Verhaalanalyse introductie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Verhaalanalyse havo 4

Waarom is lezen belangrijk?

'Goed kunnen lezen is van belang voor het functioneren in onze samenleving. Maar lezen doet zoveel meer. Lezen stelt je in staat kennis en inzichten op te doen over het verleden, over gebeurtenissen in landen ver weg, en over mensen met een andere achtergrond. Door te lezen leer je je inleven in anderen; je krijgt empathie en je traint jezelf in denken en reflecteren. Lezen is dan ook uiterst belangrijk voor de ontwikkeling en ontplooiing van jongeren en voor hun persoonlijke groei.'

Wat gaan we komende weken doen?

• Je leert wat onder literatuur wordt verstaan.

• Je leert het verschil kennen tussen fictie en non-fictie.

• Je leert de literaire begrippen uit de verhaalanalyse: tijd, personages, perspectief, ruimte, motieven en thema.

• Je maakt kennis met verschillende soorten korte verhalen.

• Je leert de begrippen toe te passen op literaire korte verhalen.

• Je leert de begrippen toe te passen op boeken.

• Je leert dat de literaire begrippen een functie en een effect hebben op de beleving van het verhaal.

• Wij hopen dat jij je voorkeur voor verschillende soorten boeken en verhalen kunt omschrijven.

• Wij hopen dat je (meer) plezier gaat krijgen in lezen, omdat je woorden krijgt om je ervaring te beschrijven.

zie pagina 4  in reader.

Hoe gaan we dat doen?

-Iedere les lezen we een kort verhaal en behandelen dan één van de literaire begrippen.
-Het huiswerk is het maken van de opdrachten bij het verhaal.

-Jullie houden in je groepje een presentatie over een kort verhaal waarin je alle geleerde begrippen betrekt. 

Lezen

1. Minder dan 30 minuten per dag
2. Meer dan 30 minuten per dag
3. Ik lees alleen voor school als het moet.
4. Ik lees niet

Verhaalanalyse

Literaire begrippen

Voor het analyseren van romans, novelles en verhalen is het noodzakelijk dat je de belangrijkste literaire begrippen kent.

We behandelen hier: personages, tijd, ruimte, perspectief en verteller en motieven en thema.

Dat je leert te vertellen waarom je iets van een boek vindt, dat verder gaat dan: 'leuk of niet leuk. 'Er gebeurt te weinig.'

personages

Round character/ flat character

Round Character:

Ingewikkeld karakter.

Maakt een ontwikkeling door

Je komt veel van de persoon te weten.

Flat Character

geen ontwikkeling

typetje

Perspectief / vertelwijze

ik-verteller:

Het verhaal wordt in de ik-vorm verteld door één van de personages in het verhaal.

Personale verteller:

Het verhaal wordt in de hij/zij- vorm verteld door één van de personages.

Alwetende verteller:

Vertelinstantie die boven het verhaal staat en in alle personages kan kruipen en ook in verleden en toekomst kan kijken.

Meervoudig perspectief:

Het verhaal wordt afwisselend door verschillende verhaalfiguren verteld; dit kan zowel in de ik-vorm als personaal zijn.

Bekijk ook het volgende filmpje:

https://youtu.be/4nPEbFeijko 

Zie blz. 15 in je reader

Heb jij een favoriet personage?
Uit welk boek?
Waarom?

Personage-opdracht:

 Jij bent een schrijver en gaat een verhaal schrijven.

Bedenk je hoofdpersonage:

– een uiterlijk

– een positie in de wereld

– een karakter

– een humeur

Voorbeeld van een moeder 

– uiterlijk: 46 jaar, volslank, verzorgd, lang zwart steil haar, groene ogen

– positie in de wereld: huisarts, ze heeft twee zussen, vrijwilliger bij de voedselbank

– karakter: energiek en positief, kan slecht tegen haar verlies, voorkeur voor nette kleren

– humeur: Blij als het goed gaat met Floris, maakt zich zorgen om Floris als hij te laat thuiskomt. Altijd een beetje gestrest. 

Hoe leren we haar kennen?  Direct of indirect?

perspectief

opdracht

Vanuit welk perspectief ga je jouw personages neerzetten?

perspectief

ik-verteller:

Het verhaal wordt in de ik-vorm verteld door één van de personages in het verhaal.

Personale verteller:

Het verhaal wordt in de hij/zij- vorm verteld door één van de personages.

Alwetende verteller:

Vertelinstantie die boven het verhaal staat en in alle personages kan kruipen en ook in verleden en toekomst kan kijken.

Meervoudig perspectief:

Het verhaal wordt afwisselend door verschillende verhaalfiguren verteld; dit kan zowel in de ik-vorm als personaal zijn.

Bekijk ook het volgende filmpje:    https://youtu.be/4nPEbFeijko

Wat was jouw perspectief?
Ik? Hij/zij? Alwetend?

vervolgopdracht perspectief

Beschrijf nu jouw personage vanuit de andere twee perspectieven.

Lezen Iemand anders

Opdracht bij Iemand anders

1. Neem het verhaal voor je. Begin nog niet met lezen!

2. Zet een dikke streep onderaan de volgende pagina:

‘Iemand anders’ onderaan pagina 22

3.Lees het verhaal tot aan de streep die je hebt gezet en niet verder!

4. Hoe zou jij het verhaal laten aflopen? Schrijf jouw verhaaleinde. Gebruik ten minste 150 woorden.

5. Lees het échte einde van het verhaal.

6. Leg uit wat de verschillen zijn.

7. Welk effect heeft het échte einde op jou als lezer? Leg uit waarom (je denkt dat) de schrijver dit einde gekozen heeft.

Lezen Huilbaby

Lees het verhaal en maak de opdrachten op blz. 60.

Ik kan de begrippen personages en perspectief op verhalen toepassen

JA

Nee