Praktische economie H5 - havo 3

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H5
De kosten van een bedrijf

Let op! Dit is een hoofdstuk bedrijfseconomie!

Paragraaf 1

Omzet, kosten en winst

Op een markt hebben we:

- Vragers

Dat zijn de consumenten (wij, als we wat gaan kopen)

- Aanbieders
Dat zijn de producenten (de verkopers, de bedrijven)

Prijs en vraag

Prijs omhoog, vraag omlaag: Als de prijs van iets stijgt (bijvoorbeeld een nieuwe telefoon), dan zullen minder mensen het willen kopen. 

Prijs omlaag, vraag omhoog: Als de prijs van hetzelfde product daalt, willen meer mensen het kopen. Het is goedkoper geworden en dus aantrekkelijker om te kopen.

Vraaglijn

Een vraaglijn laat zien hoeveel mensen willen kopen, afhankelijk van de prijs van een product.

Hoe ziet de functie er uit?
y = ax + b
Qv = aP + b

Qv = gevraagde hoeveelheid

P = Prijs

qv = -0,4p + 50

qv = (-0,4 x 100) + 50

qv = -40 + 50

qv = 10

Vraagfunctie:

qv = -0,4p + 50

prijs = 100

qv = ?

Formule

Qv = -20P + 500

Hoe teken je een vraaglijn?

Qv=-400p + 2000

2 punten uitrekenen:

> 2 prijzen kiezen op de verticale as

> de twee punten (2 prijzen) invullen 
in de formule
> punten in de grafiek zetten
> lijn trekken

Verschuiving van de vraaglijn

Verschuiving langs de vraaglijn

Samenvatting

Verandering langs de vraaglijn.

• Wanneer gebeurt dat?
• Als de prijs van het goed (product) verandert

Verandering van de vraaglijn

• Wanneer gebeurt dat?
• Als bij dezelfde prijs, de vraag naar het goed verandert (meer of minder vraag)

Aan de slag!

- Maken 1 t/m 9 (start blz. 45)

    - In stilte, overleggen mag

    - Vragen? > Lees de vraag nog een keer door > Fluisterend aan je buurman/vrouw vragen > Aan mij vragen

    - In je schrift

Klaar?

- Nakijken van de opgaven 

- Leerdoelen van de planner samenvatten

- Mindmap maken

Paragraaf 2

Winst = winst

Omzet en winst

• omzet = afzet * verkoopprijs
• omzet = p * q

TO (totale opbrengst) is een ander woord voor omzet

• winst = omzet - kosten
  
• winst = totale opbrengst - totale kosten 
• TW = TO - TK

Vaste en variabele kosten

Variabele kosten

Variabele kosten hangen af van hoeveel producten je maakt. 

Schoenenfabriek

Variabele kosten

Variabele kosten hangen af van hoeveel producten je maakt. 

Wat voor vaste kosten heeft een schoenenfabriek?

Wat voor variabele kosten heeft een schoenenfabriek?

KOSTPRIJS

= de totale kosten van een product (=TK / q)

Aan de slag!

- Maken 2 t/m 9 (start blz. 50)

    - In stilte, overleggen mag

    - Vragen? > Lees de vraag nog een keer door > Fluisterend aan je buurman/vrouw vragen > Aan mij vragen

    - In je schrift

Klaar?

- Nakijken van de opgaven 

- Leerdoelen van de planner samenvatten

- Mindmap maken

Op een markt hebben we:

- Vragers

Dat zijn de consumenten (wij, als we wat gaan kopen)

- Aanbieders
Dat zijn de producenten (de verkopers, de bedrijven)

Wat is een aanbodlijn?

Een aanbodlijn laat zien hoeveel 

bedrijven willen verkopen,
afhankelijk van de prijs van een
product.

Prijs en aanbod

Prijs omhoog, aanbod omhoog: Als de prijs van een product stijgt (bijvoorbeeld van schoenen), willen bedrijven er meer van maken en verkopen. Dit komt omdat ze er meer aan kunnen verdienen.

Prijs omlaag, aanbod omlaag: Als de prijs daalt, zullen bedrijven minder van dat product willen aanbieden, omdat het minder winst oplevert.

Vraaglijn

Aanbodlijn

Aan de slag!

- Maken 10 en 11 en 12 (start blz. 52)

    - In stilte, overleggen mag

    - Vragen? > Lees de vraag nog een keer door > Fluisterend aan je buurman/vrouw vragen > Aan mij vragen

    - In je schrift

Klaar?

- Nakijken van de opgaven 

- Leerdoelen van de planner samenvatten

- Mindmap maken

Paragraaf 3

Eenmaal, andermaal, verkocht

We kunnen de vraag- en aanbodlijn in één grafiek zetten

Vraagoverschot

Vraagoverschot

• Bij P = 20
• Qa = 3.750
• Qv = 6.000

Wat zal er met de prijs gebeuren bij een vraagoverschot?

We willen graag een... marktevenwicht

Op het snijpunt van de vraag- en aanbodlijn is er 

een marktevenwicht.

Bij het marktevenwicht hoort de evenwichtsprijs.

Bij de evenwichtsprijs hoort de evenwichtshoeveelheid.

Marktevenwicht:

Situatie op de markt waarbij vraag en aanbod aan elkaar gelijk zijn.

Evenwichtsprijs:

De prijs waarbij vraag en aanbod aan elkaar gelijk zijn.

Evenwichtshoeveelheid:

De gevraagd en aangeboden hoeveelheid bij de evenwichtsprijs.

Marktevenwicht

Het snijpunt van de vraag- en aanbodlijn is het marktevenwicht. We noemen dat het evenwichtspunt.

Bij dit marktevenwicht hoort:

- de evenwichtsprijs

- de evenwichtshoeveelheid.

Hierbij geldt: Qv=Qa

Marktevenwicht

Evenwichtshoeveelheid/ evenwichtsprijs

1. Wat is de evenwichtshoeveelheid?
2. Wat is de evenwichtsprijs?

Evenwichtsprijs

De evenwichtsprijs bereken je door Qa=Qv

De evenwichtshoeveelheid bereken je door de evenwichtsprijs in de Qa of de Qv formule in te vullen

Qa = aangeboden hoeveelheid

Qv = gevraagde hoeveelheid                                 P = prijs

Evenwichtsprijs berekenen 

• Qa = 2P – 20 en Qv = -3P + 100
  
  Evenwichtsprijs berekenen > Qa = Qv
• 2P – 20 = -3P + 100 
• 5P – 20 = +100 
• 5P = 120 

• P = 120/5 = 24 euro 

Evenwichtshoeveelheid berekenen 

• Qa = 2P – 20 en Qv = -3P + 100
  
  Evenwichtsprijs = €24
• De evenwichtshoeveelheid bereken je door de evenwichtsprijs in de Qa of de Qv formule in te vullen

2 * 24 - 20 = 28 stuks                      óf

-3 * 24 + 100 = 28 stuks

Evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid berekenen

Qa = 100P - 1000

Qv = -100P + 5000

1) Reken de evenwichtsprijs uit.

Evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid berekenen

Qa = 100P - 1000

Qv = -100P + 5000

1) Reken de evenwichtsprijs uit.

Qa                    = Qv

100P - 1000  = -100P + 5000

200P - 1000 = 5000

200P               = 6000

P                        = 30

Evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid berekenen

Qa = 100P - 1000

Qv = -100P + 5000

1) Reken de evenwichtshoeveelheid uit, met behulp van de berekende evenwichtsprijs.

P = 30, invullen in Qa of Qv

Aan de slag!

- Maken 4 t/m 8 (start blz. 56)

    - In stilte, overleggen mag

    - Vragen? > Lees de vraag nog een keer door > Fluisterend aan je buurman/vrouw vragen > Aan mij vragen

    - In je schrift

Klaar?

- Nakijken van de opgaven 

- Leerdoelen van de planner samenvatten

- Mindmap maken

Verschuiving aanbodlijn

Hoe kan de aanbodlijn naar rechts verschuiven?

Verschuiving aanbodlijn links

• Aantal aanbieders daalt
• Kosten productie stijgen

Aan de slag!

- Maken 9 t/m 11 (start blz. 57)

    - In stilte, overleggen mag

    - Vragen? > Lees de vraag nog een keer door > Fluisterend aan je buurman/vrouw vragen > Aan mij vragen

    - In je schrift

Klaar?

- Nakijken van de opgaven 

- Leerdoelen van de planner samenvatten

- Mindmap maken