Criminaliteit H3 en H4

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Criminaliteit H3 en H4

Programma 

1. Terugblikvraag (5 min.)
2. Uitleg (10 min.) 
3. Opdrachten (20 min.)
4. Pauze (5 min.)
5. Terugblikvraag (5 min.)
6. Uitleg (15 min.) 
7. Opdracht + huiswerk (rest van de les)

Lesdoelen 

• Je kunt uitleggen wat de oorzaken van criminaliteit zijn 
• Je kunt de verschillende visies op criminaliteit toepassen
• Je kunt uitleggen welke kenmerken een rechtsstaat is  
• Je kent de onderdelen van de Trias Politica en weet hoe deze in Nederland worden toegepast.

Oorzaken criminaliteit: Risicofactoren

Risicofactoren = omstandigheden die de kans op bepaald gedrag vergroten

1. Psychische problemen: Slechte mentale gezondheid kan leiden tot gedragsproblemen en soms criminaliteit
2. Onveilige opvoeding: ernstige situaties in de jeugd kan leiden tot trauma's 
3. Foute vrienden/groepsdruk: slecht gedrag in omgeving kan leiden tot slecht gedrag
4. Alcohol - en drugsgebruik 

Oorzaken criminaliteit: Beschermende factoren

beschermende factoren = omstandigheden die de kans op bepaald gedrag verkleinen

1. Werk en Onderwijs: Mensen die studeren of werken hebben minder tijd voor andere zaken
2. Relatie: zorgt voor stabiliteit en focus op de lange termijn 
3. Gezin: Hecht en liefdevol gezin zorgt voor stabiliteit
4. Sociale vaardigheden: brengt je snelle succes in het leven 

Opdracht (15 min.)

• Lees op blz. 32 en 33 over de theorieën over criminaliteit. 
• Probeer elke theorie in max. 2 zinnen samen te vatten.
• Maak opgaves 9, 10 en 14 om te testen of je de theorieën snapt. 
• Klaar?  Lees H5 goed door en vul de begrippenlijst in. 

Rechtsstaat: Definitie 

• Nederland is een rechtsstaat 
• Rechtsstaat = een land waar de rechten en de plichten van de burgers en van de overheid in de wet zijn vastgelegd. 

1.  Rechtsbescherming = Burgers worden door de (grond)wet beschermd tegen de macht en willekeur van de overheid 
2. Rechtshandhaving = Overheid treed op als de wet wordt overtreden en zorgt daarmee voor rust en orde in de samenleving 

Rechtsstaat: Kenmerken

Elke rechtsstaat moet sowieso de volgende kenmerken hebben: 

1. Grondwet: Beschrijft hoe een samenleving werkt en welke rechten en plichten de overheid en de burgers hebben 
2. Grondrechten: Burgers worden beschermd tegen de overheid en elkaar 
3. Legaliteitsbeginsel: Iedere actie van de overheid moet gebaseerd zijn op de wet 
4. Trias Politica: De macht is in drieën gedeeld. De machten zijn onafhankelijk van elkaar, controleren elkaar en houden elkaar in balans. 

Trias Politica 

De macht is verdeeld in drieën: 

1. Wetgevende macht: Maakt de wetten en bepaalt wat de maximale straf is voor het overtreden van de wetten (Parlement/Gemeenteraad)  
2. Uitvoerende Macht: Zorgt ervoor dat wetten worden uitgevoerd en nageleefd (Ministers/ambtenaren/wethouders/burgermeesters)
3. Rechterlijke macht: Beoordeelt of de overheid en burgers zich aan de wet houden en doet uitspraak op basis van de wetten (Rechters)

Opdracht

Maak H4, vraag 9, 11, 17 en 18

Klaar? Maak samenvatting H4 (blz. 51)