Oefenen voor toets 'Hoe verschilt het nieuwe mensbeeld'

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Wat is het humanisme?

1. een culturele stroming in Italië die een hernieuwde interesse heeft voor de klassieke oudheid
2. een culturele stroming die een hernieuwde interesse heeft voor de middeleeuwen

Op het kruispunt van welke 2 historische periodes situeren we het humanisme?

1. prehistorie en klassieke oudheid
2. klassieke oudheid en middeleeuwen
3. middeleeuwen en vroegmoderne tijd
4. moderne en hedendaagse tijd

Wanneer vond de Renaissance plaats?

1. +-1300-1400
2. +-1400-1500
3. +-1300-1600
4. +-1600-1700

In welk land begon de Renaissance? (specifieer welk deel!)

In de Renaissance wordt teruggekeken naar de tijd van........

1. Oudheid
2. Klassieke Oudheid
3. Middeleeuwen
4. Vroegmoderne tijd

Uit welke periode komt dit schilderij?

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Hieronder zie je enkele cijfers die bij de middeleeuwse cultuur of bij de renaissance horen.
Welke cijfers horen bij de middeleeuwen?

1. Alles draaide om het geloof.
2. Genieten van het leven op aarde.
3. Aandacht voor de mens zelf.
4.Memento Mori.
5. Carpe Diem
6. Minder aandacht voor de bouw van het menselijk lichaam

1. 2, 3 en 5
2. 2, 4 en 6
3. 1, 4 en 6
4. 1, 3 en 5

1. Wat betekent memento mori?
2. Wat betekent carpe diem?
3. Hoe staan deze begrippen in verband met het humanisme?

Wat hoort NIET bij humanisme?

1. Vertalen
2. Bestuderen
3. Aannemen
4. Oudheid

Lees de tekst hieronder. Geef aan waaraan je kunt zien dat de schrijver, Giorgio Vasari, een aanhanger van de Renaissance was. (gebruik standplaatsgebondenheid)
"Talloze gebouwen die (in de middeleeuwen) zijn gebouwd, verpesten de wereld. Ze zien er ingewikkeld uit en lijken eerder van papier dan van steen te zijn gemaakt. Overal zien we uitsteeksels en hoeken. Uitvinders van deze manier van bouwen zijn de Goten (Germaanse volk). eerst hebben ze de kunst van de oudheid verwoest. Ze hebben ook de spitsboog ingevoerd en heel Italië met dat knoeiwerk bedekt."

Leg uit hoe er zowel sprake is van continuïteit als van discontinuïteit (=breuk) als we het humanisme van de vroegmoderne tijd vergelijken met de middeleeuwen. In jouw antwoord leg je dus beide uit.

➤ In welk land is de Renaissance ontstaan?

➤ Waarom juist in dit land? Geef 2 redenen en leg ze duidelijk uit.

➤Waarom past de leefwijze ‘Memento Mori’ goed bij de Middeleeuwen?

Is de volgende uitspraak juist of onjuist? Leg ook uit waarom!

Leonardo Da Vinci was een voorbeeld van een homo universalis (uomo universale).

➤ Waarom past de leefwijze ‘Carpe Diem’ goed bij de Renaissance?

➤ Waarom is anatomie belangrijk voor de Renaissance-kunstenaars?

Hoe verklaar je dat we bij bron
1 de kunstenaar niet kennen,
maar wel bij bron 2

Gebruik de bron

Dit beeld stelt David voor, een figuur uit de Bijbel. 

➤Waarom past dit beeld zo goed bij de ideeën van de Renaissance? 

Gebruik de bron 

1. Het is een beeld dat bij een Bijbelverhaal hoort. In de Renaissance waren de Kerk, de Bijbel en het christendom belangrijker dan tijdens de Middeleeuwen.
2. Kunstenaars uit de Renaissance wilden net zulke kunst maken als kunstenaars in de Oudheid. En dit beeld ziet er uit als een écht mens, net als de beelden uit de Tijd van Grieken en Romeinen.
3. David leefde in Noord-Italië, waar de Renaissance begon.
4. David leefde in de Oudheid. In de Renaissance was er veel aandacht voor de Oudheid.

De renaissance ontstond deels door de zelfstandigheid van de stadstaten. Dit is een...

1. Politieke oorzaak
2. Culturele oorzaak
3. Economische oorzaak
4. Sociale oorzaak

Met welke gebieden dreven de Noord-Italiaanse steden voornamelijk handel?

1. Midden-Oosten en Vlaanderen
2. Oostzeegebied en Noord-Afrika
3. Midden-Oosten en de Hanzesteden
4. Spanje / Portugal en het Oostzeegebied

Welk begrip past bij de omschrijving.

'de algemene mens, een geleerd iemand die van alle markten thuis is'

1. Humanisten
2. Renaissance
3. Homo universalis
4. Klassieke oudheid

Bij welke periode in de geschiedenis hoort de afbeelding?

1. Renaissance
2. Middeleeuwen

Middeleeuwen

Renaissance

Diepte (3D)

Vlak (2D)

Realistisch

Symmetrisch 

Grieks en Romeinse invloed

Uit verhouding

leg uit waarom Leonardo da Vinci en Michelangelo typische Renaissance-kunstenaars waren.

Leg aan de hand van het beeld van David uit wat de Renaissance inhield.

Vooral aandacht voor leven na de dood hoort bij ...

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

1. Middeleeuwse kunst
2. Renaissance kunst

Worden mensen in de renaissance onchristelijk?

1. Ja, ze vinden zichzelf alleen belangrijk.
2. Ja, ze hebben kritiek op de kerk.
3. Ja, ze houden meer van kunst.
4. Nee, ze worden alleen kritischer.

Middeleeuwen

Renaissance 

Carpe
Diem 

Memento mori

donkere jaren

Michelangelo

geloof 
centraal 

anatomie 

Middeleeuwen of Renaissance?

Middeleeuwen

Renaissance

Bekijk de vier uitspraken (A-D).
Kies de letters van de juiste uitspraken.

1. Humanisme was eerst een beweging van kunstenaars en later ook van geleerden.
2. Humanisten bestudeerden klassieke teksten om hun betekenis te begrijpen.
3. Humanisten vonden de vrijheid en waardigheid van mensen belangrijk.
4. Klassieke auteurs zagen humanisten als geestverwanten.

Bekijk de vier uitspraken
Kies de letters van de juiste uitspraken.

1. In de middeleeuwen was de levenshouding van mensen strak gericht op God en het leven voor de dood.
2. Italiaanse steden waren welvarend door de handel met het Midden-Oosten.
3. Om hun geloof te tonen lieten rijke Italianen de beste kunstenaars voor zich werken.
4. Om hun welvaart te tonen lieten rijke Italianen beelden en schilderijen door kunstenaars maken.

Een vraag over humanisme. Welk cijfer past bij humanisten?

1. Mensen moesten altijd doen wat de kerk vertelde.
2. Zij vertaalden en bestuderen teksten uit de oudheid.
3. Zij wezen het christendom als godsdienst af.

1. 1
2. 2
3. 3
4. geen enkel cijfer

Bekijk een schets van Michelangelo (1504).
Welke 2 kenmerken van renaissance-kunst zijn te zien?

1. onderwerp uit de klassieke mythologie.
2. onderwerp uit de Bijbel.
3. onderwerp uit dagelijks leven.
4. levensechte bewegingen.
5. aandacht voor anatomie.

1. 4 en 5
2. 1 en 2
3. 2 en 3
4. 3 en 4

Deze vraag gaat over humanisme. Hieronder staan 5 uitspraken:
1 Humanisten waren wetenschappers die allerlei gevaarlijke experimenten deden.
2 Humanisten bestudeerden de oorspronkelijke bijbelteksten.
3 Humanisten bestudeerden teksten uit de oudheid.
4 Het ideaal van humanisten was de homo erectus.
5 Humanisten waren meestal machtige edelen.
Welke uitspraken over het humanisme zijn juist?

1. Uitspraak 2 en 3
2. Uitspraak 1 en 2
3. Uitspraak 3 en 4
4. Uitspraak 4 en 5