Indelen van organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Organismen indelen

Na deze lesson-up kan jij:

• uitleggen waarom iets wel of niet een levend wezen is
• de levenskenmerken opnoemen en herkennen
• Uitleggen waarom een dier tot 1 soort hoor of niet
• Uitleggen wat een hybride is                                                                                                                                                                                                                                                             
• Organismen ordenen door naar hun uiterlijke kenmerken te kijken
• De vier rijken van organismen herkennen aan hun celbouw.

Je leeft als je alle 7 levenskenmerken vertoont

1. Bewegen 
2. groeien
   
3. ademhalen
4. voeden (eten)
5. uitscheiden
6. reageren (waarnemen)
7. voortplanten

Levenskenmerk: DIe dingen waaraan je ziet dat iets levend is

https:

Soort

Als organismen kunnen voortplanten én als de nakomelingen kunnen voortplanten

De definitie bestaat dus uit 2 delen die allebei genoemd moeten worden!

zelfde soort

ander ras

Hybriden

Organismen kunnen wel voortplanten, maar de nakomelingen zijn onvruchtbaar!

Dus horen ze tot dezelfde soort

Ordenen

Indelen van organismen op basis van kenmerken. 

• uiterlijke kenmerken
• celonderdelen 

De vier rijken

Schimmelrijk

Bacterierijk

Plantenrijk 

Dierenrijk

Indelen in 4 rijken

Organismen worden verdeeld in 4 rijken. Je ziet het verschil door te kijken naar de bouw van de cel!

ieder organisme heeft:

cytoplasma

celmembraan

Schimmel

Meest opvallend:

Lijkt op een plantencel, maar heeft geen bladgroenkorrel!

Wel 

Celwand

Vacuole

Celkern

Let op: kan eencellig (gist) of meercellig zijn (paddenstoel)

Dierlijke cel

een dierlijke cel heeft:

• wel celmembraan
  
• wel celkern
  
• wel cytoplasma
  
• geen celwand
  
• geen vacuole
  
• geen bladgroenkorrels
  

Plantaardige cel

een plantaardige cel heeft:

• wel celmembraan
  
• wel celkern
  
• wel cytoplasma
  
• wel celwand
  
• wel vacuole
  
• wel bladgroenkorrels
  

Bacterie

Meest opvallend: 

Geen celkern!!!

Wel celwand

Geen vacuole

Geen bladgroenkorrel

Altijd eencellig

geen celkern, maar losse chromosomen

celwand

cytoplasma

sommige bacteriën hebben een zweepstaart

Schimmel

Bacterie

Plantaardige cel

Dierlijke cel

Plantencel

Dierlijke cel

schimmel

Bacterie

celwand 

celkern

(bladgroen) korrel

celmembraan

vacuole

Dierenrijk

Ongewervelden
(geen wervelkolom)

Gewervelden
(wel een wervelkolom

Naamgeving

Geslachtsnaam - eerste deel met een Hoofdletter

Soortnaam - geeft de soort van het dier aan met een kleine letter

Determineren

Bepalen/opzoeken aan de hand van kenmerken welk organisme je hebt gevonden

Wanneer behoren organismen tot dezelfde soort

1. Als organismen kunnen voortplanten
2. Als organismen vruchtbare nakomelingen krijgen
3. Als organismen kunnen voortplanten én de nakomelingen zijn vruchtbaar
4. Als organismen voortplanten én de nakomelingen zijn niet vruchtbaar

Hoe noem je het bepalen van de naam van een organisme?

De geslachtsnaam schrijf je altijd met een hoofdletter

1. Juist
2. Onjuist

De soortnaam schrijf je altijd met een hoofdletter

1. Juist
2. Onjuist

Gewervelden hebben géén wervelkolom

1. Juist
2. Onjuist

Een vis zwemt in de kom. Over welk levenskenmerk gaat het hier?

De zebra ziet de cheetah. Welk levenskenmerk wordt hier genoemd

Een cheetah heeft een zebra gevangen en eet deze. Welk levenskenmerk wordt hier genoemd?