VPRO Thema 5-Hfst 15 Dak- en thuislozen

• VPRO
• MBO
• Studiejaar 3

Thema 5: Begeleiden bijzondere doelgroepen

H 15 en H16 Dak- en thuisloos

Wat is dak- of thuisloos?

Doel van deze les

Aan het eind van de les hebben de studenten kennisgenomen over de volgende thema’s:

• Dak- en thuisloos in Nederland

• Wonen

• Financiën

• Sociale relaties

• Lichamelijke gezondheid

• Psychische gezondheid

• Zingeving

• Werk en activiteiten

Wat versta je onder
dak- of thuisloos zijn

Dak- en thuisloos in Nederland

Dakloos -> GEEN dak boven je hoofd om te wonen.

In Nederland zijn ongeveer 30.000 mensen dakloos. 

Thuisloos-> Je bent thuisloos wanneer op papier staat dat je ergens woont maar daar NIET verblijft. Zij slapen voor langere tijd bij vrienden, familie of een 24-uurs voorziening. 

Er zijn ca 10.000 thuislozen in Nederland

Buitenslapers

Buitenslaper is een dak- of thuisloze die op straat / open lucht  slaapt 

Iedereen is uniek

Er is geen dak- of thuisloze hetzelfde. Iedereen heeft zijn eigen verhaal, eigen problematiek: 

- financiële problematiek 

- sociaal en/of psychische problematiek

- verslavingsproblematiek

Opvallend: 80% is man --> 60% heeft een migratie achtergrond

Wonen

Iemand die dakloos is heeft geen huis om in te wonen en geen adres waar hij kan logeren. 

De meeste daklozen overnachten in een passantenverblijf.

Thuisloos: Je logeert bij anderen of verblijft op straat of de opvang. "Hij hopt"!

Een thuisloze staat ingeschreven op het adres van familie of kennissen. 

Financiën 

De meeste dak - of thuislozen zijn arm en hebben financiële problemen.

Volwassen daklozen hebben gemiddeld € 8500,- euro schuld.

Jongeren: € 5000,- schuld 

Er zijn vele oorzaken dat er geen geld meer is, maar wat zijn de gevolgen... 

oorzaak/gevolg
financiële problemen

Sociale relaties 

Meeste dak- en thuislozen hebben weinig of geen sociaal netwerk (familie, vrienden of kennissen) 

Veel van hen komen uit een thuissituatie waar veel problemen waren. 

(verslavingsproblematiek, scheiding, ruzies waardoor relaties worden verbroken).

'Verkeerde vrienden' Wat wordt hiermee bedoeld? 

Veel dak- en thuislozen ontwikkelen onderling wel een band. 

Ze zorgen voor elkaar en kijken naar elkaar om. 

Eten wordt, als dit kan, gedeeld.  

Dak- en thuisloze jongeren

In Nederland zijn 9000 dak - en thuisloze jongeren geregistreerd.

Het gaat hier om jongeren tussen de 18 en 23 jaar. 

Velen van hen hebben een verleden met jeugdzorg. 

Tot 18 jaar worden zij geholpen............................En dan? 

Bespreek in 2 tallen wat er vanaf de leeftijd van 18 jaar veranderd?  

Gezondheid

Zonder dak boven je hoofd is het moeilijk om goed voor jezelf te zorgen. 

De meeste dak- en thuislozen kampen daarom met lichamelijke en psychische problemen.

Aan welke lichamelijke en psychische problemen denk je?

Lichamelijke gezondheid

• slecht gebit
• last van spieren en gewrichten;

Dak- en thuislozen met een verslaving hebben vaak extra lichamelijke klachten: 

• afbrokkelen van het gebit; 
• maagproblemen, leveraandoeningen, longproblemen;
• slecht eetpatroon met het risico op ondervoeding.

Psychische gezondheid

Dak- en thuislozen hebben vaak te maken met grote problemen. Vanzelfsprekend hebben deze gevolgen voor de psychische gezondheid. De volgende psychische klachten komen veel voor: 

• Depressie, neerslachtigheid, verliezen interesse in dagelijkse activiteiten
• Angsten en fobieën: Angsten zijn vaak niet reëel (zweten, trillen); 
• Psychose: Ze horen en zien dingen die er niet zijn;  
• Paranoïde: Gevoel te worden achtervolgt of bedreigd zonder dat dit het geval is;
• Lichamelijke klachten: buikpijn, duizeligheid en vermoeidheid door angst en stress

Psychische gezondheid

Vaak hebben dak- en thuislozen al psychische problemen voordat ze op straat belanden.

Het leven is hard, daardoor nemen de klachten toe of ontwikkelen zij nieuwe klachten. 

Een deel van dak- en thuislozen heeft psychiatrische problemen:

 

• AD(H)D (hyperactief en/of impulsief;
• bipolaire stoornis: afwisselend geen klachten met periodes van depressiviteit en manische periodes;
• schizofrenie: stoornis waarbij iemand langdurig of meerdere keren in een psychose heefet gezeten.
• eetstoornis

Zingeving

Ondanks de vele problemen ervaren dak- en thuislozen hun leven niet persé als moeilijk. Ze vinden hun leven middelmatig: niet goed maar ook niet slecht.

Veel problemen kunnen zij zelf niet oplossen. Ze voelen zich hierdoor moedeloos en machteloos. Ook hebben ze weinig vertrouwen in de overheid, hulpverlening of in mensen in het algemeen. 

Zingeving

Dak- en thuislozen voeren geen regie meer over hun eigen leven. Hij stelt nauwelijks doelen aan zichzelf en heeft een laag zelfbeeld. 

Sommige dak- en thuislozen weigeren hulp of zorg. Zo iemand wordt een zorgmijder of zorgweigeraar genoemd.

Werk en activiteiten

De meeste dak- en thuislozen hebben geen werk maar dat geldt niet voor iedereen. Ook mensen met werk kunnen in zulke grote problemen terecht komen. 

Problemen zijn vaak zo groot dat zij niet meer toekomen om 'normale' activiteiten te ondernemen.  Anderen vinden dak- en thuislozen vaak lastig. 

Activiteiten zijn vaak volledig gericht op overleven. Dak- en thuislozen die verslaafd zijn zijn er vooral op gericht om drank en/of drugs te bemachtigen. Dit is vaak nog belangrijker dan eten of een het regelen van een slaapplek.

Huiswerk opdrachten 

Thieme Meulenhoff Thema 5 H15 en H16