Leraren met hoge verwachtingen Deel 2

• Voortgezet speciaal onderwijs
• Middelbare school

Leraren met hoge verwachtingen

Charell, Remco, Houda

De verwachtingen van leraren begrijpen

Differentiëren in leerkansen voor verwachtingsarme en verwachtingvolle leerlingen kan een direct effect hebbenop de leerresultaten. 

De leerling wordt ongemerkt in dit proces meegenomen en heeft al helemaal weinig mogelijkheden om zijn eigen traject te veranderen, aangezien de leraar de leerkansen inplant. 

Op welke manier kunnen leerlingen kennis nemen van de verwachtingen van de leraar?

Wanneer kan er gesproken worden over een verwachtingseffect?

•  Leerling neemt kennis van de verwachtingen
•  Leerling interpreteert de verwachtingen 
•  Leerling conformeert zich aan de verwachtingen

Er kan over het verwachtingseffect gesproken worden als de leerlingen kennis nemen van de verwachtingen, deze verwachtingen interpreteren en in verloop van tijd hieraan conformeren. 

Gedrag van leraren

Gedrag jegens verwachtingsvolle leerlingen:

• De leraar laat leerling x anderen helpen
• De leraar vertrouwt leerling x
• De leraar heeft hoge vaardigheidseisen
• Leerling x krijgt speciale privileges
• Leeling x krijgt meer kansen en meer keus (tot een goed antwoord, tot een vaardigheid leren etc.)

Het gedrag van docenten is waarneembaar in de geplande leerkansen voor leerlingen

Verbale en non-verbale communicatie naar leerlingen. 

Hoe merken leerlingen dit? 

Gedrag van leraren

Gedrag jegens verwachtingsarme leerlingen:

• Leerling X krijgt minder gelegenheid tot deelname in de les
• De leraar bekommert zich meer over leerling X
• De leraar houdt leerling X nauwlettend in de gaten
• De leraar spreekt leerling X negatief aan
• Leerling X krijgt meer aanwijzingen over taken en hoe ze aan het werk moeten

Hoe weten leerlingen dat ze slim zijn?

Zelfbeeld van leerlingen

Afhankelijk van:

• Feedback momenten in de klas
• Manier van feedback
• Waar feedback op gericht is

70 tot 80% van de studenten kan zich een gebeurtenis herinneren waarbij bij hen geen enkele twijfel bestond dat een leraar lage verwachtingen van het had. 

Leerlingen koppelen hun kunnen aan de verwachtingen van de leraar. Veel minder komt uit onderzoek naar voren dat ze dit beeld kregen op rapportavond, gesprekken met ouders etc.

Ze onthouden momenten waarop een leraar hen heeft geprezen of bekritiseerd. 

Feedback dat leerlingen krijgen is vaak op het goed of niet goed opvolgen van instructie van de docent ipv op leerproces. 

Verschillen tussen leraren en verwachtingen van leraren

Overtuigingen van leraren hangt nauw samen met:

• de wijze waarop zij denken de rol te moeten vervullen
• hun onderliggende filosofie
• hun impliciete theorieën over lesgeven en leren

Effect: didactische differentatie die selffulfilling prophece-effect teweeg kan brengen.

De conclusie van het onderzoek dat Fang (1996) heeft gedaan is dat 'de manier waarop leraren over hun eigenrol denken en de overtuigingen en waarden die zij aanhangen hun didactiek vormgeven.'

Dus: in een klaslokaal kan een docent verschillende didactiek toepassen die leidt tot verschil in prestaties van verwachtingsvolle en verwachtingsarme leerlingen.