BS 3.3 Monohybride kuisingen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

BS 3.3

Monohybride Kruisingen

Programma

• Terug kijken vorige les
• Theorie Monohybride kruisingen
• Oefenen kruisingen

Leerdoelen

• Je kan een monohybride kruising en een kruisingsschema opstellen.
• Je kan bij een kruising de eigenschappen van de ouders en nakomelingen afleiden.

Aan een pijlkruidplant kunnen 3 bladtypen voorkomen:
- onder water 'lintvormig',
- drijvend op het wateroppervlak 'ovaal'
- en boven water 'pijlvormig'.

Hoe wordt de ontwikkeling van een blad bij het pijlkruid bepaald?

1. willekeurig
2. milieufactoren
3. erfelijke factoren
4. zowel erfelijke als milieufactoren

Welke stelling is juist?

1. Fenotype = genotype + milieu
2. Milieu = genotype + fenotype
3. Genotype = fenotype + milieu

- Heeft een vlo hetzelfde fenotype als de pop waaruit hij is ontstaan?
- En hetzelfde genotype?

1. Ja - Ja
2. Ja - Nee
3. Nee - Ja
4. Nee - Nee

BB ,Bb en bb zijn voorbeelden van

1. een allel
2. fenotype
3. genotype
4. genoom

Alleen de letter "A"noemen we

1. een dominant gen
2. een dominant allel
3. een recessief gen
4. een recessief allel

Een halflangharige cavia heeft een intermediair fenotype. Halflangharige cavia's worden geboren door een kruising tussen een normaalharige cavia en ene langharige cavia. Twee halflangharige cavia's paren met elkaar.

Hoe groot is de kans dat een nakomeling van dit paar halflangharig is?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Het allel A geeft bruine ogen, allel a blauwe ogen. Wat is het genotype van iemand met blauwe ogen?

Aa noemen we

1. Homozygoot dominant
2. Heterozygoot
3. Homozygoot recessief

Monohybride Kruising

Overerving van 1 eigenschap

1 eigenschap = 1 genenpaar

Johan Mendel

Wetten van overerving van eigenschappen ontdekt en geformuleerd in 1866

Genetica §3.3  'monohybride kruisingen' 

Na deze les: 

• Weet je hoe je een monohybride kruising opstelt
• Kan je voorspellingen doen over het genotype en fenotype van nageslacht uit een kruising 

Volgende les: 

• Gaan we deze kennis toepassen op stambomen 

Hoe geef je bij een kruising de ouders aan?

1. P
2. F1
3. F2

'monohybride kruisingen' 

Hoe pak je dit aan? 

1. Wat zijn de genotypen van de ouders? 
2. Welke allelen kunnen de geslachtcellen van                                                       beide ouders bevatten?  
3. Welke mogelijkheden bestaan er                                                                                       voor de versmelting van een eicelkern                                                                       en een zaadcelkern? => Kruisingtabel 
   

Het gen voor vachtkleur erft dominant over.
Twee (heterozygote) bruine labradors  paren, wat is de kans op blonde puppies? 

Bij rundvee is zwartbont dominant over roodbont (zwartbont = Z en roodbont = z).

Wat is de kans op een zwartbont kalf, als beide ouders roodbont zijn?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

'monohybride kruisingen' 

Een enkele eigenschap, (vb. vachtkleur)

Herhaling...

Herhaling...

'monohybride kruisingen' 

Hoe pak je dit aan? 

1. Wat zijn de genotypen van de ouders?
   
2. Welke allelen kunnen de geslachtcellen                                                                    van beide ouders bevatten?
   
3. Welke mogelijkheden bestaan er voor                                                                             de versmelting van een eicelkern                                                                                    en een zaadcelkern? => Kruisingtabel 
4. Verhouding tussen genotypen noteren
5. Verhouding tussen fenotypen noteren

Het gen voor vachtkleur erft dominant over.
Twee (heterozygote) bruine labradors  paren, wat is de kans op blonde puppies? 

Nu maken 

Maken BS 3.3

de opdrachten 27 - 28 - 29

In een bepaalde populatie fruitvliegen hebben alle individuen het genotype rr voor een bepaalde eigenschap. Als gevolg van een erfelijke verandering tijdens de vorming van een zaadcel ontstaat een individu Z met genotype Rr.

Hoe wordt het proces van erfelijke verandering genoemd waardoor het genotype Rr van individu Z kon ontstaan?

1. Modificatie
2. Monohybride aanpassing
3. Selectie
4. Mutatie

Manx-katten:
Bij Manx katten: mm: met staart, Mm: staartloos, MM: niet geboren
Een kat met en een kat zonder staart worden gekruist. Bereken het % katten dat zonder staart wordt geboren.

Individu Z (Rr) krijgt een groot aantal nakomelingen in de eerste en volgende generaties. Individuen met genotype Rr of RR hebben tweemaal zoveel kans de leeftijd te bereiken waarop ze tot voortplanting kunnen komen als individuen met genotype rr.

Welk deel van de eerste generatie nakomelingen van individu Z heeft een vergrote kans op voortplanting?

1. 1/2
2. 3/4
3. 1/4
4. 0

Wat is de verhouding in het fenotype in de F1?

1. 1:3
2. 1:2:1
3. 1:1
4. 3:2

Een homozygoot dominante bruine hengst en een grijze merrie krijgen een bruine veulen.

Wat kan het genotype zijn van dit veulen?

1. aa of Aa
2. Aa of AA
3. Aa
4. aa

Het gen voor taaislijmziekte is ...

1. Dominant
2. Recessief
3. Kan ik niet uit deze stamboom halen
4. Nog nooit van die woorden gehoord

Monohybride kruising

Een plant met grote bladeren wordt gekruist met een plant met kleine bladeren. Alle nakomelingen blijken kleine bladeren te hebben.

Wat is dominant en wat zijn de genotypen van de ouders?

1. Grote bladeren AA x aa
2. Grote bladeren Aa x aa
3. Kleine bladeren AA x aa
4. Kleine bladeren Aa x aa

Wie zijn mannen in deze stamboom?

1. Alle personen weergegeven met een vierkant
2. Alle personen weergegeven met een rondje

Hoeveel generaties zijn afgebeeld in deze stamboom?

1. 1
2. 3
3. 2
4. 4

Hoeveel kinderen hebben persoon 1 en 2

1. 1
2. 4
3. 2
4. 3

Wie zijn oom en tante van familielid 9?

1. 3 en 4
2. 10 en 11
3. 6 en 7

Oefenen met stambomen / testkruisingen

• Opdracht 30 t/m 37
  
  
  

 

Afbeelding van een karyogram:
- Is dit DNA van een mens?
- Is dit DNA van een man of van een vrouw?

1. Ja - man
2. Ja - vrouw
3. Nee - man
4. Nee - vrouw

Is uit de stamboom af te leiden of dit allel autosomaal of X-chromosomaal overerft?

1. Ja, de ziekte erft autosomaal over.
2. Ja, de ziekte erft X-chromosomaal over.
3. C. Nee, dit is niet hieruit op te maken.

Huiswerk 

• Opdracht 30 t/m 37 BS 3 
• Opdracht 40 t/m 50 BS 4
•