1.1 deel 1

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

	Vak: Mens en Maatschappij Hoofdstuk: 1.1
1.	Lesopening
2.	Lesdoel + Leergebiedoverstijgende doelen
3.	Arrangementen + mini-check
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

1. Lesopening 

LJ1: Pak je boek van M&M en open deze op blz 12.

LJ2: Pak je boek en open deze op blz 8/9. Maak alvast zelfstandig de introductie, opdracht 1 en 2.

2. Lesdoel & leergebiedoverstijgende doelen

Aan het eind van deze les:

- Begrijp je hoe jager-verzamelaars leefden en kun je voorbeelden geven van hun middelen van bestaan

- weet je wat zelfvoorzienend betekent en kun je voorbeelden geven van werktuigen van jager-verzamelaars

Leergebiedoverstijgende doelen: 

Samenwerkend leren:

- kan het groepsbelang voor het eigen belang stellen

- vervult verschillende rollen 

3. Arrangementen + mini-check

Verdiept arrangement (8 gemiddeld of hoger): niemand

Iedereen doet mee met de mini-check. 

Wat is geen kenmerk van de jagers en verzamelaars?

1. Nomadisch bestaan
2. Gebruik van vuur
3. Gebruik van steen
4. Gebruik van schrift

Wat is het middel van bestaan van jagers en verzamelaars?

1. Handelen
2. Jagen en verzamelen
3. Alleen jagen
4. De landbouw

Wat hoort er niet bij de jagers en verzamelaars?

1. Rondzwerven op zoek naar eten
2. Graan verbouwen
3. Op wilde dieren jagen
4. kleren van huiden maken

Wie maakt wat? 

Had je alle vragen van de mini-check goed? Dan mag je zelfstandig aan het werk. 
Je maakt opdracht 1 t/m 4 op blz 12 t/m 14.

De rest doet mee met de instructie. 

6. Zelfstandig werken LJ1

Je maakt zelfstandig opdracht 1 t/m 4 op blz 12 t/m 14.

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdrachten na.

Daarna maak je de introductie opdrachten op blz 10-11

1. Lesopening LJ2

Pak je boek van M&M en open deze op blz 10.

2. Lesdoel & Leergebiedoverstijgende doelen

Aan het eind van deze les:

- weet je hoe aan het begin van de tijd van burgers en stoommachines de productie verliep

- kun je uitleggen hoe en waardoor de productie toenam

Leergebiedoverstijgende doelen: 

Samenwerkend leren:

- kan het groepsbelang voor het eigen belang stellen

- vervult verschillende rollen 

3. Arrangementen + mini-check

Verdiept arrangement (8 gemiddeld of hoger): niemand

Iedereen doet mee met de mini-check. 

Wat past bij huisnijverheid?

1. Een ambachtsman die in zijn eigen huis de lappen stof verft voor een koopman
2. Een handelaar die producten naar Europa brengt.
3. Een kleermaker die voor een klant kleding maakt van een lap stof
4. Een koopman die ruwe katoen verkoopt aan een andere koopman

Ruwe katoen is een ...... waarvan iets gemaakt wordt.

1. Grondstof
2. Textiel

De tijd van de burgers en stoommachines liep van:

1. 1600-1700
2. 1700-1800
3. 1800-1900
4. 1900-2000

Wie maakt wat? 

Had je alle vragen van de mini-check goed? Dan mag je zelfstandig aan het werk. 
Je maakt opdracht 1 t/m 4 op blz 12 t/m 14.

De rest doet mee met de instructie. 

Hoe ontstond de industrie?

Het achtste tijdvak duurde van 1800 tot 1900 en heet de

tijd van burgers en stoommachines

Hoe werkten, kooplieden, boeren-families en ambachtslieden samen?

Kooplieden leverden ruw textiel. Boerenfamilies sponnen en weefden hier stof van. Ambachtslieden kleurden het textiel.

De komst van (kleine) bedrijfjes en een moderner leven is de start van

de moderne tijd.

1800 - 1900

Tijd van burgers en stoommachines

De tijd vóór de Industriële Revolutie

Vanaf 1750 zijn er verbeteringen op de landbouw en neemt de bevolking toe in Engeland.

Katoen: Materiaal (grondstof) wat wordt gebruikt voor het maken van kleding.

Koopmannen kopen het katoen op.

Boeren en ambachtslieden maken van dat materiaal textiel.

Een katoenplantage in de Amerika

Slaven

Katoenplant

De tijd vóór de Industriële Revolutie

Huisnijverheid: In je eigen huis producten maken zoals textiel.

Textiel: Stukken/lappen stof waar uiteindelijk kleding van wordt gemaakt.

Veel kleine bedrijfjes die het hele 

jaar door werken.

Een spinnenwiel

Textiel

Een familie die katoen spint

Eind 18e eeuw

Heel de familie werkte mee.

De tijd vóór de Industriële Revolutie

Oude energiebronnen:

1. spierkracht
2. dierkracht
3. waterkracht
4. windkracht

Spierkracht, windkracht en steenkool leveren energie. 

Dat zijn dus ook:

Energiebronnen

Welke machines worden vanaf 1780 veel gebruikt om apparaten in beweging te zetten?

Stoommachines

Fabrieken werden gebouwd door:

Ondernemers

Grondstoffen en producten uit de fabrieken werden sneller vervoerd via nieuw aangelegde:

spoorwegen en kanalen

6. Zelfstandig werken LJ2

Je maakt zelfstandig opdracht 1 t/m 6 op blz 10 t/m 13.

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdrachten na.

Daarna maak je de herhalingsopdrachten op blz 16

7. Evaluatie LJ1

Hoe ging de les?

Zijn er opdrachten waar je moeite mee had?

Heb je nog ergens vragen over? 

- Begrijp je hoe jager-verzamelaars leefden en kun je voorbeelden geven van hun middelen van bestaan?

- weet je wat zelfvoorzienend betekent en kun je voorbeelden geven van werktuigen van jager-verzamelaars?

7. Evaluatie LJ2

Hoe ging de les?

Zijn er opdrachten waar je moeite mee had?

Heb je nog ergens vragen over? 

- weet je hoe aan het begin van de tijd van burgers en stoommachines de productie verliep?

- kun je uitleggen hoe en waardoor de productie toenam?

Huiswerk & Toetsen

Huiswerk LJ1: 

Maandag 12 september

1.1 opdracht 1 t/m 4

Huiswerk LJ2: 

Maandag 12 september

1.1 opdracht 1 t/m 6

Toetsen LJ1: 

Geen

Toetsen LJ2: 

Geen

Jagers-verzamelaars
hebben geen:

1. Dieren
2. Kinderen
3. Vaste woonplaats
4. tenten