29, 30: Historische achtergrond + Romantiek

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welke cultuurstroming heerste voor de 18e eeuw? (Lees: waar ging het vorige hoofdstuk over?) De ....

De mens is in wezen goed en verkeerd gedrag komt voort uit een gebrek van kennis van het goede.

1. Rationalisme
2. Empirisme
3. Optimisme
4. Deïsme

Welke genre valt toe te passen op Gulliver's travel?

1. Imaginair reisverhaal
2. Robinsonade
3. Satire
4. Utopie

De roman komt uit de 18e eeuw. Waarom was dit iets 'nieuws'?

1. Grote aantal pagina's
2. karakters kregen psychologische diepte
3. Tijd en ruimte treden naar de achtergrond
4. Liefdesverhalen werden nooit opgeschreven

Welke genre valt niet toe te passen op Reize door het apenland?

1. Imaginair reisverhaal
2. Robinsonade
3. Satire
4. Utopie

Justus van Effen was de auteur van:

1. De encyclopédie
2. De Hollandse spectator
3. Reize door het apenland
4. Gulliver's travel

Wat is de belangrijkste moraal van Reize door het apenland?

1. Verdiep je in je vaderlandse geschiedenis
2. Zorg dat je voldoende medische kennis hebt
3. Volg niet blindelings was je politieke leider zegt
4. Vermoord je vrouw en dienstmeid niet

Van Effen was groot voorstander van:

1. Frans als voertaal in Nederlands
2. Nederlands als voertaal in Nederland

J.A. Schasz is een pseudoniem

1. Waar
2. Niet waar

Van wie was Schasz waarschijnlijk het pseudoniem? En waarom gebruikte hij dit pseudoniem?

Proeve van kleine gedichten voor kinderen (1778) is geschreven door ___ [voor- en achternaam]

We kunnen Proeve van kleine gedichten voor kinderen (1778) zien als de start van de kinderliteratuur in Nederland.

1. Waar
2. Niet waar

Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart is een _____roman.

Maak een foto van je gemaakte huiswerk (WB26.1, 26.2, tussentoets, eindtoets).
Geen huiswerk? Maak een foto van je schoen.

WB 26.2

blz. 21

De spiegel

Die telkens in de spiegel ziet,

 En zig met schoonheid vleit;

Beseft de waare schoonheid niet,

Maar jaagt naar ijdelheid.

 

Dit glas maakt trots, of geeft ons pijn;

Wil 'k weeten, wie ik ben,

Dan moet Gods woord de spiegel zijn,

Waar ik mijn hart uit ken.

§29: Historische achtergrond (1800-1875)

Slides komen op de ELO

Je bent zelf verantwoordelijk voor aantekeningen

Het doorwerken van de Verlichting

--> twee ontwikkelingen

1) Burgerij streefde naar meer politieke macht

2) Volkeren streefden onafhankelijkheid

1

______onafhankelijkheid_______

1776           1789                                     1830                     1861                    1875

VS             Frankrijk                                 Griekenland          Italië                  West-Europa

                                                                                                                       zag er in                                                                                                                                     grote

                                                                                                                       lijnen uit als

                                                                                                                       tegenwoordig

2

Industriële revolutie

• Laatste kwart 18e eeuw
• Positief gevolgen (2)
• Negatieve gevolg (1)

3

Grote economische opbloei + technische vernieuwingen

Werken in ellendige omstandigheden

Nederland

1795: Uitroepen Bataafse republiek (m.b.v. Franse invasieleger)

1810: Napoleon maakt Nederland kolonie

1815: Napoleon verslagen: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

1830: Opstand met het zuiden: onafhankelijkheid België

1848: politieke vernieuwingen o.l.v. Thorbecke (liberalisme)

4

Welke reactie zou er volgen op de Verlichting en het rationalisme?

5

§30: De Romantiek

6

Romantiek

• Reactie op de Verlichting (rede).
• Negatieve lading

7

Kenmerk 1

Originaliteit

- persoonlijke opvattingen

- individualisten (bohemians)

8

Kenmerk 2

Aandacht voor de gevoelswereld (laten leiden door emoties)

--> lyrische kunst

9

Hoe ontsnap je aan het hier en nu?

10

11

Kenmerk 3

Grote verbeeldingskracht

- escapisme

- aandacht voor de natuur

- Gebruik van humor

12

Wetenschap

- Interesse voor het natuurlijke / volkskunde

- Fascinatie voor de dood / het geloof

- Interesse voor de taal (vastleggen spelling) en literatuur

13

Invloed van de romantiek op het nu

- is groot!

- Individuele gevoelens en gedachten van de kunstenaar (originaliteit)

14