Geriatrie lichamelijke aandoeningen bij ouderen Deel 2

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Geriatrie  lichamelijke aandoeningen

Geriatrie

Lichamelijke aandoeningen bij ouderen

Deel 2

Welkom

Zijn er bijzonderheden?

Eindopdracht

Ga op zoek naar de aandachtsgebieden t.a.v. het spijsverteringsstelsel, de stofwisseling, het urinaire stelsel, het zenuwstelsel en Maligniteiten.

Wat betekent dit voor de aandachtspunten bij de begeleiding vanuit jou vakgebied.

Beschrijving mag max. 1 A4 zijn, beschrijf dus kort en concreet.

 SUCCES

Leerdoel

De student kan de verschillende lichamelijke aandoeningen benoemen die veel voorkomen bij ouderen:

•  Aandoeningen aan het spijsverteringsstelsel
•  Aandoeningen aan de stofwisseling
•  Aandoeningen aan het urinaire stelsel
• Aandoeningen aan het zenuwstelsel
• Maligniteiten

Spijsvertering

Dit proces begint al in de mond!

• Kauwen + speeksel
  

Dan via slokdarm naar maag:

• Kneden + maagsap (zoutzuur)

Daarna naar dunne darm:

• Peristaltiek + sap van alvleesklier en gal (uit lever)

Spijsvertering

In dunne darm:

• Ook opname voedingsstoffen

Dan naar dikke darm:

• Resorptie van water
• Indikken van ontlasting

Uiteindelijk naar anus

• Ontlasting verlaat het lichaam

De mondholte

Mond: Start van spijsvertering

• Kaken zorgen voor mechanische afbraak van voedsel
• Speekselklieren: maken speeksel voor chemische afbraak van voedsel
• Tong duwt voedsel tussen de tanden

Voedsel gaat via de mond naar de keel
en komt in de oesophagus (slokdarm).

Speekselklieren produceren 1 tot 1.5 liter speeksel per dag

Gebitsproblemen

• Tandproblemen, tandbederf, ontstekingen
• Door medicatie minder speeksel, minder bescherming
• Pijn
• slecht eten (ondervoeding)
• verhoogd risico op hart en vaat ziekten
• Schaamte gebit of geur

Slikstoornissen

• Slikstoornissen  komen veel voor bij cliënten met Parkinson, dementie en een CVA.
• Minder goed kauwen, grote brokken.
• Minder speeksel, minder goed glijden.
• Cognitieve problemen, geen goede aansturing, trager.
• Aspiratie problemen

wat doe je bij slikklachten

• Zittende houding.
• Samenstelling en consistentie dik vloeibaar, gemalen of gepureerde     voeding.

• Met de kin op de borst is het makkelijker slikken.
• Oefenen van de slikfunctie.

Aandoeningen aan de stofwisseling

Aandoeningen aan het urinaire stelsel

Nieren

het filteren van het bloed --> schadelijke stoffen en afvalstoffen worden eruit gehaald

Overtollig water en zout wordt uit het lichaam afgevoerd

deze afvalstoffen worden URINE

1 tot anderhalve liter

Afhankelijk van de vloeistoftoevoer produceert een gezond persoon in 24 uur ongeveer 1000 tot 1500 ml urine, die twee tot zesmaal per dag wordt uitgescheiden. Daarbij is de urineproductie niet op ieder moment van de dag even groot. De meeste urine produceert de mens om zes uur in de ochtend.

Incontinentie

Incontinentie-> het NIET (MEER) op kunnen houden van urine / ontlasting.

Oorzaken incontinentie

• Blijvend: Na operatie, verzwakte bekkenbodem, bevalling.
• Tijdelijk door delier, infectie, medicatie, psychische problemen, beperkte mobiliteit, vochtophoping.

Urineweg- en blaasontsteking

• Blaas wordt kleiner en minder gevoelig.
• Urineretentie treed op (niet alles uitplassen).
•  Kan optrekken en nierbekken ontsteking veroorzaken.
• UWI gaat bij ouderen vaak samen met een delier.

Wat zijn de gevolgen bij incontinentie?

schaamte

sociale isolement

vieze geurtjes

vieze was

         Maligniteiten

• Kanker komt meer voor bij ouderen(40% boven de 70)
• Moeilijk vast te stellen, symptomen horen bij ouderdomsklachten.
• Vermijden van de huisarts.
• Door comorbiditeit behandelmethoden beperkter, slechtere uitkomst.  
• Stoppen eerder met behandeling, acceptatie.

Aandachtspunten begeleiding

• Aandacht voor vermoeidheid klachten.
• Aandacht voor inname voeding en vocht.
• Aandacht voor hulp bij ADL.
• Aandacht voor pijnklachten en pijnervaring.
• Aandacht voor gevoelens en emoties.

Vragen?

Aandachtsgebied begeleiding

• Ga gesprek aan, zorgvuldig en discreet.
• Plasdagboek om klacht in beeld te krijgen.
• Help de client op tijd naar het toilet.
• Let op als de client vaker moet plassen, zeker bij pijn.

Begeleiding aandachtspunten

• Goede voorlichting, controle en leefstijladviezen.
• Bewegen en goede voeding.
• Controle bij het insuline spuiten, gaat dit goed. 
• Regelmatige controle voeten, nagels, wondjes.

Aandachtspunten begeleiding

• Neem de tijd
• Door gelaatmasker geen zichtbare emoties, vraag erna.
• Help wanneer nodig, periode goed lukt het zelfstandig.
• Stoor niet tijdens het lopen, concentratie noodzakelijk.
• Vaste tijdens medicatie.