3.5 Vrede, maar niet voor iedereen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Leerdoelen

• Aan het einde van deze presentatie kunnen jullie een juiste omschrijving
   geven van de volgende kernbegrippen: Totale oorlog - Propaganda - Censuur
  
  
• Aan het einde van deze presentatie kunnen jullie 2 redenen geven waarom 
   het jaar 1917 als een keerpunt wordt gezien in de Eerste Wereldoorlog.
  
  
• Aan het einde van deze presentatie kunnen jullie uitleggen waarom Duitsland
   niet te spreken was over de bepalingen uit het Verdrag van Versailles (1919)
  

Aan het thuisfront

Totale oorlog 
Oorlog waarbij de hele samenleving wordt betrokken en waarvoor alle economische middelen worden ingezet

• Mannen vechten aan het front
  
• Vrouwen werken in wapenfabrieken
• Dokters (m/v) worden opgeroepen

Gevolgen:

•  Voedseltekorten & Weinig handel
  

Aan het thuisfront

Ondanks verschillende tekorten, bleef de bevolking achter hun leiders staan. 
De overheid kreeg dit voor elkaar door propaganda en censuur:
"De overwinning ligt voor het grijpen!"

• Propaganda
  

     Het bewust verspreiden van eenzijdige en/of verzonnen informatie
     om het gedrag of de ideeën van mensen te beïnvloeden.

• Censuur
  

     Overheid houdt scherp toezicht op berichtgeving via de krant, radio etc.

VS betrokken bij WO I

april 1917

Oorzaken

• Het liefst zouden de Amerikanen
   niets met deze 'Europese oorlog' te
   maken willen hebben, maar...

• ... inmiddels is het 8e schip door de
   Duitsers getorpedeerd...

• ...en is ontdekt dat de Duitsers bezig zijn met het ophitsen van Mexico en Japan tegen de VS
  (Zimmerman-telegram)

Vrede met Rusland

• 1914-1917:  De Eerste Wereldoorlog verliep erg slecht voor Rusland:
  - Slecht getraind leger en weinig moderne wapens
  - Groot verlies van soldaten en grondgebied (Oekraïne + Wit-Rusland)
  
  
• 1917: 
   - Bevoorrading van soldaten leidde tot voedseltekorten in de steden
   - Ontevredenheid leidde tot een revolutie
   - Tsaar Nicolaas II wordt afgezet door de communisten o.l.v. Lenin
  
  
• 1918:  Vrede van Brest-Litovsk
   - Rusland staat grondgebied af in ruil voor vrede met de Centralen

Geallieerden

Engeland

Frankrijk

Rusland (tot 1917)
Italië (vanaf 1915)

Verenigde Staten (vanaf 1917)

Centralen

Duitsland

Oostenrijk-Hongarije
Italië (tot 1915)

Turkse Rijk

Bulgarije

Het laatste oorlogsjaar (1918)

• Na de Vrede van Brest-Litovsk verplaatste het Duitse leger ruim 1 miljoen 
   soldaten naar het Westfront om een nieuwe tegenaanval te starten.
   In eerste instantie met succes: de Duitse troepen kwamen bijna tot Parijs!
  
  
• Maar al snel bleek dat ook Duitsland door de oorlog was uitgeput:
   De soldaten kónden niet meer en de bevoorrading haperde...
   De geallieerden wisten met de Amerikaanse hulp veel gebieden te veroveren...
  
  
• Keizer Wilhelm II geeft niet op: "Nog één groot offensief op het Westfront! "   
   Duitse generaals en soldaten gaan muiten; eisen het aftreden van de keizer. 
   De vraag om een wapenstilstand werd steeds groter...

Het laatste oorlogsjaar (1918)

1918:

• Leiding van de Duitse marine gaf bevel tot een zeeslag tegen de Britse vloot
• Duitse matrozen weigerden te gehoorzamen: "Dit is een kansloze missie! "
• Opstand ontwikkelde zich tot een revolutie in verschillende Duitse steden
  
  

9 november 1918:

• Keizer Wilhelm II gedwongen tot aftreden
• Sociaaldemocraten komen aan de macht
• Duitse legerleiding dringt aan op een wapenstilstand

 

Wapenstilstand

11-11-1918, 11 uur

• Op 11 november 1918 werd er een wapenstilstand gesloten in Compiègne. 
  
  
•  "Duitsland heeft de oorlog verloren door verraad van interne vijanden! "
  
  
• De laatste uren van WO I waren nog dodelijker dan gewoonlijk!

          Aantal doden op 11 november 1918:               ± 2738 militairen
          Gemiddelde aantal doden tijdens WO I:     ± 2250 militairen

Onderhandelingen in Parijs

1919

• Een wapenstilstand is nog geen vrede...
• De Geallieerden onderhandelden met elkaar in Versailles, nabij Parijs
   
  Amerika: & Groot-Brittannië
  Duitsland niet al te zwaar straffen omdat het een goede handelspartner is
  President Wilson (VS):  "We moeten de wereld veilig maken " 
  
  Frankrijk
  Duitsland moet zwaar worden gestraft (militair en economisch verzwakken)
  Verloren grondgebied terugpakken (Elzas-Lotharingen)
  
  
  

Vrede van Versailles

28 juni 1919

Exact 5 jaar na de aanslag op Franz-Ferdinand werd de vrede getekend!

Belangrijkste bepalingen:

• Duitsland is schuldig voor het uitbreken van WO I
  
• Duitsland moet 132 miljard goudmark aan herstelbetalingen verrichten
  
• Duitsland moet grondgebied en kolonies afstaan
  
• Duitsland moet het leger enorm verkleinen
   (max. 100.000 soldaten en geen vloot of luchtmacht)
• Grens tussen Frankrijk en Duitsland wordt gedemilitariseerd (Rijnland)

Vredesverdrag?! Dictaat!

In Duitsland is er grote onvrede en spreekt men liever van een 'Diktat'

• Verlies van 20% van grondgebied en industrie
• Verlies van 10% van de bevolking
• Verlies van 1/3 van de kolenproductie
• Verlies van 1/4 van de voedselproductie
• Verlies van 4/5 van de grondstoffen
• Verlies van onze koloniën en handelsvloot

Gevolgen

• Duitsland werd een republiek in 1919:
   Republiek van Weimar 
  
  
• Oprichting van de Volkenbond (1919)
  
  

• Veelvolkerenstaten opgesplitst: 
   Oostenrijk, Hongarije, Joegoslavië,
   Tsjecho-Slowakije, Turkije, Estland,
   Letland, Litouwen, Finland, Polen, 
   Mandaatgebieden Midden-Oosten
   (o.l.v. Engeland en Frankrijk) 

Vóór...

...na

Huiswerk V3

Lezen 3.5
Vrede, maar niet voor iedereen

Maken 3.5
Vrede, maar niet voor iedereen
Onderdeel B Opdrachten
5 + 6 + 8 + 9 + 11 + 12