Verbanden en signaalwoorden (1)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Het programma

Boeken mee!!

Testweek

Voorbereiden testweek

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je een opsomming in teksten herkennen

- kan je een tegenstelling in teksten herkennen

-kan je voorbeelden in teksten herkennen

Opsomming

• Een opsomming herken je aan signaalwoorden zoals:
  ten eerste, ten tweede, om te beginnen, ook (nog),
  verder, ten slotte, en. 
• Je kunt een opsomming ook herkennen aan
  streepjes (–), dots (•), getallen (1, 2, 3) of
  een dubbele punt (:). Bijvoorbeeld:
  
  - Voor een cake heb je nodig:
  bloem, boter, suiker, een ei en bakpoeder.

Tegenstelling

• Een tegenstelling herken je aan signaalwoorden zoals:
  tegenover, maar, hoewel, echter, toch, aan de ene kant … aan de andere kant.
  Bijvoorbeeld:
  - De oude achtbaan is niet heel mooi, maar hij gaat wel ontzettend hard.

VOORBEELD (toelichting)

Een voorbeeld volgt meestal na een algemene uitspraak

Aan welke signaalwoorden herken je een voorbeeld: 

Bijvoorbeeld, zo, zoals, neem nou, denk aan, onder andere, ter illustratie.

Voorbeeld: Je kunt afspraken voor een stage laten vastleggen in een stage overeenkomst. Denk aan het aantal uren dat je per week werkt.

Tegenstelling van 'dicht'

Tegenstelling van "rijk"

Noem een signaalwoord voor
OPSOMMING

Welk verband herken je in de volgende zin?

Hoewel Marit niet had geleerd voor het examen, haalde ze toch een voldoende.

1. Tegenstelling
2. Voorwaarde
3. Opsomming
4. Oorzaak-gevolg

Welk verband herken je in de volgende zin?

Mijn broertje wil graag een ijsje, een appeltaart, een glad drinken en een pizza.

1. Tegenstelling
2. Voorwaarde
3. Opsomming
4. Oorzaak-gevolg

Bij welk verband hoort het woord: 'hoewel'?

1. Opsommend verband
2. Tegenstellend verband
3. Algemene uitspraak/ voorbeeld

Bij welk verband hoort 'neem nou'

1. Opsommend verband
2. Tegenstellend verband
3. voorbeeld

Bij welk verband hoort 'maar'

1. Opsommend verband
2. Tegenstellend verband
3. Algemene uitspraak/ voorbeeld

OOK

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld (toelichting)

Signaalwoorden: daarnaast en verder horen bij:

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Voorwaarde

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

vtdw als bn

De foto is vergroot --> de vergrote foto.

Ik verwacht hem elk moment --> de verwachte vriend.

De weg is verbreed --> de verbrede weg.

Regel

Een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord schrijf je zo kort mogelijk!

Voorbeeld

De vergrote foto      (niet vergrootte).

De verwachte vriend        (niet verwachtte).

De verbrede weg           (niet verbreedde).

De kinderen waren verdwaald. De ........ Kinderen

Het uur is verzet. Het ...... uur.

De sleutel is gezocht. De ..... sleutel.

Het ijsje is gesmolten. Het .... ijsje.

De crisis werd verwacht. De ..... crisis.

Er is veel geld aan besteed. Het ..... geld.