Elisabeth Sarah Jansen

Aanspreektitels (mevr.) en tussenvoegsels (van der) krijgen geen hoofdletter.

• fam. Berkmans
• Bert van den Brink

2: namen van personen

Is er geen voornaam of voorletter, dan krijgt het tussenvoegsel wel een hoofdletter.

• meneer De Vries

Bij een tweede achternaam krijgt het tussenvoegsel geen hoofdletter.

• mevrouw Van de Ven - de Vries 

3: namen van organisaties, merken, producten

Organisaties, merken en producten krijgen een hoofdletter.

• Apple
• Verenigde Naties

Soms gebruiken bedrijven de hoofdletters afwijkend, je neemt dit dan over.

• iPhone

Wat is goed geschreven?

1. Wil jij een pepsi max?
2. Wil jij een Pepsi Max?
3. Wil jij een Pepsi max?

3: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Bij aardrijkskundige namen van landen, steden, rivieren enzovoort gebruik je een hoofdletter.

• Eindhoven
• Amerikaanse president

Ook bij volken, talen of dialecten gebruik je een hoofdletter.

• De Franse Fransman spreekt Frans
• Limburgs dialect

3: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Bij een windstreek gebruik je geen hoofdletter.

• Er komt vandaag een noordelijke wind.

Als de windstreek onderdeel is van een naam, gebruik je wel een hoofdletter.

• Noordelijke IJszee

3: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Als je met de windstreek een cultureel, economisch of politiek gebied bedoelt, schrijf je een hoofdletter.

• In het Nabije Oosten is de situatie erg gespannen.
• Arme landen krijgen steun van het Westen.

Wat is goed geschreven?

1. noord-brabant
2. Noord-brabant
3. Noord-Brabant
4. noord-Brabant

Wat is goed geschreven?

1. Met ananas erop is het geen Italiaanse pizza!
2. Met ananas erop is het geen italiaanse pizza!

Wat is goed geschreven?

1. Woon jij aan de amstellaan?
2. Woon jij aan de Amstellaan?

Zelfstandig werken 

Opdracht 3 onderstreep elk woord wat met een hoofdletter geschreven moet worden. 

Opdracht 5 onderstreep elk woord wat met een hoofdletter geschreven moet worden. 

Klaar = zoek in je boek naar de regels over komma's

Wanneer gebruik je een komma? 

Blz. 207

1. Tussen de delen van een opsomming
2. Na een naam of uitroep aan het begin van de zin
3. In een samengestelde zin

Leg uit: Ik houd van honden eten en zwemmen. 

Wanneer gebruik je een komma? 

Blz. 207

1. Tussen de delen van een opsomming
2. Na een naam of uitroep aan het begin van de zin
3. In een samengestelde zin

Huiswerk:

blz. 31 Opdracht 2, 3 en 5 : zet komma's in de zinnen

Wat vond je van de les?

Wat moet er anders?