§2.4 De economische wereldcrisis - Deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

§2.4 De economische wereldcrisis

Deel 1

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 2 t/m 13 van §2.4

Week 3 repetitie H2 + V2.4

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe in 1929 in de VS een economische crisis ontstaat

- Welke gevolgen de crisis wereldwijd heeft

- Wat de New Deal inhoudt

Leg uit wat de vrijemarkteconomie is (check je boek)

Sleep de juiste kenmerken van de vrijemarkteconomie naar het sleepdoel

Vrijemarkteconomie

De belasting op sigaretten is hoog, die op groente is laag

A

De consument kan kiezen uit verschillende merken koekjes

C

een wet bepaalt de maximumprijzen voor boord en melk

E

De regering verbiedt nachtarbeid voor vrouwen

B

Een ondernemer onderhandelt met arbeiders over hun loon

D

Het is voor bedrijven verboden afspraken te maken die concurrentie belemmeren

F

Gebruik de bron. Leg uit dat deze bron de keerzijde van de vrijemarkteconomie laat zien

Welke oplossing voor het probleem van de vorige vraag past het beste bij de vrijemarkteconomie?

1. Bedrijven nationaliseren, zodat die niet failliet gaan en banen behouden blijven
2. De arbeidsmarkt vrij laten, zodat de lonen dalen en nieuwe banen ontstaan
3. Met geld van de overheid werklozen inhuren voor de bouw van wegen en scholen
4. Werkloze arbeiders een goede uitkering geven, zodat ze in hun huis kunnen blijven wonen

Aandelen

In een kapitalistische kan je aandelen van een bedrijf kopen

Je wordt dan voor een deel eigenaar van een bedrijf

Als het bedrijf het goed doet, krijg je een deel van de winst

Je kan een aandeel verkopen op de aandelenbeurs

Als een bedrijf meer waard wordt, wordt het aandeel dat ook. Je kan een aandeel dan verkopen voor winst.

Beurskrach

In 1929 daalt de waarde van alle aandelen plots: beurskrach

Dit heeft twee oorzaken:

Aandeelhouders raken in paniek en verkopen alles massaal

Hierdoor worden de aandelen waardeloos

Boeren

1) Boeren lenen geld om meer voedsel te produceren 

2) Hierdoor komt er teveel voedsel op de markt en dalen de prijzen

3) Boeren kunnen hun lening niet terugbetalen waardoor banken in de problemen komen

Consumenten

1) Consumenten kopen dure spullen met geleend geld

2) Door de schulden kopen mensen minder spullen

3) Bedrijven verkopen minder en de waarde van aandelen daalt

4) Bedrijven moeten mensen ontslaan die hun schulden aan de bank niet meer kunnen terugbetalen, bank in de problemen

Vraag en aanbod: een hoger aanbod zorgt voor een lagere prijs

Economische crisis

Door de beurskrach ontstaat een economische crisis

Mensen hebben aandelen gekocht met geleend geld

Door de beurskrach wordt het geleende geld (en rente) niet terugbetaald aan de banken

De banken ontvangen geen geld meer en gaan failliet

Consumenten verliezen het vertrouwen in de economie en stoppen met spullen kopen

Bedrijven verkopen steeds minder spullen

Duizenden bedrijven gaan failliet en miljoenen mensen raken werkloos

Een economische crisis is de sterke verslechtering van de hele economie. Dan gaat het dus ook slecht met de bedrijven en is er veel werkloosheid.

Het gaat goed met de economie, dus met de winst betaal je dat makkelijk terug

Want mensen maken opeens geen winst, maar verlies op hun aandelen

Ze hadden geen rekening gehouden met zoveel mensen die tegelijk niet terugbetalen

Want als banken failliet gaan kan je beter je geld bewaren

En die bedrijven en mensen kunnen hun schulden aan de bank ook niet meer terugbetalen --> probleem verergert

Filmpje

De economische crisis

Wereldcrisis

De crisis slaat over naar de rest van de wereld

De VS kopen minder spullen uit andere landen

Met importbelasting proberen alle landen zichzelf te redden

Dit protectionisme leidt juist tot minder de wereldhandel

Buitenlandse spullen worden duurder, waardoor mensen sneller spullen uit eigen land kopen. Maar doordat spullen uit de hele wereld nodig zijn in de economie worden juist ook eigen producten duurder

Crisis in Duitsland

Na de inflatie in 1923 had Duitsland veel geleend van de VS

Dit eisen de Amerikaanse banken door de crisis terug

Hierdoor gaan bedrijven failliet en raken mensen werkloos

Dit leidt tot grote onvrede en geeft ruimte voor fascisme

Mensen zijn wanhopig: "Onze laatste hoop: Hitler"

Meer dan er al was (zie §1.4)

Filmpje

De wereldcrisis (in Nederland)

Resumé

Pak je schrift

Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waarom, Wanneer