HC Duitsland 1918-1991 deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HC - Duitsland in Europa 1918-1991

2.1 - Nazisme als een donkere wolk over Europa deel 1

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

HC -Duitsland in Europa 1918 - 1991

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.

39. de crisis van het wereldkapitalisme 

40. het voeren van twee wereldoorlogen 

41. racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden 

42. de Duitse bezetting van Nederland

45. de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de

daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog;

47. de eenwording van Europa 

48. de toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot

ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen 

Kenmerkende aspecten bij deze historische context

Tijd van televisie en computers, vanaf 1950

Waar gaat dit thema over?

HC -Duitsland in Europa 1918 - 1991

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950 en de tijd van televisie en computers, vanaf 1950

2.1 Nazisme als een donkere wolk over Europa

Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa? (1918-1945)

2.2 Koude oorlog en de Duitse deling

Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na WOII? (1945-1961)

2.3 De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog

Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

2.1 Nazisme als een donkere wolk over Europa

Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa? (1918-1945)

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

• In de laatste dagen van de Eerste Wereldoorlog is het chaos in Duitsland. 
• De keizer vlucht
• Een nieuwe regering probeert de wapenstilstand te tekenen die zorgt voor een einde aan de oorlog
• 11 november 1918 wordt in een treinwagon bij Compiegne de wapenstilstand getekend.
• Einde WOI en einde keizerrijk

Het einde van het Duitse keizerrijk

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Na WOI werd in het Duitse keizerrijk de Republiek van Weimar uitgeroepen door een sociaaldemocratische regering.

Republiek vanaf begin wankel:

• nieuwe regering moest de wapenstilstand tekenen
• groot deel bevolking had weinig vertrouwen in regering
• economie stond er zeer slecht voor

Zwakke plekken van de Republiek van Weimar

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Eigenlijk is iedereen boos en ontevreden. Niet handig als je moet samenwerken, want parlementaire democratie!

Ontevreden groeperingen:

• communisten (wilden wel samenwerken, maar dachten alleen aan eigen agenda)
• nationalisten en conservatieven wilden keizerrijk terug
• ex-militairen voelden zich verraden, sloten zich aan bij politieke groeperingen.

De regering van de Weimar krijgt te maken met veel tegenstand

Voorbeelden van uiting onvrede

• Dolkstootlegende
• Spartacus opstand

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Gevoed door de dolkstootlegende hielden de tegenstanders de sociaal-democratische regering verantwoordelijk voor:

• nederlaag WOI
• uitkomsten verdrag van Versailles
• de daaruit voortvloeiende economische toestand.

De regering krijgt de schuld van alles: de nederlaag, Versailles en de slechte economische toestand

Belangrijkste punten verdrag van Versailles:

• Duitsland krijgt de schuld van WOI en moet daarom de schade betalen (herstelbetalingen)
• Grondgebied afstaan
• Ontwapenen

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

De herstelbetalingen drukken zwaar op de Duitse economie en leidt tot grote problemen.

• werkloosheid
• hyperinflatie
• bezetting Ruhrgebied

Komt halverwege jaren '20 verandering in:

• verzoeningspolitiek met Frankrijk
• het Dawesplan; aflossing gekoppeld aan economische draagkracht, leningen.

Opbloei van Duitse economie halverwege jaren '20

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Oktober 1929; aandelenkoers VS stort in

Gevolg: talloze faillissementen.

Crisis raakt ook Europa hard, met name Duitsland omdat VS leningen terugvraagt.

Duitsland komt zo weer in een nieuwe economische crisis terecht.

Weimar vindt geen oplossing voor de crisis en het vertrouwen in de Republiek neemt weer snel af.

Economische crisis van 1929

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Van de economische en politieke crisis in het Duitsland van de jaren '30 profiteren vooral de NSDAP.

Onder leiding van Hitler ontpopt deze partij zich tot de laatste hoop van veel Duitsers.

In de jaren '30 neemt de populariteit van deze partij steeds meer toe door gebruik te maken van populisme, propaganda en paramilitair vertoon (uniformen, wapens en een militaire organisatie)

De crisis is gunstig voor de nazi's

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Het fascisme is - evenals het communisme - een totalitaire ideologie; een duidelijk omschreven wereldbeschouwing die betrekking heeft op alle aspecten van de maatschappij (totalitarisme).

Het Fascisme van de Nazi's

Meest gemeenschappelijke kenmerken van fascisme. (1/2)

Fascisme is negatief; veel aandacht voor hetgeen men tegen is - democratie, persoonlijke vrijheid (liberalisme), tegen alles wat een volk kan verdelen, zoals een klassenstrijd (communisme en socialisme)

Toch ook wel zaken waar fascisme vóór is:

• belang eigen groep wordt vooropgesteld (eigen volk eerst)
• ultra nationalistisch - eigen volk is het best en heeft recht op overheersing anderen.
• één corporatieve staat - samenleving georganiseerd in beroepsgroepen (corporaties). Onderlinge strijd tussen werkgevers en werknemers is niet aan de orde (vakbonden zijn dus niet nodig). Privébezit mag blijven bestaan.
• Mensen zijn niet gelijk - de 'betere' moeten regeren.
• Aan het hoofd staat 1 leider!

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Het fascisme is - evenals het communisme - een totalitaire ideologie; een duidelijk omschreven wereldbeschouwing die betrekking heeft op alle aspecten van de maatschappij (totalitarisme).

Het Fascisme van de Nazi's

Meest gemeenschappelijke kenmerken van fascisme. (2/2)

Toch ook wel zaken waar fascisme vóór is:

• De fascistische partij beheerst alle uitingen van cultuur - de staat maakt uit wat goed en slecht is (boekverbrandingen, Rijkscultuurkamer)
• Verstand als basis voor handelen minder geschikt dan het gevoel. (romantiek) zich opofferen voor het ideaal, de gemeenschap.
• Het fascisme verheerlijkt de daad - vooral daden waarbij kracht en geweld voorkomt. (de strijd,  of mijn strijd (zie Mein Kampf))
• Vrouwen moeten veel kinderen voortbrengen en voor hun gezin zorgen.

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

Aanvullende kenmerken van het Duits fascisme

De rassenleer - Nazi's gingen uit van ongelijkheid tussen 'rassen' (sociaal-darwinisme)

één hoogwaardig ras - het 'Arische' ras: de witte - niet Slavische - volken van Europa. Zuid Europeanen waren niet meer raszuiver, maar de Germaanse volkeren nog wel. Alleen zij konden de mensheid nog vooruit helpen.

minderwaardige rassen - De Slaven in Oost-Europa en de gekleurde bevolking in de niet westerse wereld. (moesten in dienst staan van Ariërs)

verderfelijke rassen - Zigeuners, joden (parasietenrassen, moesten worden verdelgd)

Haat tegen joden heet antisemitisme.

2.1 Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa (1918-1945)?

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

De nazi's grijpen de macht (1933)

• Hitler wordt Rijkskanselier in een coalitieregering
• Rijksdaggebouw in brand: communistische partij wordt uitgeschakeld
• De machtegingswet: Rijksdag schakelt zichzelf en de grondwet uit. Einde Weimar
• Nazi's schakelen alle overgebleven tegenstanders uit:

- vakbonden

- politieke partijen

- deel eigen SA (moord op Rohm)

- President Von Hindenburg (sterft)

- het leger - Hitler laat hen eed van trouw afleggen

- De kerken - zachte lijn, Hitler probeerde van hen bondgenoten te maken.

- opsluiten duizenden burgers (tegenstanders) in concentratiekampen

Nazi's nu alle macht in handen --> begin Derde Rijk

HC Duitsland 1918-1991 deel 1