Genderidentiteit

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Genderidentiteit

Deze les

Terugblik

Gender

Actualiteit

Vorige les

Nature/nurture

Jouw identiteit en social media

Wat is gender?

Gender is de culturele uitdrukking van de verschillende biologische verschillen. 

chromosomaal geslacht, secundaire geslachtskenmerken, fenotype (in- uitwendig) pas sinds jaren 50 onderscheid met psychologische geslacht dat dan niet meer automatisch voortvloeit uit biologische

Vraag: welke genderidentiteiten ken je?

Je gender is bepaald door...

Nature

Nurture

Anders

Opdracht

Teken in 10 seconden een huis.

Geef de leerlingen de opdracht om in 10 seconden een huis te tekenen.

Lijken de getekende huizen allemaal op elkaar?

Hoe kan het dat we allemaal ongeveer hetzelfde huis hebben getekend?

Als je door de straten loopt, zien alle huizen er dan echt zo uit?

Een stereotype is een overdreven beeld van iets. Zo'n stereotype beeld klopt niet (volledig) met de werkelijkheid. In de werkelijkheid zijn er vaak meer mogelijkheden. Kijk maar naar je getekende huis.

Bij genderstereotypen gaat het om verwachtingen die er in de maatschappij zijn van mannen en vrouwen. Deze verwachtingen zijn vaak onjuist, omdat er genoeg mensen zijn die juist iets anders fijn of leuk vinden. Net als bij je huis, zijn er in de maatschappij meer mogelijkheden dan het stereotype beeld van een man of een vrouw.

Bekijk met de leerlingen de huizen die zij hebben getekend. Vergelijk de huizen met elkaar en stel daarbij de volgende vragen:

• Lijken de getekende huizen allemaal op elkaar?
• Als je door de straten loopt, zien alle huizen er dan echt zo uit?
• Hoe kan het dat we allemaal ongeveer hetzelfde huis hebben getekend?

Leg de leerlingen uit dat het hier gaat om stereotypen. Een stereotype is een overdreven beeld van iets. Zo'n stereotype beeld klopt niet (volledig) met de werkelijkheid. In de werkelijkheid zijn er vaak meer mogelijkheden. Kijk maar naar je getekende huis. Bespreek met de leerlingen dat dit ook voor gender geldt. Bij genderstereotypen gaat het om verwachtingen die er in de maatschappij zijn van mannen en vrouwen. Deze verwachtingen zijn vaak onjuist, omdat er genoeg mensen zijn die juist iets anders fijn of leuk vinden. Net als bij je huis, zijn er in de maatschappij meer mogelijkheden dan het stereotype beeld van een man of een vrouw. Gebruik voor de uitleg over genderstereotypen eventueel de informatie onder de hotspotbutton.

Stelling

Je kunt niet van kleding zeggen dat het mannelijk of vrouwelijk is.

Bespreek met de leerlingen het volgende: Zo werkt het ook met de termen 'mannelijk' en 'vrouwelijk'. Dit noemen we genderstereotyperingen. In de maatschappij werd vroeger heel duidelijk bepaald hoe een man zich hoort te gedragen en kleden en hoe een vrouw dat hoort te doen. Dit noem je 'genderrollen'. Nog voor je geboren bent, word je al in een hokje geplaatst. Je bent een vrouw of een man. Als je geen vrouw bent, dan ben je automatisch een man en andersom. En men vond dat daar bepaalde gedragingen bij horen. Nu is er in de maatschappij meer ruimte voor mensen die niet in zo'n hokje passen of er niet in geduwd willen worden. Denk nog eens aan het huis dat je hebt getekend en hoe dit beeld een stereotype van een huis laat zien: zo denken we soms ook in stereotypen van man en vrouw.

Bekijk met de leerlingen de afbeeldingen op de slide. Je ziet hier verschillende mensen met verschillende kledingkeuzes. Bespreek met de leerlingen de volgende stellingen:

• Je kunt niet van kleding zeggen dat het mannelijk of vrouwelijk is.

Stelling

Van een beroep kun je niet zeggen dat het mannelijk of vrouwelijk is.

Ook bij beroepen wordt soms een stereotiepe beeld gemaakt, bijvoorbeeld wanneer je zegt dat een beroep een ‘mannenberoep’ is. Op deze slide zie je plaatjes van beroepen die vroeger als typisch mannenberoep werden gezien.

Ook bij beroepen wordt soms een stereotiepe beeld gemaakt, bijvoorbeeld wanneer je zegt dat een beroep een ‘mannenberoep’ is. Op deze slide zie je plaatjes van beroepen die vroeger als typisch mannenberoep werden gezien. Bekijk met de leerlingen de afbeeldingen op de slide en bespreek met hen de volgende stelling:

• Van een beroep kun je niet zeggen dat het mannelijk of vrouwelijk is.
  

Hoe verschillend zijn man en vrouw volgens jou van elkaar in algemene zin? 0 = een minimaal verschil / 100 = Man en vrouwen zijn totaal verschillend:

0100

Bekijk met de leerlingen een fragment van een interview met Roos-Thorn de Vries (je kunt die kennen van de serie Spangas). Roos-Thorn identificeert zich als non-binair en legt uit hoe dat zit.

Het fragment duurt 1:36 minuten.

Non-binair betekent dat iemand zich niet specifiek man of specifiek vrouw voelt, maar van allebei een beetje of geen van beide of op sommige momenten het een, en op andere momenten het ander. Diegene herkent zich niet in het hokje man of vrouw. 

Roos-Thorn de Vries legt uit wat non-binair zijn betekent. Kun jij in je eigen woorden uitleggen wat het betekent?

Hoe helpt de term non-binair mensen om zichzelf te kunnen zijn, denk je?

Bespreek naar aanleiding van het interview met de leerlingen de volgende vragen:

• Roos-Thorn de Vries legt uit wat non-binair zijn betekent. Kun jij dit in je eigen woorden uitleggen?
• Hoe helpt de term non-binair mensen om zichzelf te kunnen zijn, denk je?

Extra uitleg: Wat betekent non-binair? Sommige mensen identificeren zich helemaal niet met het label man of vrouw. Misschien heb je wel eens gehoord van de term non-binair. Dit betekent dat iemand zich niet specifiek man of specifiek vrouw voelt, maar van allebei een beetje of geen van beide of op sommige momenten het een en op andere momenten het ander. Ze herkennen zich niet in het hokje man of vrouw.

Wat betekent Transgender?

Personen van wie de genderidentiteit niet aansluit bij het bij de geboorte vastgestelde geslacht.

Onlangs is in de kamer gedebatteerd over de transgenderwet. Waarom wordt hierover gesproken?

Transgenders kunnen onder voorwaarden hun geslacht wijzigen in de geboorteakte. Die voorwaarden zijn in 2014 al versoepeld met de Transgenderwet, en de procedure wordt nu verder vereenvoudigd naar aanleiding van een evaluatie van de wet. Minister Dekker (Rechtsbescherming) diende (debat hierover eind september 2022) mede namens minister Van Engelshoven (Emancipatie) een wetswijzing in bij de Tweede Kamer die onder meer de deskundigenverklaring en leeftijdsgrens schrapt.

Actualiteit

Lees de tekst:

Debat over transgenderwet

nos.nl

Twee mensen die hopen dat de transgenderwet wordt aangenomen (NOS)

Wat zou er eigenlijk op tegen zijn? Wat zijn de eventuele risico's?

Bekijk met de leerlingen een fragment van een ander interview met Roos-Thorn de Vries. Hierin legt die uit tegen welke problemen die als non-binair persoon aanloopt, bijvoorbeeld welke sekse in je paspoort is ingevuld.

Het fragment duurt 1:14 minuten.

Stelling

De overheid moet het mogelijk maken dat je in je paspoort kunt aangeven of je M/V/X (man/vrouw/non-binair) bent.

Bespreek met de leerlingen naar aanleiding van het interview de volgende stelling:

• De overheid moet het mogelijk maken dat je in je paspoort kunt aangeven of je M/V/X (man/vrouw/non-binair) bent.

Extra uitleg:

Als je je non-binair voelt, loop je in de maatschappij vaak tegen problemen aan. In je paspoort staat bijvoorbeeld je sekse aangegeven met M (man) of V (vrouw). Iemand als Roos voelt zich geen van beide of van beide een beetje, maar in het paspoort heb je die optie niet. In Nederland zijn er een aantal mensen die in hun paspoort geen M of V hebben staan, maar een X (non-binair). Zo’n X krijg je niet zomaar in je paspoort. Roos de Vries legt in het filmpje uit hoe dit zit en wat die hier moeilijk aan vindt. 

Op welke manier helpt een genderneutrale toilet mensen om hen te laten zijn wie ze zijn?

Als je je non-binair voelt, loop je soms tegen problemen aan: welke toilet kies je bijvoorbeeld? Die voor mannen of voor vrouwen? Op sommige plekken in openbare gebouwen zijn al genderneutrale toiletten.

Als je je non-binair voelt, loop je soms tegen problemen aan: welke toilet kies je bijvoorbeeld? Die voor mannen of voor vrouwen? Op sommige plekken in openbare gebouwen zijn al genderneutrale toiletten (ook wel: genderinclusieve toiletten).

Bespreek met de leerlingen de volgende vragen:

• Op welke manier helpt een genderneutrale toilet mensen om hen te laten zijn wie ze zijn?
• Vind je dat het verplicht moet worden dat er in elk openbaar gebouw een genderneutrale toilet aanwezig is?

Huiswerk

In tweetallen gaan jullie bekijken hoe verschillende groepen aankijken tegen het voorstel voor een transgenderwetswijziging. 

Zoals in het artikel te lezen is heeft er een debat plaatsgevonden. In de media is hier veel over gesproken. Verzamel de bronnen en verdeel de informatie in voor- en tegenargumenten. 

Verdeel de groep in:

VVD - D66 (coalitie) - feministen - transgenders - Doktoren en Hulpverleners - PVV - SP - Ja21 - BBB (oppositie) - Buitenland (bijvoorbeeld Argentinië, Noorwegen, Egypte)

Verzamel minimaal 3 argumenten voor of tegen

Huiswerk