hofstelsel en horigheid, aant

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Tijdvak 3 - Monniken en ridders

500 - 1000

De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid 

Romeinse Rijk 

Goed bestuur (keizer vanaf 27 v.Chr.) met een sterk leger

agrarisch-urbane samenleving

Een samenleving waarin het grootste gedeelte van de be op het platteland leeft en in de landbouw werkzaam is. In de weinige steden die er zijn is het bestuur gevestigd en komen diverse handelsstromen samen.

Maar 

vanaf 4de eeuw - volksverhuizingen

hierdoor Einde West-Romeinse Rijk

• einde goed bestuur
• einde sterk leger

Gevolg: mensen ontvluchten de steden; er ontstaat een agrarische samenleving

Handel en Nijverheid nemen af 

De onveiligheid neemt toe, daardoor verdwijnen de steden

infrastructuur wordt niet meer onderhouden en valt weg

handel wordt bijna onmogelijk, daarom:

na 500 is (bijna) iedereen autarkisch (boer)

Autarkische samenleving

Door het gebrek aan een goed bestuur en een sterk leger leven de boeren in grote onveiligheid. 

Gevolg: honger en armoede.

Boer vraagt lage adel (heer) om hulp

oplossing: Hofstelsel

hofstelsel, rechten van de boer

• heer beschermt de boer 
  
• boer heeft geen militaire verplichtingen aan hoge adel 
  

hofstelsel, plichten van de boer

• boer verricht herendiensten voor heer
• boer bewerkt eigen grond én grond van de heer
• boer staat een deel van de oogst af aan de heer
• boer is gebonden aan de grond
• boeren trouwen niet zonder toestemming van heer 

Let op!

Het hofstelsel is een economisch systeem, 

want het verzorgt een inkomen voor heer en boer!