§2.1 Gesteentekringloop en verwering & erosie

De les begint bijna...
  • Leg je boeken op tafel.
  • Als de timer afgaat, is iedereen stil.
Welkom bij...

Aardrijkskunde
De les begint bijna...

  • Laptop dicht.
  • Leg je boeken op tafel.
  • Zorg dat je klaar bent om te beginnen. 
1 / 30
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

In deze les zitten 30 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

De les begint bijna...
  • Leg je boeken op tafel.
  • Als de timer afgaat, is iedereen stil.
Welkom bij...

Aardrijkskunde
De les begint bijna...

  • Laptop dicht.
  • Leg je boeken op tafel.
  • Zorg dat je klaar bent om te beginnen. 

Slide 1 - Tekstslide

Lesagenda
  1. Terugblik
  2. Meneer Steen
  3. Zelfstandig werken
  4. Begrippen
  5. Check

Slide 2 - Tekstslide

Lesdoel
  • Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen verwering en erosie.
  • Je kunt de gesteentekringloop beschrijven.

Slide 3 - Tekstslide

Terugblik
Kenmerken jong gebergte
  • Hoog >1500 m
  • spitse toppen
  • diepe dalen
  • steile hellingen
Kenmerken oud gebergte

  • niet zo hoog <1500 m
  • afgeronde toppen
  • ondiepe dalen
  • flauwe hellingen

Slide 4 - Tekstslide

Terugblik
  • Vorming van de Alpen
  • Endogene en exogene krachten
  • Convergerende platen
  • Plooiingsgebergte
  • Reliëfvormen

Slide 5 - Tekstslide

Vandaag:
Vanalles over
gesteenten... 

Slide 6 - Tekstslide

We gaan vandaag eens kijken naar het levensverhaal
van meneer Steen. 




  • Dit verhaal is een stuk minder saai dan je misschien zou denken….!

Slide 7 - Tekstslide

Meneer Steen werd zo’n 500 miljoen jaar geleden geboren bij deze vulkaan:

Slide 8 - Tekstslide

Nadat Meneer Steen is afgekoeld, noemen we hem een stollingsgesteente.



Slide 9 - Tekstslide

Hier zie je meneer Steen tussen zijn familie:

Meneer Steen vindt het wel best rustig onderdeel van deze berg uit te maken… 

Slide 10 - Tekstslide

Maar helaas, de zon, neerslag en ijs gooien roet in het eten….!  

  • Meneer Steen valt door al al deze krachten uiteen…
  • = verwering

Slide 11 - Tekstslide

  • In de rivier zorgt hij voor erosie: hij schuurt hard gesteente af/uit.
  • Uiteindelijk wordt het materiaal afgezet in de oceaan → sedimentatie 

De stukjes meneer Steen komen in een rivier terecht.

Slide 12 - Tekstslide

Er vindt veel sedimentatie plaats in de oceaan..

  • Het afgezette materiaal wordt samengeperst en er ontstaat een nieuw gesteente, namelijk een sedimentgesteente

Slide 13 - Tekstslide

De sedimentatie blijft doorgaan en er komen steeds meer zware lagen gesteente boven meneer Steen te liggen…

  • meneer Steen komt dichter bij het warme magma te liggen. 

Slide 14 - Tekstslide

Meneer Steen heeft het heet. Het grote gewicht boven meneer Steen zorgt ook voor een zware druk op hem. 

  • Hierdoor gaat hij veranderen en ontstaat er een metamorf gesteente.

Slide 15 - Tekstslide

De gesteentelaag waarin meneer Steen zit komt door subductie in de asthenosfeer terecht.

  • Op een diepte van zo’n 100 km begint meneer Steen te smelten

  • Na verloop van tijd begint zijn leven opnieuw… 

  • Dit verhaal van meneer Steen is een voorbeeld van de gesteentekringloop.

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Kennen
Gesteenten:
  1. stollingsgesteenten
  2. sedimentaire gesteenten
  3. metamorfe gesteenten


Processen:
  1. Afkoelen
  2. verwering en erosie
  3. samenpersen
  4. hitte en druk 
  5. smelten

Slide 18 - Tekstslide

3 soorten gesteenten
  • Stollingsgesteente:
    Ontstaan door afkoeling en stolling van magma/lava
  • Sedimentgesteenten:
    Ontstaan uit afgezet materiaal dat wordt samengeperst.
  • Metamorfe gesteenten:
    Ontstaan wanneer een gesteente onder invloed van druk en hoge temperatuur in een nieuwe gesteente veranderd.

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Tekstslide

Marmer in de Alpen
  • Kalksteen → hoge druk en temperatuur → miljoenen jaren → marmer

Slide 21 - Tekstslide

Verwering en erosie (1)
  • Verwering = uiteenvallen van gesteente onder invloed van weer en plantengroei.
  • verweringsmateriaal = het ontstane puin na verwering.
  • Het verweringsmateriaal blijft ter plekke liggen bij verwering.
  • 2 soorten: Mechanische en chemische verwering (zie BB)

Slide 22 - Tekstslide

Verwering en erosie (2)
  • eerst verwering - dan transport verweringsmateriaal door:
    + eerst zwaartekracht
    + dan water, wind en ijs (gletsjers en landijs)
  • Tijdens dit transport wordt het aardoppervlak afgeslepen door de schurende werking.
  • Erosie = afschuren en uitschuren van gesteente door met verweringsmateriaal beladen water, ijs of wind.   

Slide 23 - Tekstslide

verwering → erosie → sedimentatie

Slide 24 - Tekstslide

Zelfstandig werken
  • Wat?       Maken H2, 2.41 t/m 2.49 (blz 54) 
  • Hoe?       * Zelfstandig
                     * Stilte
                     * Muziekluisteren mag (telefoon op de kop)
  • Tijd?        Zie timer
timer
15:00

Slide 25 - Tekstslide

Log in op LessonUp om te checken of je de lesstof begrijpt!

Slide 26 - Tekstslide

Welk begrip uit §2.1 past bij de afbeelding?
A
Gesteente
B
Erosie
C
Sedimentatie
D
Verwering

Slide 27 - Quizvraag

Welk begrip uit §2.1 past bij de afbeelding?
A
Gesteente
B
Erosie
C
Verwering
D
Plooiingsgebergte

Slide 28 - Quizvraag

Welk begrip uit §2.1 past bij de afbeelding?
A
Stollingsgesteente
B
Sediment
C
Sedimentgesteente
D
Metamorfgesteente

Slide 29 - Quizvraag

Welk begrip uit §2.1 past bij de afbeelding?
A
Endogene kracht
B
Exogene kracht

Slide 30 - Quizvraag