BVJ HAVO 4 H 3+4 sammenvatting

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Samenvatting thema 3 & 4

exclusief kruising schema's

Informatie over de toets

Gebruik van informatieboek BINAS is toegestaan.

Een grafische rekenmachine mag niet worden gebruikt

Hulpmiddelen voor leren 

its learning 

- Binas Tabbelen lijst

- extra powerpoints

- antwoorden voor vragen uit het boek 

- oefentoets (dekt niet alles)

Biologie pagina 

Bioplek

Keuze 

zelf aan het werk

(test op its learning of vragen maken uit het boek etc.)

of

Samenvattende les volgen 

(exclusief kruisings schema's)

Nature vs. Nurture

- Nature: aanleg/erfelijkheid

- Nurture: omgeving/opvoeding

- Wolfskind

- Mowgly

Onderzoek aan tweelingen

Belangrijke termen 

Prokaryoten

Eukaryoten

eencellig

meercellig

schimmels

* komen meercellig en enkelcellig (de gisten) voor

* meercellige schimmels bestaan uit schimmeldraden 

(hyfen)

* hebben een celkern en celwand, geen bladgroenkorrels

 ook al lijken sommige schimmels groen

* zijn belangrijk bij het opruimen van de natuur, bij de 

productie van voedsel en medicijnen

planten

* hebben een celwand van cellulose

* hebben onder andere bladgroenkorrels en zijn daarmee ook autotroof (maken hun eigen energie)

* eencellige planten noemen we algen

* algen vallen onder de wieren en samen met de mossen en varens vallen zij onder de sporenplanten

planten

De paardenstaarten en varens hebben ook nog eens transportvaten net zoals de zaadplanten.

Deze drie groepen worden dan ook wel tot de vaatplanten gerekend. 

Deze groep kan ook veel groten worden dan de wieren en de mossen

Dieren

Ze hebben een celkern maar géén celwand of 

bladgroenkorrels (ze zijn dus heterotroof).

Bijna alle dieren zijn diploïd (twee setjes chromosomen), 

alleen de geslachtscellen komen voor in een haploïd stadium

Criteria voor indeling zijn een- of meercelligheid, symmetrie, 

het soort skelet en natuurlijk resultaten op basis van 

moleculair onderzoek.

geleedpotigen

* meest soortenrijke stam van het dierenrijk

* meer dan een miljoen soorten waarvan 3/4 insect

* skelet: uitwendig  van chitine

* groei alleen mogelijk tijdens vervelling

* insecten kennen verschillende vormen en fasen tijdens hun leven

Dit zijn analoge organen. Organen die niet zijn ontstaan uit dezelfde grondvorm, maar door aanpassingen aan het milieu wel een vergelijkbare functie hebben.

Homologe organen

Rudimentaire organen

Zijn gibbons en orang-oetans meer of minder verwant aan elkaar dan gibbons en chimpansees? Leg uit

Soort

Soort:

individuen kunnen onderling voortplanten (op natuurlijke wijze) en zo vruchtbare nakomelingen krijgen.

Soort versus populatie

Populatie:

groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied.

Gebied is begrensd met natuurlijke grenzen. Bijv. rivier.

konijnen op Schiermonnikoog.

Genetic drift:

een grote verandering in allelfrequenties treedt op in een kleine populatie.

Bijv. door scheiding populatie door bosbrand. 

Vereiste voor soortvorming: Reproductieve isolatie

-> genetische verschillen hopen op

- Allopatrisch (= in ander gebied)

'Eilandtheorie' (McArthur & Wilson)

- Sympatrisch (= in zelfde gebied)

4.7 Soortvorming

Eilandtheorie

Wiskundig model dat voorspelt hoeveel soorten er op een eiland kunnen leven. 

Groter eiland: meer voedselbronnen

(10x groter => 2x meer soorten)

Dichtbij vaste land: meer immigratie

VS -->