2.1 Stoffen en materialen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

2.1 Stoffen en materialen

Deze les

Uitleg paragraaf 2.1

Opdrachten maken

Leerdoelen

Je kunt stoffen herkennen aan hun stofeigenschappen.

Je kunt veilig met stoffen werken.

Je kunt het beste materiaal kiezen om er een voorwerp van te maken.

Stoffen en materialen

Alles op de wereld is gemaakt van stoffen. 

stof = alles wat massa of volume heeft

Je herkent stoffen aan hun eigenschappen.

Stofeigenschappen kun je niet veranderen.

Stofeigenschappen

fase                                                        is de stof een gas, een vloeistof of een vaste stof?

kleur

geur  

smaak 

brandbaarheid                                  kan de stof verbranden of niet? 

doorzichtigheid                                kan je door de stof heen kijken?

giftigheid                                             kun je er ziek van worden?

hardheid                                               kan de stof gemakkelijk ingedrukt of vervormd worden?

kookpunt                                              bij welke temperatuur kook de stof?

smeltpunt                                            bij welke temperatuur smelt de stof?

Geen stofeigenschappen

vorm                        een blad papier kun je doormidden scheuren en

                                   de helft weggooien. Je hebt dan nog steeds papier, 

                                   alleen ziet het er anders uit.

hoeveelheid         een blad papier kun je doormidden scheuren en

                                   de helft weggooien. Je hebt dan nog steeds papier, 

                                   alleen minder.

Gevaarlijke stoffen

Sommige stoffen zijn gevaarlijk, je kunt er bijvoorbeeld ziek van worden, er kan brand ontstaan of iets kan ontploffen.

Om aan te geven welk gevaar er dreigt bij bepaalde stoffen worden 

gevarensymbolen gebruikt.

Deze symbolen worden ook wel pictogrammen genoemd en worden gebruikt om te waarschuwen.

Op een fles verfverdunner staat:
Licht ontvlambaar. Schadelijk bij inademing, opname door de mond en aanraking met de huid.
Welke pictogrammen horen op de fles verfverdunner te staan?

D

C

B

A

1. pictogrammen A en B
2. pictogram B en C
3. pictogrammen C en D
4. pictogrammen A en D1

Stoffen kiezen

• Stoffen kies je aan de hand van hun stofeigenschappen. 
  
• Een bank wil je graag van een veerkrachtig materiaal maken, dat zit lekker. Een stenen bank zit maar heel even goed, daarna zit je niet meer lekker. 
• Een stenen bank zet je niet in de huiskamer bij de televisie, maar wel bijvoorbeeld in een park.
  
• De stofeigenschappen moeten passen bij dat waarvoor je de stof gaat gebruiken
  

Kunststoffen

Kunststoffen worden gemaakt van aardolie. 

Stofeigenschappen van kunststoffen:

• licht en sterk                       (koffiebeker)
• geleiden geen stroom    (kunsstof laagje on een elektriciteitsdraad)
• roesten en rotten niet     (zoals spijkers en                                                       hout wel doen)
• hebben weinig onderhoud nodig

Kunststoffen

Kunststof wordt gemaakt van aardolie. 

Er zijn 2 soorten kunststof:

Thermoplast: vervormt bij warmte

Thermoharder: vervormt niet bij warmte

Metalen

Eigenschappen van metalen

• geleiden elektrische stroom, het ene metaal geleidt beter dan het andere. Koper geleidt elektrische stroom heel erg goed.
  
• sommige metalen zijn heel erg licht, aluminium wordt bijvoorbeeld in vliegtuigen gebruikt.
• andere metalen zijn heel erg zwaar, bijvoorbeeld lood dat gebruikt wordt bij vissen

Metalen met elkaar mengen

Wat is een legering?

Dit is een mengsel van verschillende metalen.

door de verschillende metalen samen te smelten kun je zorgen dat de eigenschappen zo worden zoalsjij die wilt.

Een voorbeeld hiervan is roestvast staal. dit is veel sterker dan ijzer en roest niet. ijzer alleen roest wel.

Aan de slag

Opdrachten van paragraaf 2.1

Wat heb je in deze les geleerd?

• wat stofeigenschappen zijn
• hoe je gevaarlijke stoffen kunt herkennen
• welke gevarensymbolen er zijn
• waarom bepaalde stoffen gekozen worden
• wat kunststoffen zijn en  welke soorten er zijn
• de eigenschappen van metalen
• wat legeringen zijn