H1.3 en 1.4 Het ademhalingsstelsel & ademhaling

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

LES 3

intro

vorige les

uitleg

aan de slag

HW

diatoets & 

tussentoets

Wat weet je nog van de vorige les?

Verbranding en ademhaling

1. Je kunt uitleggen dat planten bij de fotosynthese energie vastleggen in glucose. 

2. Je kunt uitleggen dat bij de afbraak van glucose energie vrijkomt

3. Je kunt het verband uitleggen tussen verbranding in cellen en lichamelijke activiteit

4. Je weet dat bij verbranding zuurstof wordt verbruikt en koolstofdioxide ontstaat

5. Je kunt het verschil in verbranding bij koudbloedige en warmbloedige dieren beschrijven

Fotosynthese

Glucose

Koolstofdioxide

Zuurstof

Water

Zonlicht

Vorige les Verbranding

Reactieschema van het verbrandingsproces:

Algemeen:  

Brandstof      +    zuurstof    -->     water    +    koolstofdioxide      +      energie

(brandstof)                                      (verbrandingsproducten)                 

                                                                                                                 

Auto:

Benzine      +      zuurstof     -->     water    +    koolstofdioxide      +      energie

(brandstof)                                      (o.a.verbrandingsproducten)           (warmte + beweging)

Kaars:

Kaarsvet      +     zuurstof     -->     water     +   koolstofdioxide      +     energie

(brandstof)                                      (verbrandingsproducten)                (warmte + licht)

Lichaam:

Glucose      +       zuurstof   -->      water + koolstofdioxide           +      energie

(brandstof)                                      (verbrandingsproducten)                (lichaamstemperatuur + beweging)

Ook de processen in je cellen vragen energie

Bespreken hw vraag 6 en 8

Leerdoelen

• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel benoemen
• Je kunt de kenmerken en functies van het ademhalingsstelsel benoemen
• Je kunt buik- en borstademhaling beschrijven

vraag: Waarom zijn voedingsstoffen belangrijk?

Ademhalingsstelsel

• neus- & mondholte -> keelholte 

-> strottenhoofd

• luchtpijp vertakt zich in 2 bronchiën
• bronchiën -> luchtpijptakjes -> longblaasjes
• middenrif

longblaasjes

longen

brochien

luchtpijptakjes

luchtpijp

Neusholte & mondholte

• neusholte is bedekt met neusslijmvlies

• bloedvaatjes

• trilhaartjes

Waarom zit dit allemaal in je neus? 

trilhaartjes: verplaatsen slijm met stofdeeltjes naar keelholte -> inslikken

neusslijmvllies: slijmproducerende cellen maken neusholte vochtig en ingeademde lucht ook vochtig, als dat niet gebeurd beschadigen de longen

bloed verwarmd neusslijmvlies en daardoor ook de binnenstromende lucht!!

Ademen & het reukzintuig

Ademen door je neus is gezonder dan door je mond, waarom?

De keelholte

dom bouwplan, ergens in de evolutie is hiervoor gekozen vanwege voordeel maar heeft makkelijk verslikken dus als nadeel

hiermee wordt tijdens het slikken de neusholte afgesloten

1. Huig
2. Strotteklepje
3. Kringspier
4. Tong

Ik eet een boterham.
Wat weet je over de kleppen in je keelholte

1. Huig is dicht strotteklepje open
2. Huig is open strotteklepje open
3. Huig is dicht strotteklepje dicht
4. Huig is open strotteklepje dicht

De luchtpijp 

• luchtpijp &                  bronchiën:

kraakbeenringen

• luchtpijptakjes:

spiertjes

• slijmvlies

Waarom kraakbeenringen?

waarom slokdarm geen kraakbeen ringen?

De luchtpijp vertakt zich in

1. bronchiën
2. longblaasjes
3. luchtpijpvaten
4. luchtpijptakjes

De longblaasjes

oppervlakte van 70-100m2

blauw/rood bloed

wanden dun voor gaswisseling

Buikademhaling

Borstademhaling

Bij gewone ademhaling vinden borstademhaling en buikademhaling tegelijkertijd plaats.

Borstademhaling                  Buikademhaling

Welk nummer geeft de plaats aan waar ingeademde lucht het eerst terechtkomt?

1. 1
2. 2
3. 3

Welke is de huig?

1. 1
2. 2

Bij welk nummer bevindt zich bloed dat rijk is aan zuurstof?

1. 1
2. 2
3. 3

 Ingeademde en uitgeademde lucht

Samenstelling ingeademde lucht

De lucht die we inademen heeft een andere samenstelling dan de lucht die we uitademen. Hoe kan dat? 

Bij een onderzoek bepaalt men de samenstelling van de lucht die een proefpersoon in- en uitademt. Van de lucht die de proefpersoon inademt, is de volgende samenstelling gemeten: 79% stikstof; 21% zuurstof; 0,04% koolstofdioxide.
Wat is de samenstelling van de uitgeademde lucht?

1. 75% stikstof 21% zuurstof 4% koolstofdioxide
2. 79% stikstof 0% zuurstof 21% koolstofdioxide
3. 79% stikstof 16% zuurstof 4% koolstofdioxide
4. 83% stiktof 16% zuurstof 0,04% koolstofdioxide

De samenstelling van uitgeademde lucht wordt vergeleken met ingeademde lucht.

Bevat de uitgeademde lucht minder of meer koolstofdioxide dan de ingeademde lucht?

1. Meer
2. Minder
3. Evenveel

Evaluatie

• Hoe is de les gegaan?
• Normtempo gehaald?
• Exit ticket
• HW: normtempo": Basisstof 3.
• tussentoets

Leerdoelen

• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel benoemen
• Je kunt de kenmerken en functies van het ademhalingstelsel benoemen
• Je kunt buik- en borstademhaling beschrijven

vraag: Waarom zijn voedingsstoffen belangrijk?

Maak opdracht 14 op blz. 15 van je werkboek en fotografeer het resultaat.

Wanneer zijn de huig en het strotteklepje gesloten?

1. Bij ademen
2. Bij eten en/of drinken

Welke stoffen komen vrij bij verbranding?

1. zuurstof en brandstof
2. zuurstof en koolstofdioxide
3. brandstof en water
4. koolstofdioxide en water

Welke organen in ons lichaam halen de zuurstof uit de lucht?

1. hart
2. nieren
3. longen
4. darmen

waardoor vindt gaswisseling snel plaats?

1. Doordat er heel veel bloedvaatjes zijn
2. Doordat er heel veel longblaasjes zijn
3. Doordat alle gassen van hoog-naar-laag gaan
4. Doordat het door weinig celmembranen heen hoeft

Wat is waar over koolstofdioxide?

1. Het is een afvalstof
2. Het is nodig voor verbranding
3. Het komt vrij bij verbranding
4. Je ademt meer CO2 uit dan in

Waar vindt de zuurstofopname plaats?

1. In de luchtpijp
2. In de bronchiën
3. In de Iuchtpijptakjes
4. In de longblaasjes

Inhalen lables: Filmpje kijken