Thema 7: 'Kiezen voor een baas'. Staatsvormen

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 7: kiezen voor een baas.

Staatsvormen

Intro thema. Teruggrijpen op Tweede Kamerverkiezingen van maart.

Dit thema lijkt mij ...

😒🙁😐🙂😃

Wat is een staatsvorm?

Een staatsvorm is

De manier waarop een staat bestuurd wordt.

Denk aan: dictatuur, democratie, Republiek, communisme, etc.

Nederland is een ...

1. Monarchie
2. Oligarchie
3. (Parlementaire) democratie
4. Republiek

Nederland is een ...

Parlementaire democratie, maar ook een monarchie.

Onze koning heeft een 'ceremoniële functie'.

ceremoniële functie

De ceremoniële functie van de koning houdt in dat hij wel als staatshoofd wordt gezien, maar geen deel uitmaakt van het landsbestuur.

Wat gaan we doen?

- Democratie.

- Trias Politica.

- Dictatuur.

- Uitleg opdracht.

- Aan het werk.

- Evalueren.

- Afsluiten.

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wat een staatsvorm is.

2. Je kunt uitleggen wat democratie betekent (historische context), wie de macht heeft in een democratie en minimaal 5 kenmerken van een democratie noemen.

3. Je kunt uitleggen wat dictatuur betekent (historische context), wie de macht heeft in een dictatuur en minimaal vijf kenmerken van een dictatuur noemen.

4. Je kunt uitleggen wat de Trias Politica inhoudt, wie het heeft bedacht en uitleggen hoe de scheiding der machten werkt.

Democratie

Grieks

Dèmos: volk.

Kratein: heersen.

Dus: het volk heerst.

Ontstaan in de polis Athene. 

Polis (poleis, mv).

Koppeling naar wikipediapagina poleis.

Tijd van Grieken en Romeinen

30.000 voor Christus tot 500 na Christus.

- Hervormingen van Solon, 590 voor Christus (begin van een soort democratie).

- Hervormingen van Kleisthenes, 510-507 voor Christus.

- Ostracisme (schervengericht).

Verlichting

Tijdens de Verlichting kwamen er grote discussies op over burgerrechten en democratie.

- 18e eeuw.

- Franse Revolutie, 1789-1799.

- Liberté, égalité et fraternité.

- Inspiratie democratie Westerse wereld.

Trias Politica

Montesquieu / John Locke.

'Scheiding der machten' / Driemachtenleer. 

Uitvoerende macht.

Rechtsprekende macht.

Wetgevende macht.

Kritiek op het absolutisme.

Bijvoorbeeld: NL en VS.

Democratie in Nederland

16e eeuw: 1581, Plakkaat van Verlatinghe

Franse revolutie.

18e eeuw: 1798, Staatsregeling.

19e eeuw: einde Napoleontische periode 

 nieuwe Grondwetten.

20ste eeuw: Emancipatie (arbeiders, vrouwen).

Hier hebben wij het volgende week nog meer over!

Nederland het vreemde eendje

Nederland was een vreemde eend in Europa. Veel landen om Nederland heen hadden een absoluut vorst die streng over het volk regeerde. Nederland zet de Franse vorst Filips II af, omdat hij niet goed was voor het volk. Dit was onwijs bijzonder in deze tijd.

Dictatuur

Latijn.

Dictare: bevelen.

Rome: crisissituatie -> dictator om het op te lossen.

Denk aan: Sovjet Unie onder Stalin, Nazi-Duitsland, Noord-Korea, China onder Mao Zedong.

Mao Zedong

1893-1976. Hij was de eerste leider van de Volksrepubliek China. 

Van 1949 tot 1976 heeft hij China op totalitaire wijze geleid. Hij gebruikte erg veel geweld en is de geschiedenis ingegaan als de grootste massamoordenaar. Hij was overtuigd van een vorm van het communisme.

Jozef Stalin

1878-1953. Leider van de Sovjet-Unie(Rusland) van 1922 tot zijn dood. Onder zijn leiderschap vond er een periode van terreur plaats. Veel mensen overleden aan honger of werden naar zogenaamde goelags gestuurd. Goelags zijn een soort concentratiekampen, denk eraan niet elk concentratiekamp is een vernietigingskamp, het was een werkkamp met vreselijke condities zoals Bergen-Belsen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Heel veel mensen stierven in deze kampen. Hij was overtuigd van het communisme.  

Kim Jong-Un

1984 - heden. Sinds 2012 de voorzitter van de Nationale Defensiecommissie van de Democratische Volksrepubliek Korea en dus de facto/staatshoofd van Noord-Korea.

Hij heerst volgens de staatsideologie Juche over Noord-Korea.

Het heeft veel overeenkomsten met het communisme, maar hierbij is religie erg belangrijk. Alleen wordt de staatshoofd gezien als de God, in dit geval dus Kim Jong-Un. 

Totalitarisme en totalitaire staten noemen, kan een dictatuur worden. Maar veel staten die nu een dictatuur worden genoemd, zijn dit niet.

Als wij nu in rome leefden met corona dan zou bijvoorbeeld mark rutte als dictator worden aangewezen zodat hij in zijn eentje alle beslissingen kan maken om het zo snel mogelijk op te lossen.

Er zijn heel veel verschillende vormen van dictaturen:

- Absolute monarchie.

- Autocratie.

- Eenpartijstaat.

- Militaire dictatuur.

- Totalitaire dictatuur.

- Totalitaire staat (dit is de vorm die wij vaak zijn tegengekomen in de geschiedenis).

Wat is een dictatuur?

Een dictatuur is altijd anti-modern.

Leider: Persoon of partij.

- Andere partijen (vaak) verboden.

- Strenge politie (Sturmabteilung in Nazi-Duitsland).

- Elk onderdeel van het leven moet belangrijk zijn voor de staat/leider.

- Censuur.

Hoeveel (van 167 meegetelde) landen kennen geen (on)volledige democratie?

1. 39
2. 64
3. 92
4. 127

De opdrachten.

Bij de opdrachten ga je beter kijken naar de democratie, dictatuur en enkele andere staatsvormen. 

Deze uitleg helpt je een beetje op weg, maar je gaat veel zelf op moeten zoeken en ontdekken. 

Aan de slag!

1. Lees fase 1: planning en oriëntatie.

2. Ga aan de slag met het leerpad staatsvormen.

3. Bekijk de LessonUp via de link op it's-Learning en vat de extra informatie hieruit samen.

Ben je het eens of oneens?

Eens

Oneens

Antwoord op de vorige slide:

Ja, eigenlijk zou je dat wel kunnen stellen. Het volk is de meerderheid en de wil van het volk moet geschieden. Ook al is het wel zo dat wij in Nederland kiezen voor vertegenwoordigers en het volk dus eigenlijk niet echt alle inspraak heeft en niet altijd precies de wil van het volk ook wet is.

Ik heb de uitleg goed begrepen.

😒🙁😐🙂😃

Het is mij gelukt om alle taken uit te voeren.

😒🙁😐🙂😃

Mijn werkhouding was...

😒🙁😐🙂😃

Tips voor mij.
(Ik heb deze vraag op anoniem gezet).

Tops voor mij?
(Ik heb deze vraag op anoniem gezet).

Schoonmaken!

Absolutisme

''L'état, c'est moi!''

''De staat, dat ben ik!''

Droit divin.

Goddelijk recht.

Lodewijk XIV,

1638-1715.

Lodewijk XIV

Vraag Nadia maar eens naar Versailles.

Uitleg absolutisme

Koning Karel I van Engeland

Karel I leefde van 1600 tot 1649. Hij voerde een absolutistische politiek in zijn gebied, net zoals andere vorsten in Europa dit destijds deden. Hij nam veel maatregelen zonder goedkeuring van het Engelse parlement. Op een gegeven gegeven moment heeft hij zelfs het parlement ontbonden en kwamen er de jaren van Tirannie waarin hij alles zelf besloot.

Communisme

Karl Marx, 1818-1883.

Schrijver van het Communistisch manifest en daarmee grondlegger van het communisme. Hij leeft tijdens de industriële revolutie en ziet daar vooral de nadelen van.

Hij bedenkt het communisme waar gelijkheid centraal staat.

Op papier heel mooi, maar in de praktijk...

Vladimir Lenin, 1870-1924

Was een revolutionair en de eerste leider van de Sovjet-Unie (Rusland).

Met een staatsgreep van de communisten in Rusland is Lenin aan de macht gekomen.

Marxisme-leninisme.

Marx - theorie.

Lenin - praktijk.

Negatieve lading.

Uitleg communisme

Vergelijken

Het absolutisme en het communisme (in praktijk) zijn allebei voorbeelden van een dictatuur. 

Maak een vergelijking tussen de twee staatsvormen aan de hand van de kenmerken die passen bij een dictatuur.

Op welke gebieden komen ze overeen en op welke verschillen ze van elkaar.

Succes!

Als je de opdracht hebt gemaakt mag je het mailen naar [e-mail] en dan wordt het nagekeken.