TL H4.1 Wetgeving voor de werknemer

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

TL H4.1 Wetgeving voor de werknemer 

KB 4.2 

Leerdoelen

• Je weet op welke manier de overheid werknemers beschermt en welke instantie dit uitvoert.  
• Je weet het verschil tussen wit, grijs en zwart werk.
• Je weet wanneer iemand deeltijd, voltijd, flexibel en/of vast werk doet. 
• Je kunt 4 redenen opnoemen waarom mensen werken. 
• Je weet waarom sommige mensen er voor kiezen om een werknemer te zijn en andere mensen juist graag ondernemer zijn. 

De arbeidsmotieven zijn (redenen om te werken):

• Geld verdienen
  
• Voor de sociale contacten
  
• Om iets nuttigs te doen in je leven
• Om regelmaat te hebben in je leven
• Om nieuwe dingen te leren*

Je kan voltijd of deeltijd werken

• Je werkt voltijd wanneer je 36 uur of meer per week werkt. Werk je minder dan 36 uur dan heb je een deeltijdbaan
  
• Veel mensen hebben graag een vaste baan. Dit betekent dat je een baan hebt, waarbij geen einddatum van je baan is afgesproken. 
• Mensen willen graag een vaste baan hebben ,omdat je werkgever je moeilijk, zonder goeie reden kan ontslaan.*

Er zijn ook mensen zoals studenten, die liever een flexibele baan hebben

• Je hebt een flexibele baan wanneer je alleen werkt wanneer je baas je nodig heeft. *

Hoe zorgt de overheid ervoor dat je niet wordt uitgebuit door je werkgever?

• De overheid heeft allemaal wetten bedacht om zijn werknemers te beschermen.
  
• De belangrijkste zijn:
  
•  Arbowet:  De Arbowet geeft regels aan om in veilige en gezonde arbeidsomstandigheden te werken
• Arbeidstijdenwet: Geeft aan hoelang je achter elkaar moet werken en hoeveel tijd je nodig hebt om te rusten
•  Algemene wet gelijke behandeling: Verbied werkgevers om onderscheid tussen geslacht, ras, leeftijd of afkomst te maken.
•  Zonder deze wet hadden werkgevers mogen aangeven dat ze een vrouw niet aannemen, omdat ze mogelijk zwanger kan worden en dit kost het bedrijf geld.*

Naast dat de overheid werknemers beschermt kan je zelf ook iets doen. 

• Je kan lid worden van de vakbond.
• Dit is een organisatie die opkomt voor de werknemer.
• Zij kunnen het volgende doen: 
• Adviezen geven
• Een rechtszaak  starten tegen de werkgever
• Je loon via een cao uit onderhandeld (en hierbij stakingen organiseren)
• Een cao is een collectief arbeidsovereenkomst
• Hierin staan alle afspraken van een branche/bedrijfstak

En er is een minimumloon 

• Het wettelijke minimumloon verplicht werkgevers om een minimaal salaris te betalen.
• (In Nederland is dit €1995,00 per maand (waarbij een werkweek maximaal 40 uur mag zijn).
• De inspectie SZW :
• Controleert of bedrijven en organisaties de bovengenoemde wetten naleven. 
• Wanneer een bedrijf de bovengenoemde wetten niet nakomt krijgen ze een boete.*

Als witwerken je niet aanstaat kun je ook iets anders doen. 

• Je kan ook grijswerk doen. Je doet dat onbetaald werk (werk waar je geen geld voor krijgt). Dit is vaak vrijwilligers werk of jullie maatschappelijke stage.
  
• Tot slot kan je als je geen zin hebt om Sigrid Kaag te betalen (de mevrouw van de belastingdienst) zwart werken. Je krijgt dan betaalt, maar bent niet beschermt door de wetten die werknemers beschermen. Daarnaast betaal je geen belasting en ben je ook niet verzekert. Zwartwerken is illegaal en strafbaar.*

De meeste mensen werken wit. Werken voor een werkgever heeft veel voordelen. Je hebt bijvoorbeeld:

• Recht op meerdere uitkeringen, die je alleen als werknemer hebt, wanneer jij je baan verliest.
  
• Recht op vakantiedagen, waarbij je tijdens deze dagen gewoon doorbetaald krijgt, terwijl je niet werkt.
  
• Recht op pensioen. Wanneer je werknemer bent bouw je automatisch een pensioen op, voor wanneer je stopt met werken op je 67e jarige leeftijd.*

Zelfstandig werken 

 TL: H4.1 Maak opgave 2, 3, 4, 8, 9, 10, 11

KB: H4.2 Maak opgave 2, 3, 5, 6, 8, 9 & 10