H 3: paragraaf 4 sovjet unie

wat gaan we doen?
terug koppeling
uitleg paragraaf 3
video the way back
1 / 49
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo t, mavoLeerjaar 4

In deze les zitten 49 slides, met tekstslides en 1 video.

Onderdelen in deze les

wat gaan we doen?
terug koppeling
uitleg paragraaf 3
video the way back

Slide 1 - Tekstslide

Terugkoppeling
- Wat bedoelen we met de Anschluss en Lebensraum?
- Wat wilden de facisten in Italië?
- Wat is de aanpassingspolitiek?
- Hoe was het leven voor werklozen in die tijd?
- waar gaat de volgende video over
 

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Video

               De Sovjet-Unie





De Sovjet-Unie is de naam voor Rusland (met een aantal andere landen) tussen 1922 en 1991, toen het land een communistische dictatuur was.

Een sovjet is een raad van boeren, arbeiders en soldaten.
Het bestuur van Sovjet-Unie zou in handen van deze sovjets moeten zijn...

Slide 4 - Tekstslide

Wat is communisme? (1)
  • Arbeiders aan de macht

  • Alle rijkdommen (ook de fabrieken en de machines) naar de arbeiders

  • Omdat 'rijken' en fabrikanten dit niet zomaar zullen laten gebeuren zal er een revolutie van arbeiders komen, mét geweld.

Slide 5 - Tekstslide

Wat is communisme? (2)
  • Einde aan de klassenmaatschappij (indeling van de maatschappij naar economische positie)

  • Tegen kapitalisme (ergens geld in stoppen met als doel meer geld te verdienen: winst maken). 

  • Marx: "Mensen zonder kapitaal moeten leven van hun arbeid."

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

Rusland voor 1917
  • Keizerrijk (Russische keizer is een tsaar)

  • Grote verschillen tussen arm en rijk

  • Bondgenoot van Engeland en Frankrijk vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog (tot 1917)
Let op: 
nieuwe naam/nieuw begrip voor dit schooljaar! 
Dit betekent vrijwel zeker dat hierover een vraag komt in het eindexamen!
!

Slide 8 - Tekstslide



Russische Revolutie
1917



Slide 9 - Tekstslide

Oorzaken
  • Volk heeft het slecht: gebrek aan alles


  • Grote verliezen in de Eerste Wereldoorlog

Slide 10 - Tekstslide

Februari 1917
  • Voedselrellen en stakingen

  • Demonstraties tegen de tsaar

  • Er komt een voorlopige (democratische) regering

  • Tsaar treedt af en wordt gearresteerd

Slide 11 - Tekstslide

stellingen van Lenin











alle grond aan de boeren
alle macht aan de sovjets
alle fabrieken aan de arbeiders
vrede met Duitsland

Slide 12 - Tekstslide

Oktober 1917
  • Onrust in Rusland blijft

  • Duitsland(!) helpt Lenin, Rusland binnen te smokkelen (april 1917)

  • Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet

Slide 13 - Tekstslide


Vrede van Brest-Litovsk
maart 1918





Het communistische Sovjet-Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek

Slide 14 - Tekstslide






In juli 1918 worden tsaar Nicolaas II en zijn gezin
op brute wijze vermoord door de communisten

Slide 15 - Tekstslide


De Sovjet-Unie 
onder Lenin
1917-1924

Slide 16 - Tekstslide

Vladimir Iljitsj Oeljanov werd fel tegenstander van de tsaar nadat zijn broer Aleksander ter dood was veroordeeld voor moordcomplot op de tsaar.
Vladimir gebruikte de schuilnaam Lenin (naar de rivier Lena), maar dat voorkwam niet dat hij 1895 werd opgepakt en verbannen naar Siberië.

Slide 17 - Tekstslide

Hoe zag de Sovjet-Unie onder Lenin er uit?
  • Eén partij heeft de macht: de Communistische Partij. Dit heet ook wel: eenpartijdictatuur

  • Geheime politie (NKVD) rekent af met ‘vijanden’ van de Revolutie

  • Alle productie gaat naar de staat

  • Geen privé-bezit

Slide 18 - Tekstslide




...en sterft in 1924 zonder een duidelijke 
opvolger aan te kunnen stellen.

Het lichaam van Lenin is sindsdien opgebaard
en te bekijken op het Rode Plein in Moskou

Slide 19 - Tekstslide

Langzaam begint een jongeman, genaamd Iosif Dzjoegasjvili (bijnaam: Stalin), steeds belangrijker binnen de Communistische Partij te worden.
Lenin moet niets van Stalin hebben: hij vindt hem te grof en ongeschikt als leider (op opvolger). Maar Lenin krijgt een aantal beroertes...

Slide 20 - Tekstslide


De Sovjet-Unie 
onder Stalin
1924-1953

Slide 21 - Tekstslide




Stalin zal het economisch achtergebleven land snel industrialiseren
en de Sovjet-Unie laten uitgroeien tot een wereldmacht.

Maar dit had een erg hoge prijs..
Het land werd een totalitaire staat met Stalin als dictator

Slide 22 - Tekstslide

Stalin gebruikte alles om zijn macht in het land te vergroten en te behouden, zoals censuur.
Stalin bepaalde wat er in de kranten én de geschiedenisboeken kwam te staan: vroegere medestanders werden 'er uit geschreven'

Slide 23 - Tekstslide


Persoonsverheerlijking


Om het volk te laten zien dat hij de beste leider 
voor het beste volk, in het beste land was, 
liet Stalin zich graag afbeelden als een geweldige leider:
een vader voor het volk.
Dit heet persoonsverheerlijking

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Tekstslide

De Grote Terreur

Showprocessen



Tegenstanders worden (meestal) vals beschuldigd
en worden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.

Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast 
voordat de rechtszaak was begonnen: schuldig!

Slide 27 - Tekstslide



...en ze waren zeer effectief! 
De angst onder de bevolking was groot. 

Zelfs zó groot dat mensen niet meer op een familiefoto 
met deze 'verraders' wilden worden vertoond.

Slide 28 - Tekstslide


Goelag

Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.
In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.

Veel van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden

Slide 29 - Tekstslide


Goelag

Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.
In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.

Veel van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden

Slide 30 - Tekstslide




Exacte aantallen zijn onbekend, maar tussen 1936 en 1950 
zijn vermoedelijk 12 miljoen mensen om het leven gekomen
in de goelags.

Meestal als gevolg van de vreselijke omstandigheden,
een combinatie van: honger, kou en zware lichamelijke inspanning

Slide 31 - Tekstslide


De Grote Zuivering

Stalin zag overal tegenstanders, vooral in mensen die
een belangrijke rol in het bestuur of leger hadden.

Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 
'tegenstanders' oppakken en veroordelen.
De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.

Slide 32 - Tekstslide

video the way back

Slide 33 - Tekstslide

wat gaan we doen?
herhaling
verder met paragraaf 3
aan het werk

Slide 34 - Tekstslide


Verheerlijking van
arbeiders en boeren




De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren,
dit zijn de helden van het land!

Overigens leek dit in propaganda veel mooier dan de realiteit was...

Slide 35 - Tekstslide


Verheerlijking van
arbeiders en boeren




De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren,
dit zijn de helden van het land!

Overigens leek dit in propaganda veel mooier dan de realiteit was...

Slide 36 - Tekstslide

Slide 37 - Tekstslide

Slide 38 - Tekstslide


Collectivisatie

De landbouw moest veranderen om alle monden te voeden. 
Tientallen kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd (collectivisatie) tot één groot boerenbedrijf, een kolchoz. 

De boerengezinnen werkten en woonden daar met elkaar. 
De grond, het vee, de gereedschappen, de oogst: alles was van iedereen. 


Slide 39 - Tekstslide



De collectivisatie moest zorgen voor een hogere opbrengst, maar dat viel vaak tegen en er ontstonden hongersnoden. Overigens meestal door eigen schuld: boeren slachtten hun vee uit protest tegen de collectivisatie. 

Boeren die zich op deze manier verzetten tegen de collectivisatie, omdat ze hun eigen boerderijtje niet wilden opgeven, werden gezien als vijanden van het communisme. Miljoenen boeren zijn om die reden vermoord.

Slide 40 - Tekstslide


Planeconomie


Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.
Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.

Hiermee wilde Stalin laten zien dat de Sovjet-Unie een machtiger land 
was dan de kapitalistische landen met hun vrije markt-economie.

Slide 41 - Tekstslide

Zo waren er vijfjarenplannen: hierin was vastgelegd wat er in de komende vijf jaar moest worden geproduceerd.
Dát het werd geproduceerd was meestal belangrijker dan hoe het was geproduceerd: de kwaliteit en de keuze was beperkt.

Slide 42 - Tekstslide

Kenmerken extreemlinkse totalitaire staat onder Stalin (I)
  • Planeconomie, de staat bepaald wat en hoe er wordt geproduceerd.

  • Dictatuur, de communistische partij maar vooral Stalin had alle macht.

  • Sprake van persoonsverheerlijking (van Stalin).

Slide 43 - Tekstslide

Kenmerken extreemlinkse totalitaire staat onder Stalin (II)
  • Terreur, tegenstanders worden opgepakt door de geheime politie en uitgeschakeld of verbannen.

  • Indoctrinatie, de communistische partij probeerde gedachten en het gedrag van de bevolking te controleren en aan te passen.
    Hoe: 
             
- Propaganda en censuur
- Pers in handen van de staat
 - Alleen com. jeugdverenigingen
 - Aansporing om ouders aan te geven

Slide 44 - Tekstslide

De rol van de Sovjet-Unie in de geschiedenis (1)

  • Tussen 1917-1939 De Sovjet-Unie wordt vrijwel genegeerd: het communisme is een verkeerd systeem

  • Tussen 1939-1941: De Sovjet-Unie is onze vijand: ze hebben een verdrag met Hitler gesloten!

Slide 45 - Tekstslide

Stalins wantrouwen

Wantrouwen Stalin tov Engeland en Frankrijk:

  • Engeland en Frankrijk hadden in de burgeroorlog na Russische Revolutie tegenstanders van de communisten gesteund met wapens en geld.

  • In 1938 werd Sovjet Unie niet uitgenodigd bij conferentie van München.
In 1938 werd de Sovjet-Unie niet uitgenodigd voor de Conferentie van München en stonden Engeland en Frankrijk toe dat Duitsland Sudetenland inlijfde.

Slide 46 - Tekstslide

Niet-aanvalsverdrag 

Slide 47 - Tekstslide

De rol van de Sovjet-Unie in de geschiedenis (2)

  • Tussen 1941-1947: De Sovjet-Unie is onze bondgenoot: ze helpen Hitler te verslaan!

  • Tussen 1947-1989: De Sovjet-Unie is onze vijand: ze willen het communisme verspreiden over de wereld!

Slide 48 - Tekstslide

Huiswerk
maak paragraaf 4



leer voor de toets van volgende week

Slide 49 - Tekstslide