13.3 deel 1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

13.3

Impulsgeleiding

Leerdoelen

Je weet hoe neuronen een impuls doorgeven

Je kunt membraanpotentiaal en gerelateerde begrippen uitleggen

Herhaling neuronen

3 soorten neuronen: sensorisch

schakel

motorisch

Neuronen

Membranen van neuronen net als andere cellen: dubbele fosfolipidenlaag met eiwitten en cholesterol

Ionen aan binnen en buitenkant van membraan zorgen voor een elektrische lading: het membraanpotentiaal

Membraanpotentiaal

Een zenuwcel in rust:

Aan binnenzijde minder + ionen dan aan buitenzijde

Daardoor is er potentiaalverschil --> een negatief rustpotentiaal (-70mV)

Ionenverplaatsing

Na+ en K+ ionen willen met de concentratie mee

De Na-K-pomp houdt het concentratieverschil in stand

Dit is actief transport en kost energie!

Waar ontstaat het membraanpotentiaal in neuronen?

1. Passief transport van ionen met de concentratie mee
2. Door electroden die een lading veroorzaken
3. Door impulsen vanaf het centraal zenuwstelsel
4. Concentratieverschil van ionen binnen en buiten het membraan

Andere poorten

Na-poort (paars): ionen kunnen naar binnen

K-poort (bruin): ionen kunnen naar buiten

Poorten gaan open door:

- chemische oorzaak

- membraanpotentiaalverandering

in de buurt

(dit zijn andere poorten dan

de na-k-pomp)

Verandering membraanpotentiaal

Door verplaatsing na+ ionen over het membraan gaan meerdere poorten in de buurt open

--> depolarisatie (de buitenzijde wordt negatief geladen)

Actiepotentiaal

3

4

5

Wat is de juiste volgorde van het actiepotentiaal?

1. Depolarisatie - Repolarisatie - Hyperpolarisatie
2. Repolarisatie - Depolarisatie - Hyperpolarisatie
3. Hyperpolarisatie - Repolarisatie - Depolarisatie
4. Depolarisatie - Hyperpolarisatie - Repolarisatie

Drempelwaarde

Wat betekent het drempelpotentiaal eigenlijk?

Minimaal -50mV bereiken, anders dooft het uit -->

"alles of niets principe"

Als de drempelwaarde is overschreden dan is er geen stop meer

Actiepotentiaal is altijd even sterk

Impulsgeleiding

Depolarisatie van 1 stukje membraan kan leiden tot spanningsverschil op volgend stukje membraan

Prikkeldrempel bereikt? --> Na-poorten open

En nog een keer en nog een keer ...

Een impuls 'reist' dus over een membraan

Wat zou er gebeuren wanneer een depolarisatie opgewekt wordt op punt A?

1. Impuls gaat richting cellichaam
2. Impuls gaat richting synaps
3. Impuls gaat beide richtingen op
4. Er ontstaat geen impuls

Impulsgeleiding

Impuls gaat van cellichaam richting synaps van axon

en NIET terug

Dat komt door de refractaire periode

Na-poorten zijn tijdelijk gesloten na repolarisatie (5-10 ms)

Meting op 2 punten

Een impuls geleidt langs het membraan van een neuron

Een impuls geleidt langs het membraan van een neuron

Aan het werk

Par 13.3

Opdracht 2 t/m 6