Herhalingsles 2mh3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Herhalingsles

Alles wat je moet weten voor de toetsweek!

Studiewijzer (2mh3)

04/04: Par. 5.2 Einde van de wereldrijken

06/4: Par. 5.2 Einde van de wereldrijken 

Tweede Paasdag

11/04:Par. 5.2 Einde van de wereldrijken

13/04: Par. 5.1 Besluiten en besturen in Nederland

18/04: Par. 5.1 Besluiten en besturen in Nederland

20/04: Par. 5.1 Besluiten en besturen in Nederland

MEIVAKANTIE

09/05: Herhalingsles

11/05: SO par. 5.1 en 5.2

16/05: Par. 5.3 De Koude Oorlog

Hemelvaart

23/05: -

25/05: Par. 5.3 De Koude Oorlog

Toetsweek 4

H5 par. 5.1, 5.2, 5.3 en 5.4

30/05: Par. 5.3 De Koude Oorlog

01/06: Par. 5.4 Samenwerking en democratie

05/06: Par. 5.4 Samenwerking en democratie

08/06: Herhalingsles

TOETSWEEK

Studiewijzer (2mhs1)

03/04: Par. 5.2 Einde van de wereldrijken

06/4: Par. 5.2 Einde van de wereldrijken

Tweede Paasdag

13/04:Par. 5.2 Einde van de wereldrijken

17/04: Par. 5.1 Besluiten en besturen in Nederland

20/04: Par. 5.1 Besluiten en besturen in Nederland

MEIVAKANTIE

08/05: Par. 5.1 Besluiten en besturen in Nederland

11/05: SO par. 5.1 en 5.2

15/05: -

Hemelvaart

22/05: Par. 5.3 De Koude Oorlog

25/05: Par. 5.3 De Koude Oorlog

Tweede Pinksterdag

Toetsweek 4

H5 par. 5.1, 5.2, 5.3 en 5.4

01/06: Par. 5.4 Samenwerking en democratie

05/06: Par. 5.4 Samenwerking en democratie

08/06: Herhalingsles

TOETSWEEK

Het parlement

Het parlement bestaat uit de Eerste Kamer en Tweede Kamer

Het parlement keurt een wetsvoorstel goed of af.

Ook controleren ze de regering. De macht ligt dus bij het parlement!

Het parlement

Eerste Kamer

75 leden

Tweede Kamer

150 leden

Burgers kiezen om de 4 jaar de 150 leden van de Tweede Kamer. 

Het parlement mag ook wetsvoorstellingen indienen. 

De Kamerleden van een politieke partij vormen samen een fractie. 

 

Coalitie en oppositie

Na verkiezingen worden het kabinet en de regering gevormd. 

Deze leden komen uit samenwerkende fracties (partijen). 

De samenwerkende partijen vormen de coalitie. De coalitie heeft de meerderheid in de Tweede Kamer en steunen de regering. 

De partijen die zich tegen hen verzetten zijn de oppositie (ook oppositiepartij). 

Lage overheden. Eens per vier jaar verkiezingen. 

• Provincies: zorgen voor agrarische en natuurgebieden, spoorwegen, wegen, industrië, etc. Inwoners van de provincies kiezen de leden van de Provinciale Staten. Die kiezen uit hun midden het provinciebestuur, de Gedeputeerde Staten. De voorzitter daarvan is de commissaris van de koning, die door de regering wordt benoemd.

 

• Waterschappen: zorgen in hun gebied voor de dijken en de waterkwaliteit. De regering benoemt de dijkgraven, de voorzitters van de waterkwaliteit. 

• Gemeente: gaat over zaken die in steden of dorpen spelen. 

De gemeente

Gekozen door de burgers. 

Beslist over het gemeentebeleid en controleert het gemeentebestuur. 

Gemeente

d

Gemeenteraad benoemt de wethouders. 

De regering benoemt de burgermeester (na het advies van de gemeenteraad).

Verenigde Naties

Opgericht in 1945 door 54.

Samenwerken om vrede, vrijheid en welvaart te bereiken. 

Inmiddels zijn er 193 landen lid.

Het belangrijkste onderdeel van de VN is de Veiligheidsraad: 

• Een groep 15 landen die maatregelen kunnen nemen waar alle landen zich aan moeten houden. 
• De 5 grote geallieerde landen uit de WOII hebben de leiding (VS, GB, FR, RS en China). Ze zijn permanent lid en hebben vetorecht (besluisten tegenhouden). 

De invloed van de WOII

Dekolonisatie: kolonies worden zelfstandig van het moederland.

De Europese kolonies wilden na de WOII onafhankelijk zijn:

• In Zuidoost-Azië had Japan het westerse kolonialisme venietigd. Het nationalisme van inheemse volk bloeide. 
• De Europese landen waren na de oorlog verzwakt.
• De VS en de Sovjet-Unie werden supermachten (zeer machtige staten). Ze waren voor dekolonisatie. 

Sovjet-Unie (SU)

Verenigde Staten (VS)

• Kapitalisme
  
• Westblok
• Vrijemarkteconomie: economie om winst te maken. De overheid bemoeid zich niet met de economie. 
• Grote verschillen tussen rijk/arm
• Democratie
• Marshallplan 

• Communisme
• Oostblok
• Planeconomie:  economie wordt door de Staat geregeld
  
• Iedereen is even rijk/arm
• Dictatuur/eenpartijstaat: geen verkiezingen
• IJzeren Gordijn
  

Dekolonisatie

Franse dekolonisatie in Azië.

De Fransen vertrokken niet vrijwillig uit hun kolonie Indochina. 

Na 1945 kreeg de bevrijdingsbeweging Vietminh heel Vietnam in handen. 

Toen de Fransen probeerden het land te heroveren, brak een koloniale oorlog uit.

De oorlog eindigde in 1954 met het verlies van Frankrijk. 

Dekolonisatie in Afrika. 

Tussen 1956 en 1974.

In de meeste landen liep het vreedzaam (bijv. Congo en Marokko). 

Sommige landen werden pas later onafhankelijk na een onafhankelijkheidsoorlog, zoals Algerije, Angola en Mozambique. 

Soekarno

• Leider van het nationalistisch partij.
• Riep de onafhankelijk Republiek Indonesië uit. 
• Reactie van Nederland? Accepteerde deze proclamatie niet en stuurde troepen die de Nederlandse mahct in delen van Indonesië herstelden. 

Politionele acties 

1945 - 1949

• Diplomatie mislukte. 
• Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. 
• Politionele acties: militaire acties van Nederland om te voorkomen dat Indonesië onafhakelijk werd. 

Het leger rukte snel op, maar de Republiek bleef terugslaan met kleine aanvallen. Nederland antwoordde met terreur: dorpen werden platgebrand, dorpsbewoners en krijgsgevangenen werden als afschrikwekkend voorbeeld doorgeschoten.

Indonesië onafhankelijk

Nederland werd door de VS en VN gedwongen om de Indonesische onafhankelijkheid te accepteren. 

Koningin Juliana ondertekende de soevereiniteitsoverdracht in 1949. 

Soekarno's regering kreeg de hoogste macht over Indonesië. 

Midden en Zuid-Amerika

Suriname werd in 1975 op een vreedzame wijze onafhankelijk.

Curaçao, Aruba en Sint Maarten werden zelfstandige landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden. 

Bonaire, Saba en Sint Eustatius werden bijzondere gemeenten van Nederland. 

De Joden

• Voor het Romeinsetijd woonden de joden in het gebied dat vroeger Palestina wordt genoemd. 
• Ze vluchtten na mislukte opstand tegen de Romeinen. 
• Ze verspreiden zich over de hele wereld en volgden hun eigen tradities en geloof
• Verlangde naar hun oude land "Israël" = ZIONISTEN!

De Holocaust

• Werden vervolgd
• Holocaust

De Palestijnen

• Arabieren
• Islamistisch

De Staat Israël (1948 tot heden)

Verenigde Naties kreeg de macht over het gebied. 

Gebied wordt opgedeeld: een Joodse en een Arabische (Palestijnse) staat.

De Palestijnen willen hun land terug, maar...

• De joden roepen in 1948 de staat Israël uit!
• Omringende Arabische landen vielen Israël aan, maar werden verslagen.
• Half miljoen Palestijnen vluchtten het land uit of gingen in vluchtelingenkampen wonen. 

Duitsland na de Tweede Wereldoorlog

• Geallieerden: landen die tegen Duitsland vochten in de 2e wereldoorlog. (Frankrijk, Sovjet-Unie, Engeland, VS)
• Na de Tweede Wereldoorlog verdelen ze Duitsland.
• Snel na de oorlog worden de bondgenoten vijanden. 
• De wereld wordt verdeeld in twee vijandige groepen = blokvorming

Oost vs West

Oost: communistische landen onder leiding van de Sovjet-Unie.

West: democratische westerse landen onder leiding van de VS. 

Waarom Koude Oorlog?

Het was geen echte oorlog, maar...

- Vietnam

- Korea

Oorzaken Koude Oorlog

Verschillende ideologieën (geheel van ideeën over de samenleving) 

• VS: voor democratie en kapitalisme.
• Sovjet-Unie: voor communisme en dictatuur.

 

Beiden willen hun ideeën over de wereld verspreiden. 

Kenmerken van de Koude Oorlog (1)

• Koude/kille relatie tussen beide landen

• Geen echte oorlog tussen beide landen

• Wel oorlog tussen sommige van hun bondgenoten (bijv. oorlogen in Vietnam en Cuba)

• Grote spanningen en angst in de wereld

Kenmerken van de Koude Oorlog (2)

• Beide landen hebben veel kernwapens
  

• Er ontstaat een wapenwedloop

• Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem

• Beide landen willen hun eigen systeem in de wereld verspreiden

Containment politiek (1947)

Er was veel armoede na de WOII. Sommige Europeanen dachten de het communisme dit probleem zou oplossen. 

VS gaat het communisme indammen/zorgen dat het niet uitbreidt = CONTAINMENTPOLITIEK

• Economisch 
• Militair

Marshallhulp

• Hulp van de VS aan West-Europa na de WOII, bedoeld voor de wederopbouw.

• Op een sterk en rijk West-Europa zou de SU geen invloed krijgen (de welvaart toe en de communistische partijen kregen minder aanhang).

1949

• Sovjet atoombommen. 
• De communisten grepen de macht in China.

De communistische Oost-Europa wilden niet dat hun burgers contact hadden met het Westen. Er kwam een zwaar bewaakte grens, met prikkeldraad, mijnenvelden en wachttorens: het IJzeren Gordijn. 

Cubacrisis

16-28 oktober 1962

Grote onrust bij de Verenigde Staten

Verdeling van Duitsland

• Duitsland (tijdelijk) niet meer zelfstandig

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten.
• BRD vs DDR

• Reizen tussen bezettingszones kan niet: het IJzeren Gordijn.

• Vergeet dit ook niet: Berlijn ligt in de bezettingszone van de Sovjet-Unie
  

Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.

De Berlijnse Muur

Wat is er aan de hand?

• Bevolking van de DDR willen meer vrijheid en openzetten van de grens, maar de Oost-Duitse regering wil dit absoluut niet!

• Grote demonstraties tegen de regering in Oost-Berlijn

Handel in kolen en staal

• Steenkool als brandstof.
• Staal voor de bouw van machines, fabrieken en spoorwegen.

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal = EGKS!

De samenwerking begint

• De EGKS was zo succesvol dat andere landen ook lid wilden worden. 

• Daardoor werd de Europese Economische Gemeenschap (EEG) opgericht. 

• De EEG werden nog meer landen lid van. 
• In de EEG werd de handel tussen landen vrij. Zij hoeven op alles geen invoerrechten meer te betalen en hanteren dezelfde wetten en regels.

Het begin van de Europese Unie...

• 1992 Verdrag van Maastricht: één Europese munt = DE EURO!
• Opsporen van criminelen
• Milieu
• Grenzen

Begrippen leren en overhoren

Leer de begrippen van 5.1 en 5.2 

10 minuten

Daarna overhoren