HOOFDSTUK 3: HERHALING

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

DORP NAAR STAD

HOOFDSTUK 3:

VERREGAANDE VERANDERINGEN 

PLANNING

LEERDOELEN
UITLEG
AAN HET WERK
NABESPREKEN
AFSLUITEN

LEERDOELEN

Leerdoel 1: Aan het einde van les ben ik beter voorbereid voor de toets, doordat ik doormiddel van een werkvorm verschillende verbanden duidelijk heb gemaakt. Ik kan deze verbanden aan het einde van de les ook uitleggen. 

HERHALING, WAT HEBBEN WE TIJDENS DE VORIGE LES BESPROKEN

HOOFDSTUK SCHEMA

WAT EN HOE?

Werk in tweetallen en volg deze stappen:

1. De docent geeft een set losse kaartjes met hoofdbegrippen.
2. Leg deze in de juiste categorie (Renaissance, kunst, Reformatie, enz.).

Omschrijvingen toevoegen

1. De Docent geeft een set omschrijvingen.
2. Koppel elke omschrijving aan het juiste hoofdbegrip.

Bijzaken koppelen

1. De docent geeft extra kaartjes met bijzaken.
2. Koppel elke bijzaak aan het juiste hoofdbegrip.

REFORMATIE 

MAARTEN LUTHER NAAR ROME

AFLATEN

RIJKDOM

KETTERS GEMARTELD

WETBOEK VAN DE PAUS

95 STELLING

MAARTEN LUTHER KRITIEK OP DE KERK

ONTVANGEN VAN DE BUL

PAUS LEON X NIET BLIJ MET COMMENTAAR

VERBRANDEN VAN DE BUL

MAARTEN LUTHER VERBRAND DE BUL EN HET WEDBOEK TOT FRUSTRATIE VAN DE PAUS

Het middeleeuwse denken en de veranderingen

De kritiek op de kerk en de Reformatie

HOOFDBERGRIP: Middeleeuws wereldbeeld 

BERSCHRIJVING: Mensen dachten vooral aan God en het leven na de dood.

BEGRIP: 1. Standensamenleving → Iedereen had een vaste plek in de maatschappij 

HOOFDBERGRIP: Reformatie  

BERSCHRIJVING: Beweging die de katholieke kerk wilde veranderen, leidde tot protestantisme. 

PERSOON: Maarten Luther → Begon de Reformatie door kritiek op de kerk te leveren. 

Middeleeuws wereldbeeld:

Mensen dachten vooral aan God en het leven na de dood.

Verandering in mensbeeld 

In de Renaissance werden mensen zichzelf en hun leven op aarde belangrijker gaan vinden

Renaissance:

Wedergeboorte van kunst en wetenschap uit de klassieke oudheid. 

Florence als centrum van de Renaissance 

In Florence ontstonden nieuwe ideeën en kunstwerken.

Perspectief in kunst: 

Schilders gebruikten diepte en realisme in hun werk

Humanisme:

Mensen gingen zelf nadenken en hun talenten ontwikkelen. 

Reformatie: 

Beweging die de katholieke kerk wilde veranderen, leidde tot protestantisme. 

95 Stellingen: 

Luthers kritiek op de kerk, vooral tegen de aflaathandel

Rijksdag van Worms 

Keizer Karel V probeerde Luther te dwingen zijn kritiek in te trekken. 

Vrede van Augsburg (1555) 

Duitse vorsten mochten zelf bepalen of hun gebied katholiek of protestants werd

REFORMATIE 

RIJKSDAG IN WORMS 1521

KAREL DE VIJFDE BESPREKEN WAT TE DOEN MET MAARTEN LUTHER EN ZIJN VOLGELINGEN

EDICT VAN WORMS

MAARTEN LUTHER VOGELVRIJ VERKLAARD

VREDE VAN AUGSBURG 1555

DUITSE VORSTEN KWAM IN VERZET TEGEN KAREL DE VIJFDE. VANAF 1555 MOGEN VORSTEN GELOOF IN EIGEN GEBEID BEPALEN 

ZET DE GEBEURTENISSEN IN DE JUISTE VOLGORDE 

1

2

3

4

5

MAARTEN LUTHER NAAR ROME

95 STELLINGEN

RIJKSDAG IN WORMS

EDICT VAN WORMS

VREDE VAN AUGSBURG

Welke stad wordt beschouwd als het centrum van de renaissance?

1. Rome
2. Venetië
3. Florence
4. Parijs

Hoe onderscheidt de renaissanceschilderkunst zich van de middeleeuwse schilderkunst

1. De schilderijen zijn minder realistisch en vooral symbolisch.
2. Er wordt veel meer gebruikgemaakt van perspectief en diepte.
3. De meeste kunstenaars schilderden alleen religieuze onderwerpen.
4. Kunstenaars mochten hun naam niet op hun kunstwerken zetten.

Wat was een belangrijk kenmerk van het humanisme?

1. De nadruk op de macht van de paus.
2. Het geloof dat alle kennis uit de Bijbel komt.
3. De nadruk op de ontwikkeling van de mens en zijn eigen verantwoordelijkheid.
4. De overtuiging dat kunst altijd religieus moest zijn.

Waarom schreef Maarten Luther in 1517 zijn 95 stellingen?

1. Hij wilde de kerk helpen om aflaten beter te verkopen.
2. Hij wilde een nieuwe bijbel vertaling maken.
3. Hij wilde keizer Karel V overtuigen om protestant te worden.
4. Hij protesteerde tegen misstanden in de katholieke kerk, zoals de aflaathandel.