4.1 Transportsystemen

4.1 Transportsystemen (Les 1)
Voorkennis:
1. Welke transportsystemen zijn er in een menselijk lichaam?
2. Welk transportsysteem heeft een plant?

1 / 14
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 14 slides, met tekstslides.

Onderdelen in deze les

4.1 Transportsystemen (Les 1)
Voorkennis:
1. Welke transportsystemen zijn er in een menselijk lichaam?
2. Welk transportsysteem heeft een plant?

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen
Je kunt de transport van water en mineralen in een plant uitleggen

Slide 2 - Tekstslide

Vatenstelsel bij planten
Houtvaten:
Anorganische sapstroom (water + zouten / mineralen)
Bastvaten:
Organische sapstroom
(Water + assimilatieproducten)


Slide 3 - Tekstslide

Bouw wortels

Slide 4 - Tekstslide

Opname water
Een boom neemt iedere dag 240 - 400 liter water op!

De boom heeft geen hart en toch moet al die liters water vanuit grond naar de bladeren tegen zwaartekracht in. Hoe??

3 krachten:
Worteldruk
Capillaire werking
Zuigkracht

Slide 5 - Tekstslide

Worteldruk
Water en mineralen worden opgenomen via de celwanden van de epidermiscellen. 

Het water met de opgeloste stoffen kan niet door de celwanden van de endodermis vanwege bandje van Caspary.

Mineralen worden via actief transport door de endodermiscellen naar de houtvaten in de centrale cilinder gepompt.

Hierdoor is de concentratie zouten hoog in het houtvat en dus is er een hoge osmotische waarde.
Water wordt door osmose de houtvaten in gestuwd. Het al aanwezige water kan daardoor maar 1 kant op... omhoog. 
Dit gehele proces noemen we Worteldruk

Slide 6 - Tekstslide

Capillaire werking
Houtvaten zijn hele dunne buisjes. 

Waterdruppels gaan via een combinatie van adhesie en cohesie krachten automatisch naar boven.

Dit proces noemen we capillaire werking

Slide 7 - Tekstslide

Zuigkracht
In de bladeren van de boom vindt verdamping van water plaats. 

De waterdamp kan ontsnappen via de openstaande huidmondjes

Door de verdamping ontstaat er een onderdruk in de houtvaten. Dit zorgt voor een zuigkracht naar boven.

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Organische sapstroom
Via de bastvaten stroomt de organische sapstroom. 

Sap bevat voornamelijk (30%) suiker, maar ook andere stoffen zoals:
- Aminozuren
- Mineralen
- Hormonen (ja planten maken ook hormonen)

In bastvaten geldt niet 1-richtingsverkeer. 

Slide 10 - Tekstslide

Aan de slag
Lees blz. 10 t/m 14
Maken 4.1 opdracht 1 t/m 8
timer
10:00

Slide 11 - Tekstslide

4.1 Transportsystemen (2)
1. Hoe vaak gaat bloedcel door het hart bij 1 volledige omloop? 
2. Hebben insecten een hart? 

Slide 12 - Tekstslide

Verschillende systemen in dieren
Insecten: Open circulatiesysteem met een hart
Gewervelden: Gesloten bloedsomloop met een hart

Vissen: enkelvoudig bloedsomloop

Mensen: Dubbele bloedsomloop 

Slide 13 - Tekstslide

Bloedsomloop bij mensen
BINAS 84A

Maken 4.1 Opdracht 9 t/m 11

Klaar? 
Lezen blz. 19
Maken opdracht 15 t/m 17
timer
10:00

Slide 14 - Tekstslide