1.4 Plaatsenbepaling op aarde B-K

• Mens en Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo, havo, vwo
• Leerjaar 1

1.4 Plaatsbepaling op aarde

                Waar ben ik???

Waar ben ik?

Waar ben ik?

Plaatsbepaling

Leerdoelen

• Ik weet...... 
• waar noordelijk, zuidelijk, westelijk, oostelijk halfrond is.
• wat lengtecirkels, breedtecirkels, evenaar, nulmeridiaan zijn en waar die zich bevinden.
• hoe de lengtecirkels of meridianen en  breedtecirkels  of parallellen over de aarde lopen;
• hoeveel breedtecirkels en lengtecirkels er zijn
• Ik kan m.b.v. een atlaskaart de ligging van een plaats bepalen;

Wat weten we al?

Stand van de aarde

De aarde draait rondom de zon, in een soort ovaal, ook wel een ellips genoemd.

De aarde ligt een klein beetje scheef, ongeveer 23 graden.

Waar staat de 

ijsbeer op?
En de pinguïn? 

Hoe noem je de 0° lijn die horizontaal over de aarde loopt?

Twee halfronden

De evenaar deelt de aarde in een noordelijk en zuidelijk halfrond

Nederland  ligt op het.......halfrond   en Perth  op het.......halfrond

De evenaar 0° 

Breedteligging 

1. Wat zijn breedtelijnen?                                       

Vanaf de evenaar gaan er lijnen horizontaal 

(van linksnaar rechts) omhoog en omlaag.   

Dat zijn breedtelijnen.                                              

Ze beginnen bij 0 graden en lopen op tot 90

graden in het noorden en 90 graden in het  

zuiden. Deze lijnen noemen we ook                 
parallellen.                                                                     
                                                                        

                                                                      

Breedtecirkels of parallellen

Hoeveel breedtecirkels of paralellen zijn er op aarde?

180 breedtecirkels of parallellen

Er zijn 90 parallellen op het Noordelijk halfrond (NB)en 90 op het Zuidelijk halfrond (ZB). Vanaf de evenaar worden ze steeds kleiner.

Het is een denkbeeldige cirkel om de aarde die evenwijdig loopt aan de evenaar. 

Hoge en lage breedte

Hoe noem je de 0° lijn die van de Noordpool naar de Zuidpool loopt?

De 0-meridiaan

De nulmeridiaan loopt vanaf de Noordpool door het plaatsje Greenwich in Engeland naar de Zuidpool. Daarom noemen we deze meridiaan ook wel de Greenwich Meridiaan (0° lengtegraad) 

De 0-meridiaan

Lengteligging

1. Wat zijn lengtelijnen?                                       

Vanaf de Noordpool gaan er lijnen naar de   

Zuidpool (van boven naar beneden).               

Dit zijn lengtelijnen.                                                 

 Ze beginnen bij 0 graden en lopen op tot     

180 graden in het westelijk halfrond               

en 180 graden in het  oostelijk halfrond.       

 Deze lijnen noemen we meridianen.              

                         
                                                                   
                                                                        

                                                                      

Greenwich

0-meridiaan

Lengtecirkel of Meridiaan

Lengtecirkels of meridianen

Hoeveel lengtecirkels of meridianen zijn er op aarde?

360 lengtecirkels of meridianen

Er zijn er 180 op het Westelijk halfrond en 180 op het Oostelijk halfrond. 
In het totaal dus 360 meridianen.
Alles wat ten oosten van de nulmeridaan ligt, noemen we oosterlengte  en ligt op het oostelijk halfrond en alles wat ten westen van de nulmeridiaan ligt noemen we westerlengte en ligt op het westelijk halfrond. Er zijn 180 graden oosterlengte en 180 graden westerlengte. 

0

Dit gaan we ff oefenen!

10 graden Zuiderbreedte

10 graden Noorderbreedte

40 graden Noorderbreedte

40 graden Noorderbreedte

Luanda ligt op

1. 10° NB
2. 10° ZB

Welke plaats ligt op 30° NB?

1. Caïro
2. Mekka
3. Madrid
4. Durban

Welke plaats ligt op 20° ZB en 40 °WL?

Welke plaats ligt op 20° ZB en 40 °WL?

1. 1
2. 2
3. 4
4. B

Twee lijnen

Een breedtelijn  en een lengtelijn kruisen met elkaar. Het punt waar deze lijnen kruisen noemen we de locatie van een stad, berg enz. Deze locatie zegt je waar je bent. 
 De getallen van de kruising van de lijnen noemen we de coördinaten. 
Coördinaten zijn cijfers die aangeven waar een punt ligt. 
                                             

                                                   

                                                    

Coördinaten zijn cijfers waarmee een locatie op aarde wordt vastgelegd.

Je weet zo waar iets op aarde ligt (=locatie)

We gebruiken hiervoor de volgende afkortingen:

Noorderbreedte: NB

Zuiderbreedte: ZB

Westerlengte: WL

Oosterlengte: OL

De breedtelijn wordt altijd als eerste genoemd. Dus 65 NB, 90 OL

https:

Tussen de breedte- en lengtelijnen....

Het aardoppervlak  tussen de breedtelijnen / pararlellellen verdelen we in "minuten" en "seconden" . Zo kun je nog preciezer aangeven waar iemand is.

Het zelfde doen we met het aardoppervlak tussen de lengtelijnen / meridianen.

Even kort samengevat.....

• Evenaar: is de breedtecirkel die de wereld in 2 helften verdeelt: Noordelijk halfrond en Zuidelijk halfrond. 
• Nulmeridiaan: Is de lengtecirkel die over Greenwich/Londen loopt die de wereld in 2 helften verdeelt, samen met 180 graden meridiaan: Westelijk halfrond en Oostelijk halfrond.
• Tussen elke breedtecirkel/meridiaan liggen 60 minuten, elke minuut is onderverdeeld in seconden.
• Plaatsbepaling: altijd eerst de breedteligging (afstand tot de evenaar), dan de lengteligging (afstand tot de nulmeridiaan).
• Dus eerst noorderbreedte NB / zuiderbreedte ZB en dan westerlengte WL / oosterlengte OL

Oké. nou weet ik waar ik moet zijn.

Tot de volgende keer!

Controlevragen

1. Wat zijn breedtelijnen?

2. Wat zijn lengtelijnen?

3. Wat zijn coördinaten?

4. Wat is een halfrond? Welke halfronden zijn er?

5. Noem een ander woord voor breedtelijn en voor lengtelijn. 

6. Wat bedoelen we met de coördinaten van een locatie?

7.  Noem de afkortingen van een parallel en van een meridiaan.