Les 3 Forie nabij, Donders

• Refractie
• MBO
• Studiejaar 3

Inhoud

Les 1 

- wat is accommodatie

- het accommodatie-apparaat

- accommodatie stimulus

- nuttige accommodatie

- oorzaken presbyopie

- accommodatiecurve volgens Duane

- soorten presbyopie

- bereken accommodatievermogen

Inhoud

Les 2 

- hypermetropisatie & myopisatie

- additie

- ongelijke additie

- accommodatiediepte (scherpte-diepte)

- het bepalen van de AA en/of leesadditie

- de additie bepalen

- accommodatiestoornissen

- asthenope klachten

Inhoud

Les 3 

- Stereoscopisch zien

- Foriebepaling voor nabij

- AC en AC/A relatie

- Donderslijn

Stereoscopisch zien

Binoculair diepte zien wordt niet alleen door meer of minder accommodatie en convergentie bepaald, maar door meerdere factoren.

• Dichtbij = binoculair diepte zien
• Veraf = monoculair diepte zien

Stereoscopisch zien

Dwarsdisparatie

De ontwikkeling van het zien berust op dwarsdisparatie en wordt afgesloten rond de 10e levensjaar.

Dwarsdisparatie

Panum-gebied

Het Panum-gebied is het gebied waarin je binoculair enkelvoudig kan zien.

De grootste dwarsdisparatie waarbij nog stereopsis optreedt, is ook de grens van het Panum-gebied.

Buiten het Panum-gebied ontstaan er dubbelbeelden (diplopie).

Binoculair dieptezien

Het binoculair diepte zien neemt af naarmate de fixatieafstand groter wordt. 

De diepte waarneming wordt dan min of meer overgenomen door elementen van monoculair dieptezien; zoals overlapping en grootte verschillen.

Forie bepaling nabij

Forie bepaling voor nabij moeten in leeshouding worden getest. 

Dus met beide ogen omlaag gericht, omdat hierbij de fysiologische forie een rol speelt.

Met de volgende testen kan je een forie bepalen voor nabij:

• Maddox nabij
• Maddox wing

AC en AC/A

Accommodatieve convergentie (AC)

Voor het scherpstellen op een korte afstand is een bepaalde hoeveelheid convergentie nodig.

Een gedeelte van deze convergentie wordt geleverd door de benodigde accommodatie.

>> je kan niet accommoderen zonder te convergeren, en andersom.

Dit noemen we accommodatieve convergentie. 

AC en AC/A

De benodigde convergentie kun je bepalen door de accommodatie te vermenigvuldigen met de pupilafstand (pd).

Convergentiehoek = accommodatie x pd (in cm)

AC = convergentiehoek (+ exo of - eso veraf) (- exo of + eso nabij)

AC/A relatie

De AC/A relatie is de verhouding tussen de AC (in prdpt) en de accommodatie (A in dpt).

Dus:

hoeveel convergeert het oog bij een bepaalde accommodatie,

of,

hoeveel moet het oog accommoderen om naar een bepaald punt te convergeren.

AC/A relatie = accommodatieve convergentie / accommodatie

Voorbeeld 1

Een persoon leest op 45 cm en heeft een pd van 62 mm.

Wat is de AC/A relatie?

Dus: hoeveel convergeert het oog tijdens het accommoderen.

Accommodatie = 100 / 45 = 2,22 dpt. >> om op 45 cm te kijken, accommodeert de klant 2,22 dpt.

convergentiehoek (AC) = accommodatie x pd (in cm) = 2,22 x 6,2 = 13,78 prdpt

>> dus door 2,22 dpt vind er 13,78 prdpt aan convergentie plaats.

AC/A = 13,78 / 2,22 = 6,2 (hetzelfde als pd). 

Voorbeeld 2

Een persoon leest op 45 cm en heeft een pd van 62 mm.

Afstand exoforie van 3 prisma, nabij exoforie van 2 prisma.

Wat is de AC/A relatie?

Accommodatie = 100 / 45 = 2,22 dpt

Convergentiehoek = accommdatie x pd = 2,22 x 6,2 = 13,78

AC = convergentiehoek + exo veraf - exo nabij

AC = 13,78 + 3 - 2 = 14,78 prdpt.

AC/A = 14,78 / 2,22 = 6,67 convergentie per dpt/acc.

>> dus per 1 dpt accommodatie, convergeert het oog 6,67 prdpt.

AC = convergentiehoek (+ exo of - eso veraf) (- exo of + eso nabij)

Voorbeeld 3

Een persoon heeft een werkafstand van 40 cm en een pd van 62 mm.

Veraf is deze persoon orthofoor, nabij 6 exoforie.

Wat is de AC/A relatie?

Accommodatie = 100 / 40 = 2,5 dpt.

convergentie = accommodatie x pd = 2,5 x 6,2 = 15,5 prdpt.

AC = convergentie - 6 exo nabij = 15,5 - 6 = 9,5 prdpt.

AC/A = 9,5 / 2,5 = 3,8 prdpt convergentie per dpt/acc.

>> dus bij 1 dpt accommodatie convergeert het oog 3,8 prdpt.

AC en AC/A 

AC = accommodatieve convergentie

Voor het fixeren op een korte afstand is een bepaalde convergentie nodig. 

Een gedeelte van deze convergentie wordt geleverd door de benodigde accommodatie. 

Dit noemen we accommodatieve convergentie (AC).

De benodigde convergentie kun je bepalen door de accommodatie te vermenigvuldigen met de pupilafstand (PD)

convergentiehoek = accommodatie x PD

AC = convergentiehoek (+ exo óf - eso veraf) (- exo óf + eso nabij)

AC/A relatie

De AC/A relatie is de verhouding tussen de accommodatieve convergentie (AC in prdpt) en de accommodatie (in dpt).

Wanneer de forieën voor nabij en veraf bekend zijn, kun je de AC/A bepalen.

De AC/A is de verhouding tussen de werkelijk opgebrachte hoeveelheid convergentie gerelateerd aan de opgebrachte accommodatie van veraf en nabij.

AC/A relatie

De normale AC/A-waarde is ongeveer 5 prisma.

Bij een AC/A van 5 prdpt/dpt en een PD van 60 mm verwacht je een orthoforie voor veraf en een exoforie van 2,50 prisma op 40 cm. 

AC/A = accommodatieve convergentie / accommodatie

AC/A relatie

Voorbeeld I:

Een persoon leest op 45 cm en heeft een PD van 62 mm.

Wat is de AC/A-verhouding?

Accommodatie = 1 / 0.45 = 2,22 dpt.

AC = accommodatie x PD = 2,22 x 6,2 =13,78 prisma

AC / A = 13,78 / 2,22 = 6,2 prisma 

(hetzelfde als de PD).

Dus:

bij 2,22 dpt accommodatie wordt 6,2 prisma convergentie geleverd.

AC/A relatie

Voorbeeld II:

Een persoon leest op 45 cm en heeft een PD van 62 mm.

Nu is er ook een voor de afstand 3 prisma exoforie en een voor nabij 2 prisma exoforie aanwezig.

Wat is de AC/A-verhouding?

Accommodatie = 1 / 0,45 = 2,22 dpt.

convergentiehoek = accommodatie x PD

convergentiehoek = 2,22 x 6,2 = 13,8 prisma

AC = convergentiehoek (+ exo óf - eso veraf) (- exo óf + eso nabij)

AC = 13,8 + 3 - 2 = 14,8 prisma

AC / A = 14, 8 / 2,22 = 6,67 prisma convergentie

AC/A relatie

Voorbeeld III:

Een persoon leest op 40 cm en heeft een PD van 62 mm.

Nu is hij voor veraf orthofoor en voor nabij is er 6 prisma exoforie aanwezig.

Wat is de AC/A-verhouding?

Accommodatie = 1 / 0,40 = 2,50 dpt.

convergentiehoek = accommodatie x PD

convergentiehoek = 2,50 x 6,2 = 15,5 prisma

AC = convergentiehoek (+ exo óf - eso veraf) (- exo óf + eso nabij)

AC = 15,5 + 0 - 6 = 9,5 prisma

AC / A = 9,5 / 2,5 = 3,8 prisma convergentie

AC/A relatie

Voorbeeld IV:

Een persoon leest op 35 cm en heeft een PD van 68 mm.

Nu is hij voor veraf 3 prisma esofoor en voor nabij is er 1 prisma exoforie aanwezig.

Wat is de AC/A-verhouding?

Accommodatie = 1 / 0,35 = 2,86 dpt.

convergentiehoek = accommodatie x PD

convergentiehoek = 2,86 x 6,8 =  19,45 prisma

AC = convergentiehoek (+ exo óf - eso veraf) (- exo óf + eso nabij)

AC = 19,45 - 3 - 1 = 15,45 prisma

AC / A = 15,45 / 2,86 = 5,4 prisma convergentie

Donderslijn

De Donderslijn is een grafische analyse.

Hierin is af te lezen op welke afstand de ogen een exo- of een esoforie hebben.

Daarnaast is te zien op welke afstand een PFC (positieve fusionele convergentie) of NFC (negatieve fusionele convergentie geleverd moet worden.

Elke PD heeft zijn eigen Donderslijn. Deze Donderslijn wordt uitgezet in een Dondersdiagram.

Donderslijn

De Donderslijn is de ideale (en orthofore) situatie voor de klant.

Naast de Donderslijn wordt ook de forielijn in het Dondersdiagram uitgezet.

Ligt de forielijn links van de donderslijn >> PFC.

Ligt de forielijn rechts van de donderslijn >> NFC.

Donderslijn

Voorbeeld 1

Een persoon heeft een PD van 60 mm en een leesafstand van 20 cm (punt P = 5 dpt).

Teken een Dondersdiagram

1. Donderslijn: convergentiehoek = accommodatie x PD

                                                        = 5 x 6 = 30 prisma

De Donderslijn kan uitgezet worden in de Dondersdiagram (rode lijn = Donderslijn).

Donderslijn

Voorbeeld 2

Deze persoon blijkt vervolgens voor de verte 2 prisma esoforie te hebben.

De AC / A = 6,66 prisma.

AC = AC/A x accommodatie

AC = 6,66 x 5 = 33,33 prisma

2 esoforie veraf: 2 + 33,33 = 35,33 prisma.

Dit kunnen we vervolgens ook uitzetten in een Dondersdiagram (blauwe lijn = forielijn).

De forielijn ligt aan de rechterkant van de Donderselijn: er moet NFC geleverd worden.

Donderslijn

Voorbeeld 3

PD = 65 // P = 5 dpt // verte = 3 eso // AC/A = 5

Maak een Dondersdiagram

1. Donderslijn: convergentiehoek = accommodatie x PD

                                                        = 5 x 6,5 = 32,5 prisma

2. Forielijn: AC = AC/A x accommodatie

                         = 5 x 5 = 25 prisma

    3 eso veraf: 3 + 25 = 28 prisma

Opdracht 42 (blz.12)

PD = 66 mm

P = 5 dpt 

Verte exoforie = 2 prisma

AC/A = 4 

Maak een Dondersdiagram

Huiswerk

Maken opdracht 34 tot en met 46 van het werkboek

Tijdens de lessen "examentraining P3-K2 (refractietheorie)" gaan we nog een keer de antwoorden bespreken: alleen voor diegene die de opdrachten allemaal gemaakt hebben.