§3.1 t/m §3.3 Water in de wereld

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Water, §3.1 t/m §3.3 

Maak tijdens de uitleg een aantekening!

In deze les kun je 16 punten verdienen!

Hierna: open vraag.

Zet de cijfers 1, 2 en 3 onder mekaar. 

Typ hierna uit 2 / 3 redenen uit waarom 'water' volgens jou gekozen is als onderwerp: 

Hierna: de leerdoelen.

Aan het eind:

1. kun twee / drie redenen voor jou zelf bedenken waarom 'water' is gekozen als examenonderwerp;

2. kun je de kenmerken van de waterkringloop, soorten wateren en stroomgebieden omschrijven;

3. kun je een / twee acties benoemen die jijzelf gaat uitvoeren om de waterproblematiek aan te pakken; 

Hierna: uitleg 

§1 Het water stroomt

Zeewater verdampt door de zon.

Waterdamp stijgt op, koelt af en condenseert (wolkvorming): neerslag.

Het regenwater valt weer terug in zee.

Dit alles noem je de (korte en lange) waterkringloop.

Er zijn 3 vormen van water:

1. vast (ijs of sneeuw); 

2. vloeibaar (water of regen); 

3. gasvormig (waterdamp); 

Hierna: vervolg uitleg.

Soorten water:

Oppervlaktewater: water dat zichtbaar is aan het oppervlak

Brak water: combi van zoet en zout water

Kwelwater: het doorsijpelen van (brak)water bij dijken, duinen en polders.

Vier soorten rivieren:

1. Regenrivier: gevoed door regen -en grondwater (bv de Maas);

2. Gletsjerrivier: vervoeren smeltwater van rivieren;

3. Gemengde rivier: combi regen -en gletsjerrivier (bv de Rijn);

4. Wadi: Rivier die het grootste deel van het jaar volledig droog staat. 

Hierna: filmpje Waterkringloop + soorten water (+ 2 min.)

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

Je ziet 2 plaatjes.

Welk begrip is van toepassing beide plaatjes?

1. bovenloop
2. brak water
3. wadi
4. kwelwater

Waar staat de letter R voor?

1. Verdampen
2. Infiltreren
3. condenseren
4. Afstromen

Waar staat de letter P voor?

Hierna: sleepvraag

1. Verdampen
2. Infiltreren
3. condenseren
4. Afstromen

Sleep de onderstaande woorden naar de juiste plek in de afbeelding:

Hierna: uitleg stroomgebieden.

gletsjerrivier

stroomgebied

lange kringloop

gemengde rivier

korte kringloop

regenrivier

dampkring

§2 Stroomgebieden

Het stroomgebied van een rivier is het verzamelgebied waarbinnen alle neerslag en grondwater via zijrivieren uiteindelijk in de hoofdrivier komt. 

Een rivier bestaat uit drie delen:

1. Bovenloop: hoog in de bergen (veel reliëf= hoogteverschillen), waar de bron van de rivier is en waar de meeste erosie (het losmaken, verplaatsen en afvoeren van materiaal uit de bodem) plaatsvindt;

2. Middenloop: het middelste deel waar de rivier vaak door een dal loopt;

3. Benedenloop: dichtbij de riviermonding waar de rivier in een delta (Δ)naar zee stroomt en waar de meeste sedimentatie (het neerleggen/ bezinken op de rivierbodem van al het materiaal dat de rivier meeneemt) plaatsvindt;

Ook is veel sedimentatie aanwezig in binnenbocht van rivier; 

Hierna: vervolg uitleg.

§2 Stroomgebieden

Een groot verschil tussen een regenrivier en gletsjerrivier is de waterafvoer, waarbij wordt gekeken naar 2 begrippen:

1. debiet: hoeveelheid water die per seconde door de rivier stroomt;

2. regiem: de verdeling van de hoeveelheid water die gedurende het hele jaar door een rivier stroomt. 

Een gemengde rivier kent weinig schommelingen in het regiem, omdat het niet alleen afhankelijk is van of smeltwater of regenwater; 

Hierna: Sleepvraag

Sleep de riviernamen naar de juiste plek (X, Y en Z):

Hierna: quizvraag.

Schelde

Rijn

Maas

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

Welk antwoord is goed?

Hierna: sleepvraag

1. 1. Bovenloop, 2. Benedenloop, 3. Middenloop
2. 1. Benedenloop, 2. Middenloop, 3. Bovenloop
3. 1. Middenloop, 2. Benedenloop, 3. Bovenloop
4. 1. Bovenloop, 2. Middenloop, 3. Benedenloop

Zet de nummers van de foto’s in de juiste volgorde op je antwoordblad.

Begin met de bron van de Rijn en eindig met de monding van de Rijn:

Hierna: sleepvraag.

Sleep de woorden naar de juiste plek in de afbeelding:

Hierna: uitleg water en de mens

gletsjersneeuw

bewoning

delta

stuwdam

erosie

sedimentatie

§3 Water en de mens

Soorten watergebruik:

1. Drinkwater: water dat uit de kraan komt;

2. Grijs water: licht afvalwater waarmee je de auto kan wassen, tuin kan sproeien, wc kan doorspoelen, enz; 

3. Irrigatie: bij te weinig regen geven boeren op het land extra water aan gewassen. Bekendste vormen van irrigatie zijn: 

     a. beregening, 

     b. druppel-irrigatie en 

     c. geulirrigatie.

4. Industrieel watergebruik: 

     a. Proceswater: water dat in de industrie nodig is om producten te maken, en 

     b. koelwater: water dat voorkomt dat het te warm wordt (bv in metaalindustrie).

Hierna: filmpje 'soorten water' (+ 2 min). 

Sleep de woorden naar de juiste afbeelding.

Let op: er blijven 3 woorden over!

Hierna: filmpje verschillende watergebruikers (+ 2 min). 

Organische watervervuiling

Grijs water

Industrieel watergebruik

Chemische

watervervuiling

Thermische

watervervuiling

Beregening

Geulirrigatie

Kwelwater

Druppelirrigatie

Welke beroepssector verbruikt het meeste water?

Hierna: een quizvraag

1. De landbouwsector
2. De industriesector
3. De dienstensector

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

Een gemiddeld huishouding gebruikt het meeste water bij....

Hierna: filmpje 'wateroverlast bij de Rijn en de Maas' (+ 2 min.)

1. afwassen (vaatwasmachine)
2. kleding wassen (wasmachine)
3. toiletspoeling
4. bad, douche en wastafel

Tekst met keuzemogelijkheden:

Al het water op aarde maakt onderdeel uit van de waterkringloop. 

De motor achter deze kringloop is … 1 … (de zon / het warme zeewater).

Het meeste water op aarde bevindt zich in de … 2 … (meren, rivieren en moerassen / oceanen).

Het grootste deel van al het zoet water op aarde is … 3 … (aanwezig in oppervlaktewater / opgeslagen als sneeuw en ijs). 

Hierna: nog 4 quizvragen.

1. 1. de zon, 2. meren, rivieren en moerassen, 3. aanwezig in oppervlaktewater
2. 1. de zon, 2. oceanen, 3. opgeslagen als sneeuw en ijs
3. 1. het warme zeeater, 2. meren, rivieren en moerassen, 3. opgeslagen als sneeuw en ijs
4. 1. de zon, 2. oceanen, 3. aanwezig in oppervlaktewater

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

De Drentsche Aa heeft heel veel zijtakken en vele namen. Bij de stad  Groningen mondt de Drentsche Aa, via omwegen, uit in het Noord-Willemskanaal.

 

In de legenda zijn twee begrippen vervangen door de letters P en Q.

Waar staan de begrippen juist bij de letters P en Q? 

1. P= bovenloop, Q= benedenloop
2. P= stroomstelsel, Q= bovenloop
3. P= stroomstelsel, Q= stroomgebied
4. P= waterscheiding, Q=stroomstelsel

Over het stroomstelsel van een rivier worden twee uitspraken gedaan.

Uitspraak 1: erosie komt voornamelijk voor in de bovenloop van een rivier.

 

Uitspraak 2: de waterscheiding van een rivier ligt in de delta.

1. Alleen uitspraak 1 is juist
2. Alleen uitspraak 2 is juist
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

Over de afbeelding worden twee uitspraken gedaan.

Uitspraak 1: de gegevens van rivier A horen bij de Maas, de gegevens van rivier B horen bij de Rijn.

Uitspraak 2: de lagere waterafvoer in de zomer wordt ook veroorzaakt doordat de verdamping veel hoger is dan in de winter. 

1. Alleen uitspraak 1 is juist
2. Alleen uitspraak 2 is juist
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

Twee uitspraken over de afbeelding.

Uitspraak 1: binnen Nederland wordt het grootste deel van het aantal ton  te vervoeren goederen per binnenvaartschip vervoerd.

Uitspraak 2: binnen Nederland wordt in verhouding een groter deel van  het aantal ton te vervoeren goederen per binnenschip  vervoerd dan in Frankrijk. 

1. Alleen uitspraak 1 is juist
2. Alleen uitspraak 2 is juist
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist.

Je ziet een dwarsdoorsnede van een rivier. Sleep de woorden naar de juiste plek.

Let op: blauw sleep je naar blauw, groen naar groen en rood naar rood.

Hierna: laatste filmpje 'Wat ga jij doen om de waterproblematiek aan te pakken?'  (+1 min).

sedimentatie

verwering

erosie

stenen

grind

klei

zand

middenloop

bovenloop

benedenloop

Welke tip uit het filmpje van zojuist ga jij toepassen om het waterprobleem aan te pakken?