Schizofreniespectrum stoornis en andere psychotische aandoening

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen

Lesdoelen

Vertel in eigen woorden:

Wat is schizofrenie?

Wat zijn positieve en negatieve symptomen?

Wat is het verloop van schizofrenie?

Wat is de behandeling van schizofrenie?

Wat is volgens jullie schizofrenie?

Schizofrenie

Schizofrenie is een hersenaandoening waarbij je last hebt van psychoses.

Tijdens een psychose zie, hoor, voel, proef of ruik je dingen die er niet zijn. 

Wat is dan een psychose? 

Een psychose is een toestand waarbij iemand zijn grip op de realiteit* kwijt is. 

Hij ziet of hoort soms dingen die er niet zijn (hallucinaties) en is overtuigd van bepaalde ideeën die niet kloppen (wanen)

* de werkelijkheid

Verschillende soorten

1. Paranoïde type
   
2. Katatone type
   
3. Gedesorganiseerd type

Of, minder specifiek:

1. Ongedifferentieerd type
   
2. Residueel
3. Schizo- affectieve stoornis

Paranoïde: waanideeën/hallicunaties, dingen zien die er niet zijn

Katatone: vlak, rare houdingen, gekke bewegingen

Gedesorganiseerd: geen waanideeën/hallicunaties maar wel onsamenhangend gedrag 

residueel - verleden 

Ongedifferentieerd - meer dan 1

Schizo-affectief - ook manisch depressief

Kijk volgend filmfragment. Welke symptomen herken je?

Wat betekent het voor de cliënt?

Schizofrenie is een chronische, progressieve ziekte van de hersenen.

Schizofrenie komt meestal in de jong-volwassenheid voor het eerst naar voren. 
Doormaken van psychotische periodes, afgewisseld met meer rustige periodes. 

Niet iedereen die een psychose doormaakt heeft schizofrenie. 
Niet iedereen heeft dezelfde symptomen of ervaart dezelfde problemen.      

Treedt meestal op tussen de 16-30 jaar 
1/100 mensen 

Wat is het? 

• Mentale stoornis 

Heeft last van afwijkende ervaringen en gedrag

Symptomen van schizofrenie 

Positieve symptomen	Negatieve symptomen
zijn verschijnselen die bij mensen zonder schizofrenie niet voorkomen, zoals hallucinaties (stemmen horen), wanen en verward denken	heten zo, omdat er iets ontbreekt wat er eerst wél was. Hij heeft bijvoorbeeld last van vlakke gevoelens, een gebrek aan energie, hij neemt weinig initiatief, trek zich terug uit sociale contacten en kan zich niet goed concentreren.

Positieve symptomen

Hallucinaties

Onsamenhangende spraak

Chaotisch en katatoon gedrag

Negatieve symptomen

DSM 5

• Twee of meer symptomen
• Verminderd functioneren

DSM 5 Schizofrenie

Beginnen G3V2BD

Schizofrenie gaat vaak gepaard met cognitieve stoornissen"

• cognitief domein
  
• aandacht
  
• werkgeheugen
  
• leren en geheugen
• executieve functies
• sociale cognitie

WAT ZIJN KENMERKEN VAN EEN 

SCHIZOFRENIESPECTRUMSTOORNIS?

Behandeling

Zoek de vormen van behandeling op die je krijgt toebedeeld. 

Bespreek per onderdeel deze vraag en schrijf jullie antwoorden op:

Wat zou deze vorm van behandeling voor Sharon kunnen betekenen?

1. Medicatie (zoek de werking en bijwerking op van dit medicijn) --> Antipsychotica:
   
2. Psychosociale therapie:
   
3. Cognitieve gedragstherapie:
   
4. Psychotherapie:
   
5. Rehabilitatie:
   
6. Revalidatieprogramma`s: - Leefstijltrainingen, Job training, Aanleren van vaardigheden voor oplossen van problemen, Sociale vaardigheidstrainingen

 

Behandeling

Medicatie (zoek de werking en bijwerking op van dit medicijn):

- Antipsychotica 

Psychosociale therapie:

- gericht op sociaal functioneren in instelling, thuis of werk

Cognitieve gedragstherapie:

- Richt zich op gedragsreacties

- Verminderen hallucinaties en negatieve symptomen

Behandeling

Psychotherapie:

- Bestaan voornamelijk uit gesprekken met een deskundig hulpverlener

- Kan pas plaatsvinden als medicatie effect heeft

- Richt zich op huidige of vroegere problemen, ervaringen, gedachten en gevoelens
 

Rehabilitatie:

- Helpt bij het bestrijden van negatieve symptomen

- Bij deze therapie gaat het niet! om het terugdringen van de ziekte

Revalidatieprogramma`s:

- Leefstijltrainingen

- Job training

- Aanleren van vaardigheden voor oplossen van problemen

- Sociale vaardigheidstrainingen

Begeleiding

•  Houding - 
• 
  
• Luister goed, heb respect en maak geen verwijten. Vraag naar wat hij of zij denkt, ziet, hoort en voelt. Neem hem/haar serieus, maar ga niet in de wanen of hallucinaties mee. Oordeel niet over zijn ideeën, maar geef rustig aan dat u het anders ziet.

Herkennen gedrag schizofrenie

positieve symptomen (gedrag dat je bij gezonde mensen niet ziet): 

• wanen (vaak zonderling, grillig en vreemd)
• hallucinaties (vaak stemmen met een negatief karakter)
• impulsief gedrag (in reactie op dwingende stemmen of bevelshallucinaties), 
• zich voortdurend onveilig voelen (zich uitend in angst en achterdocht), 
• overwaardige ideeën en gedachten
• sterke verandering in sociaal gedrag (valt op bij dagelijkse contacten).