Samenvatting H2, 3, 4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

4M - GS

Oorzaken Eerste Wereldoorlog 2.1

• 1. Bondgenootschappen 
• Duitse eenwording heeft Europese landen nerveus gemaakt 
• Gevolg: landen sluiten bondgenootschappen —> als één land wordt aangevallen, steunen de bondgenoten hem 
• Centralen (Triple Alliantie): Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Italië 
• Geallieerden (Triple Entente): Frankrijk, Engeland, Rusland 

Oorzaken Eerste Wereldoorlog

• 3. Nationalisme
  
• Europese landen willen laten zien dat ze de beste zijn
• Waar kan dat beter dan op het slagveld?

Oorzaken Eerste Wereldoorlog

• 4. Modern imperialisme
• Landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika
• Vooral Duitsland voelt zich achtergesteld
  --> pas één land sinds 1871

Oorzaken Eerste Wereldoorlog

• 5. Zin in oorlog --> militarisme en wapenwedloop
• Overheden en bevolking staan te popelen om ten strijde te trekken  
• Frankrijk: wraak voor 1870 
• Veelvolkerenstaten: bewijzen er nog steeds bij te horen 
• Duitsland: minderwaardigheidscomplex keizer Wilhelm II 

0

Aanleiding WO1

3.1 Crisis en Ontevredenheid

• Na WOI wordt Duitsland een Republiek, wordt ook wel Weimar Republiek genoemd (Dland van 1918-1933).
• Door vrede van Versailles crisis in Duitsland, hoge herstelbetalingen en geen geld.
• Regering gaat geld bijdrukken: gevolg = inflatie

• Oorlog was verloren doordat sommige Duitsers het land hadden verzwakt (=dolkstootlegende).
• Hyperinflatie zorgt ervoor dat Duitsland herstelbetalingen niet meer kan betalen en Ruhrgebied wordt bezet door Frankrijk (1923).

• Hitler gelooft ook in Dolkstootlegende en probeert met zijn partij (NSDAP) een staatsgreep te plegen in 1923. Dit mislukt en hij wordt gevangen gezet (schrijft daar Mein Kampf)

Dawesplan (1924)

• Dawes (bankier) bedenkt oplossing voor crisis Duitsland: VS leent geld aan Dland om herstelbetalingen te kunnen doen.
• Dit werkt, Frankrijk gaat weg uit Ruhrgebied en geld wordt langzaam weer meer waard.
• Duitsland mag in 1926 toetreden tot de Volkenbond.

Beurskrach 

• In VS ging het geweldig in jaren '20. Je kon alles bereiken en kopen.
• Veel mensen kochten dingen als lening. Ook aandelen werden zo gekocht.
• In 1929 besluit (te) grote groep aandelen te verkopen, er is paniek. Beurskrach.

Economische crisis

• Door beurskrach kopen mensen minder, gaan bedrijven failliet, ontslaan mensen, die kunnen hun schulden niet betalen, daardoor gaan nog meer bedrijven failliet, etc.
• Economische crisis die hele wereld raakt ontstaat.

3.3

Duitse troepen in het Rijnland

1936

• In het Verdrag van Versailles stond dat er geen Duitse soldaten in het Rijnland mochten zijn (gedemilitariseerd).
• Hitler houdt zich hier niet aan, maar Engeland en Frankrijk zijn terughoudend in hun reactie: zij zitten niet te wachten op een nieuwe oorlog 

Oorzaken Eerste Wereldoorlog

• 2. Groeiende internationale spanningen 
•  Engeland - Duitsland: Duitse vlootopbouw zorgt voor gevaar Britse overheersing op zee 
• Frankrijk -Duitsland: Frankrijk wilt wraak voor de verloren oorlog van 1870

Der Anschluß

maart 1938

• Hitler wil alle Duitsers in één Groot Duits Rijk (Heim ins Reich). 
• Hij maakt handig misbruik van de politieke chaos in Oostenrijk en speelt in op de gevoelens van het Oostenrijkse volk. 
• Hij annexeert Oostenrijk en maak het een deel van het Duitse Rijk (Ostmark).
  

Conferentie van München

september 1938

• Frankrijk en Engeland zijn geschrokken van de Anschluß, maar willen geen oorlog (Appeasement) 
• Hitler belooft dat er geen oorlog komt als hij Sudetenland, Tsjecho-Slowakije, krijgt. 
• Duitsland, Engeland, Frankrijk en Italië komen tot een akkoord.
  

Net als Oostenrijk, valt Sudetenland onder de Heim ins Reich-politiek, waarbij alle gebieden met Duitsers weer bij Duitsland moeten horen. Sudetenland was na de Eerste Wereldoorlog deel van de nieuwe staat Tsjecho-Slowakije geworden.

3.4 - Lenin 

• Leider van de bolsjewieken (communistisch). 
• Aprilstellingen: Brood, vrede, alle macht aan de sovjets

Oktober 1917

• Onrust in Rusland blijft
  

• Duitsland(!) helpt Lenin, Rusland binnen te smokkelen (april 1917)

• Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet

• De Tsaar en zijn familie worden vermoord (juli 1918)
  

Rusland wordt Sovjet-Unie

• In 1922 verandert Rusland van naam en wordt Sovjet-Unie (verbond van verenigde boeren).
• In 1922 neemt Stalin het roer over en is een nog strenger leider dan zijn voorganger. 
• Stalin herstelt de geheime politie en iedereen kan worden opgepakt en vermoord of verbannen worden

Planeconomie

• Planeconomie: voor bepaald aantal jaar vastleggen wat er geproduceerd moet worden (5 jaar in geval SU).
• Economisch gezien rampzalig, altijd tekorten.

Collectivisatie

• Eigen boederijen mochten niet meer: er kwamen collectieve landbouw boerderijen. Veel families op 1 boerderij (=collectivisatie). 
• De productie van deze kolchozen viel tegen.
• Wilde je dit niet? Dan ging je naar de Goelag (strafkamp).

De Grote Terreur

• Stalin zag overal tegenstanders, vooral in mensen die een belangrijke rol in het bestuur of leger hadden.
• Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 'tegenstanders' oppakken en veroordelen.
• De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.

Goelag

• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.
• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.

• Sommige van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden
  

• Exacte aantallen zijn onbekend, maar tussen 1936 en 1950 zijn vermoedelijk 12 miljoen mensen om het leven gekomen in de goelags.

• Meestal als gevolg van de vreselijke omstandigheden, een combinatie van: honger, kou en zware lichamelijke inspanning

Showprocessen

• Tegenstanders worden (meestal) vals beschuldigd en worden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.

• Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast voordat de rechtszaak was begonnen: schuldig!

1939 Molotov-Von Ribbentrop pact

DU en de S.U. beloven elkaar niet aan te vallen. Waarom?

- DU: Tweefrontenoorlog voorkomen

- S.U.: Tijd rekken om leger aan te sterken