5.2 Nederland na 1945

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

5.2: Nederland na 1945

1. Hard werken en zuinig leven

Amerikaanse muziek jaren 60

Leerdoelen paragraaf

1) Je kunt in je eigen woorden het begrip wederopbouw uitleggen

2) Je kunt in je eigen woorden het begrip verzorgingsstaat uitleggen

3) Je kunt in je eigen woorden het begrip consumptiemaatschappij uitleggen

4) Je kunt in je eigen poldermodel uitleggen

5) Je kunt van de nozems, provo's en hippies benoemen wat hun kenmerken zijn

6) je kunt het begrip amerikanisering in je eigen woorden uitleggen

Bevrijd!

• De schade van de oorlog was groot
• Het aantal slachtoffers was hoog, rond de 200.000
• De infrastructuur was vernield
• Veel machines waren door de Duitsers meegenomen
• Honderdduizenden mannen waren in Duitsland tewerkgesteld tijdens de oorlog

De schade na het bombardement van Rotterdam in mei 1940 was groot, maar tijdens de vijf jaren van de Duitse Bezetting was er nog niet veel gedaan om de stad op te bouwen.

Wederopbouw

vanaf 1945

De Wederopbouw lukt!

• Afspraken over lonen en prijzen: geleide loonpolitiek -> poldermodel
• Samenwerken/de schouders eronder en niet zeuren!
• Eerste industrialisatie nota: kleine bedrijven gaan samenwerken ⇒ kosten lager ⇒ prijzen lager ⇒ export stijgt


• Hulp vanuit VS: Marshallplan

Het Amerikaanse Marshallplan had twee belangrijke doelen:

• Zorgen dat Europa weer wordt hersteld, zodat Amerika ook weer producten kan verkopen aan de Europeanen.
• Laten zien wie hun échte bondgenoot is: kies voor het kapitalisme van ons, en niet het communisme van de Sovjet-Unie!

Het lukt!

• De welvaart groeit enorm

• Prijzen en lonen worden losgelaten en mensen krijgen eindelijk weer meer loon (maar ook: hogere prijzen...)

• Nederland wordt een consumptiemaatschappij: ook het kopen van luxe wordt belangrijk.

Een auto, vakantie en een sigaar...

...luxe!

Poldermodel

• Overheid gaat samenwerken met werkgevers en werknemers. 
• lonen zouden niet teveel stijgen
• belastingen en premies werden niet verhoogd door de overheid
• bezuigingen op de verzorgingsstaat
  

Het gezin

• Het leven van de meeste mensen speelde zich af in het gezin.
• De rollen waren duidelijk: vader, moeder en (veel) kinderen
• Vader was de baas, moeder de huisvrouw, kinderen gehoorzaam
• Echtscheidingen kwamen maar weinig voor (vrouwen hadden vaak geen eigen inkomen)
• Het leven was zuinig en vrije tijd werd thuis doorgebracht

Lees blz. 156

Tekst: economische groei

Zet daarna in je schrift de 3 redenen waarom de NL economie in de jaren '50 zo hard kon groeien.

De NL economie kon zo snel groeien omdat: 

..1...

2....

3...

EGKS 6 leden

In 1952 wordt Nederland lid van de  van de EGKS.

EGKS EEG EG

• 1951 NL, BE, FA, DE, LU, IT =  EGKS
• 1958 uitbreiding = EEG
• later EG
• vrije handel
• goed voor de economie

de Europese unie

• 1993 12 landen lid
• verder onder EU
• eenheid
• Europese regels
• 2002 invoer euro

Amerikanisering

• Vanaf 1960 gaan in NL veel mensen Amerikaanse gewoonten overnemen denk aan Coca Cola, Levi kleding en McDonalds
• Dit heet amerikanisering.
  

Nozems

• Eind jaren '50
• werkende jongeren in steden
• brommers, vetkuiven, petticoats
• Elvis Presley, Rock and Roll

0

Provo

• Midden jaren '60
• Hoger opgeleid
• Veel witte kleding
• Provoceren = uitdagen van ouders, kerk , politie en school
• Milieu bewust (witte fietsen plan)
• Politiek bewust (willen dat jongeren meer inspraak krijgen)

Hippies

• Uit Amerika (eind jaren '60)
• Love and Peace
• Tegen de consumptiemaatschappij
• Voor vrije sex en drugs
• Bloemen, lang haar en 2e handskleding

0

Maken = opdracht 1 tot en met 5

5.2 Nederland na 1945 2e les

1. Hard werken en zuinig leven

Nakijken 1 tot en met 5

Maak de juiste combinaties.

EGKS

EEG

EU

Goederen en mensen moeten vrij tussen de landen kunnen reizen.

Europese Unie

Opgericht om een nieuwe oorlog te voorkomen.

Europese gemeenschap voor kolen en staal.

Europese economische gemeenschap.

60% van alle wetten zijn Europese wetten.

Samenwerking voor mensenrechten

0

Leerdoelen deze les 

1) Je kunt het ontstaan van de verzorgingsstaat beschrijven. 

2)Je kunt in je eigen woorden het begrip secularisatie uitleggen

3) Je kunt in je eigen woorden het begrip ontzuiling uitleggen

4) Je kunt in je eigen woorden het begrip multiculturele samenleving uitleggen

Willem Drees

Willem Drees (PvdA) was tussen 1948 en 1958 minister-president.

In die periode werd langzaam de verzorgingsstaat opgebouwd, met de komst van wetten zoals de Algemene Ouderdomswet (AOW, 1957)

'Vadertje Drees' wordt dan ook wel gezien als de grote man achter

de verzorgingsstaat, hoewel sommige wetten niet eens door hem zijn bedacht.

De verzorgingsstaat

Een gedeelte van de economische groei gebruikte de regering om te zorgen voor mensen --> ontstaan verzorgingsstaat.

Kabinetten o.l.v. Willem Drees:

- 1950 WW (uitkering werklozen)

- AOW (Algemene ouderdomswet)

- 1963 Bijstand (door de 1e vrouwelijke minister Marga Klompé verwezenlijkt. Iedereen krijgt nu een uitkering bij werkloosheid).

- Later ook de arbeidsongeschiktheidswet

In de jaren 80 komt de verzorgingsstaat onder druk te staan. Economie gaat slecht dus zijn er veel werklozen.

Verzuiling (1)

Vanaf 1900 is NL een verzuilde samenleving: de verdeling van de samenleving in groepen met een eigen politieke of godsdienstige overtuiging

Ontzuiling (1)

Ontzuiling = verminderen of verdwijnen van de zuilen in de Nederlandse samenleving

Ontkerkelijking

Vanaf de jaren '60 vonden jongeren dat de kerk ouderwetse opvattingen had over seks en geloof. Zij gingen niet meer naar de kerk = secularisatie

Een multiculturele samenleving

Multiculture samenleving = Een samenleving waarin mensen met heel verschillende culturen en godsdiensten samenwonen

Na de tweede wereldoorlog komen veel immigranten naar Nederland

Groepen migranten
Groep:	Herkomst:	Periode:
1. (voormalige) koloniën:	Ned.Ind + Suriname	1949/1950 1975-1980
2. Arbeidsmigranten (gastarbeiders)	Italië, Spanje Marokko, Turkije	Jaren '60 - 70
3. Vluchtelingen	Voormalig Joegoslavië, Irak, Somalië, Syrië en recent Oekraïne	Jaren 90 - nu

Je maakt de resterende opdrachten van 5.2 af.