Hfst 5 de prijs van vrijheid

• Mens en Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

5 De prijs van vrijheid

M&M Boek 2B

Voor de oorlog 5.1

19e eeuw: periode van voorbereiding op 1e en 2e wereldoorlog.

Landen waren nationalistisch: sterke liefde voor eigen land en die beschermen met je leven

1e wereldoorlog

-Grote oorlog: 1914-1918 (1e Wereldoorlog)

-Duitsland tegen Frankrijk, Engeland, België.

-Bondgenootschappen maken het een wereldoolog.

-Begon in EU- maar ook in de kolonie was er oorlog

Kenmerken WO 1

- Geen terreinwinst --> Loopgraven

-Tanks/mitrailleurs/ --> Industrie produceert volop voor oorlog.

-Vele slachtoffers

-angst en terreur. 

Economische crisis

-vanaf 1929: wereldcrisis.

Ontstaan in de VS.

-Beurzen storten in. Mensen werkloos, geen geld, armoede, handel viel stil. Ook in NL

Opkomst Hitler

-Hitler was soldaat in WO 1.

-Haat tegen joden

-Einde maken aan schuld van WO 1.

-Sterk Duitsland opbouwen. Einde maken aan de crisis.

-Politiek: NSDAP.

Duitsland wordt een dictatuur

• 1 leider (führer)
• sterk leger
• geen democratie meer --> dictatuur.
•  alleen nazi (nationaal- socialisten) partij toegestaan: NSDAP
• tegenstanders uitschakelen. oa. joden, maar ook communisten.

Aan de slag!

Lezen alle blauwe tekstkaders in je boek

Maken: alle opdrachten van 5.1

Klaar? Vat in 10 regels de lesstof samen.

5.2 bezetting, vervolging en bevrijding

Bezetting van Europa

-1 sept. 1939: Duitsland valt Polen binnen.

- 10 mei 1940: Aanval op Nederland.

- 14 mei 1940: bombardement Rotterdam, overgave van NL.

Tot aan 1942 veroverden de Duitsers grote delen van Europa.

Tweede Wereldoorlog

-1939 -- 1945

-Duitsland bezet EU.

-Bondgenoot Japan bezet Azië.

-Amerika, UK, FRA, RUSL. (geallieerden) gaan meevechten tegen de Nazi's.

Duitse bezetting in de EU

Bevrijding

-1944-1945 keerpunt in de oorlog.

-Geallieerden bevrijden Europa, waaronder NL.

-5 mei 1945: bevrijding. 

Elk jaar gevierd

Bezetting van NL

-1940 tot 1945 NL bezet door Duitsland.

-Duitsers (Nazi's) bepaalden de regels.

-Joden hadden het zwaar. Vervolgd en vermoord. (angst/terreur)

-NSB

-Arthur Seyss- Inquart 

Racisme van de Nazi's

-Terreur: Joden opgepakt en vermoord in concentratiekampen.

-Buitensluiten van de samenleving

-Bekende joodse: Anne Frank

-Jodenhaat: Antisemitisme

-Racisme + discriminatie op basis van uiterlijk en geloof.

Holocaust

1942: Nazi's (Hitler) gaan over tot Jodenvervolging. Oppakken en vermoorden.

-Concentratiekampen in Polen.

-vermoord: gas

-massamoord joden: Holocaust

Aan de slag!

Lezen alle blauwe tekstkaders in je boek

Maken: alle opdrachten van 5.2

Klaar? Vat in 10 regels de lesstof samen.

5.3 na de oorlog 

-De Wederopbouw-

boek 2b

M&M

Op een rij...

Tweede wereldoorlog: 1939-1945

Nederland bezet: 10 mei 1940

Bombardement Rotterdam 14 mei 1940

Bezetting Nederlands-Indië 1942

D-day 6 juni 1944

Bevrijdingsdag 5 mei 1945

Japanse agressie

-Tijdens WO2: Japan wilde in Azië de Europeanen verslaan die daar koloniën hadden. Samenwerking met Duitsland.

-Zo werd ook de Nederlandse kolonie Nederlands-Indië aangevallen en bezet (1942)

-1941: Aanval op VS. VS gaat nu ook meedoen aan de oorlog.

-Japan sterk: 2 atoombommen nodig om hen uit te schakelen. (Augustus 1945)

Nationalisme

17 aug. 1945: Indonesië wilde geen NL macht meer.

-Streven naar eigen land en bestuur. Onafhankelijkheid.

-Liefde voor eigen volk en vaderland (nationalisme)

-Soekarno (1e president)

Dekolonisatie

-Na WO2: Kolonies moesten stoppen. Diverse Europese landen laten de kolonies los.

-NL wilde Indonesië niet zomaar laten gaan. Oorlogen om macht te herstellen. Mislukt. 1949, Indonesië wordt onder druk van de VS een eigen (zelfstandig) land.

Naar NL

-Na onafhankelijkheid veel Indische Nederlanders op reis naar NL.

-In NL ook niet geaccepteerd in de maatschappij.

-Moeilijk om bestaan op te bouwen.

Meer onafhankelijkheid

-Naast Ned. Indië had Nederland ook Suriname als kolonie.

-25 nov. 1975 Suriname ook zelfstandig. (feestdag)

-Eigen bestuur, Nederland niets meer te zeggen in het land.

-Veel Surinamers vertrouwen eigen regering niet en verhuizen naar NL. 

NL Antillen

Nederland heeft nog grondgebied ver weg over zee.

-Aruba, Bonaire, Curaçao, St. Maarten, Saba, St. Eustatius.

-Eigen bestuur/gemeenten binnen het Koninkrijk der Nederlanden. 

Verdieping 'thema WO/Vrijheid'

https://maken.wikiwijs.nl/74111/De_Tweede_Wereldoorlog  

Aan de slag!

Lezen alle blauwe tekstkaders in je boek

Maken: alle opdrachten van 5.3

Klaar? Vat in 10 regels de lesstof samen.

5.4 Herdenken en vieren

M&M lj2

Herdenken: elk jaar weer

-Op 4 en 5 mei herdenken/vieren we dat we zijn bevrijd van de Nazi's. 

-Dodenherdenking en bevrijdingsdag.

-5 jaar oorlogstijd (1940-1945) worden herdacht

-We herdenken o.a. soldaten, burgers, joden, verzetsstrijders.

-Vaak bij monumenten of begraafplaatsen.

Dam herdenking 4 mei

Bloemen leggen bij oorlogsmonument 

Aan de slag!

-Afmaken presentatie projectweek 

-Werk samen met je groepje. 

-Je krijgt er een cijfer voor die meetelt voor M&M

Af? stuur je presentatie of deel hem via teams met mij.

Klaar? afmaken opdrachten werkboek 5.4