Grammatica zinsdelen herhalen hz + bz (les 2)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Grammatica zinsdelen

Samengestelde zinnen

Doel van deze les

Doel: aan het einde van de les kun je een samengestelde zin benoemen die uit drie zinnen bestaat.

Wat weet je nog over
hoofd- en bijzinnen?

Nakijken

Opdracht 5 blz. 250

Houd bij hoe je het hebt gemaakt

Antwoorden opdracht 5 blz. 250

• 1 pv’s: afging, kwam = samengesteld
  Bz + hz 
  
  
• 2 pv’s: had, had = samengesteld
  Hz + bz 
  
  
• 3 pv’s: ging, hield = samengesteld
  Hz + hz 

Antwoorden opdracht 5 blz. 250

• 4 pv: werden = enkelvoudig
  Hz
  
  
• 5 pv’s: was, viel = samengesteld
  Hz + hz 
  
  
• 6 pv’s: trof, hadden = samengesteld
  Hz + bz 

Maak zelf twee zinnen met de aangegeven structuur.

1) Hoofdzin - hoofdzin
2) Bijzin - hoofdzin

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn. Als de zin samengesteld is, geef dan aan of de zin onderschikkend of nevenschikkend is.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

Een samengestelde zin is nevenschikkend of onderschikkend.

Nevenschikkend: twee hoofdzinnen (voegwoorden: en, maar, want, of)

Onderschikkend: hoofdzin en bijzin(nen) (HZ-BZ of BZ-HZ). Onderwerp en persoonsvorm staan in de bijzin uit elkaar of kunnen uit elkaar geplaatst worden door het woordje niet ertussen te plaatsen.

SG

enkelvoudige zin

samengestelde zin

nevenschikkend

samengestelde zin

onderschikkend

Tijdens de voetbalwedstrijd mogen de supporters niets drinken op de tribune.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

De uitblinkende middenvelder wilde nog niet zeggen of hij nog een jaar blijft.

De supporters hopen dat hij besluit nog een jaar bij hun club blijft.

Hij heeft het enorm naar zijn zin, maar een avontuur is ook interessant.

De trainer blijft nog een seizoen of hij gaat toch met pensioen.

Samengestelde zin: drie zinnen

Deze band werd beroemd doordat Lisa prachtig zong en Hans  de originele composities maakte.

De structuur is hier: hoofdzin - bijzin - bijzin

Hoe is de zin samengesteld?

"Rioolbuizen liggen vrij diep onder de grond, want ze moeten een beetje aflopen, zodat het vieze rioolwater goed blijft stromen."

1. Hz - hz - hz
2. Hz - hz - bz
3. Hz - bz - bz
4. Hz - bz - hz

Hoe is de zin samengesteld?

"Terwijl een muis maar een jaar of vier wordt, kan een kip wel vijftien jaar leven, maar sommige andere vogels bereiken nog veel hogere leeftijden."

1. Bz - hz - hz
2. Bz- hz - bz
3. Hz - bz - bz
4. Bz - hz - hz

Hoe is de zin samengesteld?

"Omdat ons stroomnetwerk met dan van andere landen verboden is, hebben we in Nederlands ook elektriciteit als onze centrales zouden uitvallen."

1. Hz - hz - hz
2. Bz - hz- bz
3. Bz- bz - hz
4. Bz - hz - hz

Hoe is de zin samengesteld?

"Wetenschappers denken dat helium en waterstof uit de atmosfeer zijn verdwenen, doordat deze gassen erg licht zijn."

1. Hz - hz - hz
2. Hz - hz - bz
3. Hz - bz - bz
4. Hz - bz - hz

Opdracht voor de volgende les 

Oefenblad hoofdzinnen + bijzinnen maken (stencil)

(Af)maken voor maandag 14 maart