3V H12.1-2022

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

12.1 eigenschappen doorgeven

Leerdoelen 

• Je weet wat de begrippen homozygoot, heterozygoot, dominant en recessief inhouden. 
• Je weet hoe je een kruisingsschema invult.
  
• Je weet hoe eigenschappen overerven.
• Je kunt het uiterlijk van nakomelingen voorspellen.
• Je weet wat een intermediair fenotype is.

Recessief: 

recessief gen: door dominant gen onderdrukt  komt alleen tot uiting als het

homozygoot aanwezig is

recessief gen: 

met kleine letter geschreven

Dominant: 

dominant gen is overheersend over een recessief gen en komt hierdoor altijd tot uiting in het fenotype

dominant gen wordt met een hoofdletter geschreven.

Homozygoot 

twee van dezelfde genen voor één eigenschap.

bijvoorbeeld : BB of bb

Heterozygoot

twee verschillende genen voor één eigenschap.

bijvoorbeeld: Bb

Hoe noemen we de genotypen?

Homozygoot dominant

• 2 gelijke dominante allelen voor 1 gen/eigenschap

Homozygoot recessief

• 2 gelijke recessieve allelen voor 1 gen/eigenschap

Heterozygoot

• 2 verschillende allelen voor 1 gen/eigenschap

Kruisingsschema

Bij een kruising krijgen twee ouders samen nakomelingen.

Een kruising is een overzicht van:

• Fenotypen en genotypen van ouders
  
• De allelen in de geslachtscellen
  
• De mogelijke genotypen en fenotypen van de nakomelingen

notatie van ouders en nakomelingen

vb met genotype

vb met genotype enfenotype

Stappenplan

1. Schrijf het fenotype van beide ouders op inclusief het geslacht
2. Schrijf het genotype van beide ouders hieronder
3. Schrijf de allelen in de geslachtscellen/gameten op
4. Maak het kruisingsschema
5. Schrijf onder het schema de verhouding in genotypen op
6. Schrijf daaronder de verhouding in fenotype

1:1

bruin - wit

Oefenvraag

1 bruin heterozygote hengst krijgt nakomelingen met 1 blonde merrie. 

Hoe zien de nakomelingen eruit? Geef ook de verhoudingen in het genotype en fenotype.

intermediair fenotype: 

intermediair fenotype

• geen dominant/ geenrecessief allel 
• beide allelen even sterk: ontstaat een tussenvorm
  
• leidt tot drie verschillende fenotypen
  
• notatie anders: BrBr=rode bloem/BwBw=witte/ bloem/BrBw=roze bloem

vb van co-dominatie: beide allelen tot uiting

ander voorbeeld: bloedgroep AB

SO vrijdag 18 feb/ huiswerk bij 12.1

lees 12.1, maak opdr 1 t/m 22

Maak van stencil 'op wie lijk jij' t/m opdracht 5 blz 15

Kijk naar filmpje "de moord" op Classroom