BK2 Thema 5 Herhalen BS 1 t/m BS 3

BK 2 Thema 5 Erfelijkheid en evolutie
1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvmbo lwoo, kLeerjaar 2

In deze les zitten 21 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

BK 2 Thema 5 Erfelijkheid en evolutie

Slide 1 - Tekstslide

Programma:
Film over erfelijkheid
Film over erfelijke nierziekte
Film over down syndroom

Aan het werk

Slide 2 - Tekstslide

Aan het werk:
Lezen BS 1 tot en met BS 3 en (af)maken opdrachten:
BS 1: 1, 2, 3, 5, 6, 7.
BS 2: 1, 2, 3, 5, 9.
BS 3: 1, 2, 3, 5, 7.

Klaar?- > Vraag om nakijkboek

Slide 3 - Tekstslide

Erfelijke informatie
Elke celkern van elke lichaamscel bevat 46 chromosomen (23 paar).
Jij bent een organisme

Slide 4 - Tekstslide

Zo gaat de celdeling:
1 moedercel 🡪 2 identieke dochtercellen
Alles wordt gekopieerd en chromosomen worden eerlijk verdeeld.

Slide 5 - Tekstslide

Genotype
Genotype is de erfelijke informatie voor alle (duizenden) eigenschappen. Voor één eigenschap (één gen) heb je een paar stukjes DNA nodig.
Erfelijk= doorgegeven van je ouders
Je kunt je genotype niet veranderen!

Het genotype ontstaat op moment van bevruchting: de chromosomen van vader en moeder versmelten in één bevruchte eicel.

Slide 6 - Tekstslide

Fenotype
Fenotype= alle eigenschappen van een orgamisme zowel zichtbare ( bv. oogkleur), maar ook onzichtbare ( je bloeddruk of bouw).
Fenotype wordt bepaald 
door: genotype, leefstijl en 
omgeving

Slide 7 - Tekstslide

Filmpje:
https://schooltv.nl/video-item/erfelijkheid-vorming-van-geslachtscellen

Slide 8 - Tekstslide

Alle erfelijke eigenschappen van mens liggen in 46 chromosomen (in elke lichaamscel bij de mens) 
Van elk chromosoom heb je 2, 1 van vader en 1 van moeder

Dus: 23 chromosomenparen in elke celkern en 
deze bevatten ook dezelfde erfelijke 
eigenschappen

Gen = 1 erfelijke eigenschap

Genen komen dus ook in paren voor.

Chromosomenparen

Slide 9 - Tekstslide

Geslachtscellen
Eicellen en zaadcellen zijn geslachtscellen.
Geslachtscellen ontstaan door speciale celdeling, waarbij elke geslachtscel 1 chromosoom van elk paar krijgt.
Zo hebben geslachtscellen enkelvoudige chromosomen (niet in paren).

Zoveel verschillende 
mogelijkheden.
Bij eicel van vrouw idem.




Slide 10 - Tekstslide

Bevruchting

Slide 11 - Tekstslide

Geslacht
Het 23e chromosomenpaar zijn geslachtschromosomen.
Deze bepalen het geslacht:
Vrouw = XX
Man = XY

de vrouw geeft alleen geslachtschromo-
soom X door, de man X of Y

Slide 12 - Tekstslide

Jongen of meisje?
Zaadcel met X en eicel met X wordt: bevruchte eicel XX -> meisje

Zaadcel met Y en eicel met X wordt: 
bevruchte eicel XY -> jongen

(de man bepaald dus het geslacht!)

Slide 13 - Tekstslide

Genenparen: met dezelfde genen op dezelfde plaats 

Slide 14 - Tekstslide

Genenparen
Een gen bevat de informatie voor één erfelijke eigenschap.
Genen komen voor in paren (net als de chromosomen). 

Je hebt bijvoorbeeld een genenpaar voor de haarvorm.
(steil, krullend of  golvend)

Zie volgende dia.

Slide 15 - Tekstslide

Variatie in genotypen
Nakomelingen hebben andere combinaties van genen dan ouders, dus ander genotype.
Ook broers en zussen hebben ander genotype.

Bij geslachtelijke (zaadcel met eicel) 
voortplanting -> variatie in 
genotypen.
 (ongeslachtelijk voortplanten is bv. stekken plant)

Slide 16 - Tekstslide

Mutatie: verandering genotype
  • Plotselinge verandering van het genotype ( bv. beschadiging DNA in chromosoom)
  • Mutatie, de genen zijn gemuteerd (veranderd).
  • Een individu bij wie gemuteerde genen tot uiting komen in fenotype: mutant

Slide 17 - Tekstslide

Mutagene invloeden
Mutaties kunnen spontaan plaatsvinden maar meestal wordt het veroorzaakt door radioactieve straling, UV-straling, röntgenstraling of chemische stoffen (asbest of stoffen in sigarettenrook)

Dit noem je: mutagene invloeden.

Slide 18 - Tekstslide

Mutagene invloeden kunnen kankerverwekkend zijn
Kanker: Ontstaat door een mutatie in genen die de celdeling regelen. Hierdoor gaan kankercellen zich ongeremd delen. 

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Link

erfelijkheid en down
https://schooltv.nl/video-item/bio-bits-onderbouw-mens-en-lichaam-afl6-erfelijkheid

Slide 21 - Tekstslide